[เถรี]

ทุกคนตั้งกายให้ตรง กำหนดสติไว้ที่ลมหายใจเข้าออกของเรา หายใจเข้า..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจเข้าไป หายใจออก..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจออกมา จะใช้คำภาวนาอะไรก็ได้ที่เรามีความถนัดมาแต่เดิม

วันนี้เป็นวันเสาร์ที่ ๔ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๕๘ สำหรับวันนี้จะกล่าวถึงเรื่องการปฏิบัติของเราในส่วนของความเพียร เนื่องจากว่าเป็นส่วนที่พวกเราขาดกันมากเป็นพิเศษ ความเพียรคือ วิริยบารมี เป็นบารมีหนึ่งใน ๑๐ ประการ ถ้าเราขาดความเพียรเสียแล้ว การปฏิบัติของเราย่อมไม่เกิดผล

ความเพียรนี้ต้องทำถึงระดับไหน ? ก็ต้องกล่าวกันว่า ทำถึงระดับฝนทั่งให้เป็นเข็ม สำหรับเด็กรุ่นใหม่ที่ไม่รู้จักว่าทั่งคืออะไร ? ทั่งคือแท่งเหล็กก้อนใหญ่ที่เขาเอาไว้รองเวลาตีเหล็ก เผาเหล็กชิ้นหนึ่งแดงแล้ววางไปบนทั่ง แล้วใช้ค้อนทุบตีเพื่อให้ได้รูปตามที่ต้องการ แปลว่าเราต้องฝนเหล็กทั้งก้อนใหญ่ ๆ จนกลายเป็นเข็มให้ได้ ต้องใช้ความเพียรถึงระดับนั้น ดังนั้น..ถ้าเราประกาศตนว่าเป็นนักปฏิบัติธรรมแล้วขาดความเพียร ชีวิตนี้ของเราย่อมไม่สามารถที่จะประสบความสำเร็จได้

ความเพียรพยายามนั้น ถ้ากล่าวกันในภาษาบาลี ท่านว่า วายเมเถว ปุริโส แปลง่าย ๆ ว่า เกิดเป็นคนต้องมีความเพียรพยายามอยู่ร่ำไป จึงประสบความสำเร็จได้ตามที่ต้องการ ปุริโสในที่นี้ไม่ได้แปลว่าบุรุษหรือผู้ชาย แต่แปลว่าบุคคล จะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชายก็นับเป็นบุคคลทั้งสิ้น

เนื่องจากว่าภาระหน้าที่การงานเบียดบังเอาเวลาในการปฏิบัติของเราไปส่วนหนึ่ง อีกส่วนหนึ่งก็อาจจะเกิดอายุกาลผ่านวัยขึ้นมา ทำให้สภาพร่างกายไม่เหมาะสมที่จะตรากตรำปฏิบัติกันชนิดหัวไม่วางหางไม่เว้น จึงมีการผ่อนรามือหรือเกิดความล้าในการปฏิบัติขึ้น ทำให้เราไม่ได้ใช้ความพากเพียรอย่างเต็มสติเต็มกำลังของเรา

ถ้าถามว่าพากเพียรถึงระดับไหน ? ก็ต้องถามว่าพวกเราที่ปฏิบัติมา มีใครเคยนั่งภาวนาจนก้นพองบ้าง ? มีใครเดินจงกรมจนเท้าแตกบ้าง ? มั่นใจได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าไม่มี ขอบอกว่าครูบาอาจารย์ที่นั่งกรรมฐานจนก้นพอง เดินจงกรมจนเท้าแตก เมื่อท่านเข้าถึงธรรมในส่วนที่ต้องการแล้ว ยังกล่าวว่า "แค่นั้นยังพยายามไม่พอ" หรือที่บรรดาพระสายวัดป่าท่านใช้คำว่า "ธรรมะอยู่ฟากตาย" ก็คือต้องเพียรพยายามอย่างชนิดเอาชีวิตเข้าแลก ไม่อย่างนั้นแล้วโอกาสที่จะเห็นทุกข์ก็ยากมาก

ถ้าความเพียรพยายามไม่เพียงพอก็ไม่ขึ้นชื่อว่าเป็นบารมี เพราะว่าการจะสร้างบารมีแต่ละอย่างจะต้องทุ่มเท ต้องทำด้วยชีวิตและต้องทำมาหลายชีวิตคือหลายชาติแล้ว