[สุธรรม]

ถาม : ข้าพเจ้าทำสมาธิ ทั้งหลับตาและลืมตา เห็นภาพ (แม้จะลืมตาทำสมาธิ) บางทีภาพนั้นก็มีเสียง คล้ายเรื่องราว ตอนที่เห็น ยังมีสติรู้ตัว และรู้ลมอยู่ แต่สติอ่อนลง พอเกิดภาพในหัว เมื่อมีสติรู้ ภาพและเสียงนั้นก็จะหายไป เมื่อภาพในหัวหยุดเล่น และหายไป เหมือนจะมีสติมากขึ้น และมีสติอยู่กับลมต่อได้ชัดขึ้น โดยตอนที่เห็นภาพ เหมือนมีตัวเรามองดูอยู่ช่วงกลางอก

บางครั้งภาพก็อยู่ส่วนบนของศีรษะ บางทีก็อยู่ต่ำลงมา บางทีก็มีเสียงโต้ตอบกับความคิดที่เกิดขึ้น แต่ในขณะนั้นสติที่รับรู้ลมจะเบาลง และพอรู้เสียงโต้ตอบนั้น เสียงก็หายและหยุดไป สติกลับมาแจ่มชัดและรู้ลมตามเดิม ภาพและเสียงที่เกิดขึ้น คืออะไรเจ้าคะ เป็นนิมิตในภวังค์หรือไม่ หรือเป็นจิตสังขาร หรือเป็นความฝันฟุ้งซ่านนิวรณ์
ตอบ : เป็นนิมิตปกติของการปฏิบัติธรรมเบื้องต้น

ถาม : สภาวะอย่างนี้ เป็นสมาธิขั้นไหน และมีเกณฑ์วัดได้อย่างไร ?
ตอบ : อุปจารสมาธิิ ทรงอารมณ์สูงกว่าปกตินิดเดียว

ถาม : ข้าพเจ้าลองทวนย้อนเข้ามาดูผู้รู้ที่ประมาณกลางอก เกิดเป็นตัวรู้ใหม่เข้าไปรู้ตัวรู้เก่า กลายเป็นรู้ซ้อนรู้ไม่มีวันจบ สงสัยว่าตนเองทำผิด กราบถามหลวงพ่อ วิธีปฏิบัติย้อนเข้ามาที่จิตที่ถูกต้องต้องทำอย่างไรเจ้าคะ ?
ตอบ : ต้องดูว่ารู้อะไร ? ถ้ารู้ในการทำให้กิเลสลดลงจนถึงหมดไปก็ถูก ถ้ารู้ฟุ้งซ่านไปทุกเรื่องก็ผิด..!

ถาม : จิตผู้ดูที่กลางอก ที่ดูสังขารที่ศีรษะ แบบนี้ใช่จิตผู้รู้ ที่เขาได้กันในทุติยฌานหรือไม่เจ้าคะ ?
ตอบ : รู้ที่ตรงไหนก็ได้ อยู่ที่เรากำหนดเอง การรู้มีอยู่ในทุกระดับฌาน แต่ถ้าหยาบมากบางทีก็ขาดสติ รับรู้อะไรไม่ได้