[เถรี]

สามารถที่จะรู้แจ้งเห็นจริงว่า คนเราทุกคน สัตว์ทุกตัว หรือสรรพสิ่งทั้งหลายก็ตาม มีความทุกข์ตามสภาพของเขาเป็นปกติ ขึ้นชื่อว่าเกิดมาทุกข์เช่นนี้เราไม่พึงปรารถนาอีกแล้ว เราต้องการที่เดียวคือพระนิพพาน

เมื่อปัญญาเกิด ก็จะเลือกในการที่จะชำระจิตให้ผ่องใสจาก รัก โลภ โกรธ หลง รู้ระมัดระวังไว้ ถ้าหากว่ามีความดีอยู่ในใจ ก็ประคับประคองรักษาความดีให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ถ้าไม่มีความดีอยู่ในใจ ก็จะใช้ปัญญาในการสร้างเสริมความดีของ ศีล สมาธิ ขึ้นมา ถ้าหากว่ามีความชั่วอยู่ในใจ ก็จะรู้จักขับไล่ความชั่วนั้นออกไป แล้วคอยระมัดระวังไว้ ไม่ให้ความชั่วนั้นเข้ามาอีก เป็นต้น

โดยเฉพาะจุดหนึ่งที่พวกเราทั้งหลายพึงสังวรไว้ให้มาก คือ เราเป็นผู้ปรารถนาความหลุดพ้น ในเมื่อเราเป็นผู้ปรารถนาความหลุดพ้น เป็นหน้าที่โดยตรงที่เราจะพิจารณาให้เห็นทุกข์ชัดเจน เพราะถ้าไม่เห็นความทุกข์เราก็ไม่เบื่อ ถ้าไม่เบื่อเราก็ไม่อยากไปเสียให้พ้น ถ้าไม่อยากจะไปเสียให้พ้น โอกาสที่จะเข้าสู่พระนิพพานก็ไม่มี

โดยเฉพาะท่านทั้งหลายที่เป็นศิษย์ของหลวงพ่อฤๅษีนั้น เรามีผู้ที่ตั้งใจช่วยในการปฏิบัติอยู่เบื้องบนมากมายมหาศาล ท่านทั้งหลายเหล่านี้ ถ้าเราทำความดีท่านก็พยายามหนุนเสริมให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป ถ้าเราจะทำความชั่ว ท่านก็พยายามที่จะฉุด จะรั้ง จะดึง ไม่ให้เราทำความชั่วได้สำเร็จ

โดยเฉพาะหลายต่อหลายท่านนั้น เลือกที่จะลงมาเกิดก่อนหมดอายุขัย โดยมีสัญญาผูกพันเอาไว้ ว่ากลับไปจะต้องดีกว่าเดิม ถ้าสามารถหลุดพ้นเข้านิพพานได้ยิ่งดี เมื่อติดด้วยสัญญาผูกพันเช่นนี้แล้ว ถ้าเราไม่พิจารณาทุกข์ ไม่รู้จักทุกข์ เท่ากับว่าไม่เห็นทางไปนิพพาน เราก็จะโดนบังคับให้ทุกข์ ถ้าบังคับแล้วยังไม่รู้สึกว่าทุกข์ ก็จะโดนบีบบังคับชนิดหาทางออกไม่ได้ จนกว่าจะเห็นทุกข์ไปเอง