[เถรี]

การที่จะสู้กับกิเลสนั้น ในเบื้องต้นเราต้องมีศีลเป็นเกราะ มีศีลเป็นเครื่องกำบัง มีศีลเป็นเครื่องป้องกัน ก็คือ เราต้องทบทวนศีลทุกสิกขาบทของเราให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ละเมิดศีลด้วยตนเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นละเมิดศีล และไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นละเมิดศีล เมื่อเราระมัดระวังรักษาไม่ให้ศีลของเราขาดตกบกพร่อง สติที่เราทุ่มเทลงไปก็จะสร้างสมาธิให้เกิดขึ้นกับเรา เราก็แค่กำหนดลมหายใจเข้าออกเพิ่มเติม เพื่อให้สติอยู่กับอารมณ์ปัจจุบันเฉพาะหน้า ไม่ไปในอดีต ไม่ไปในอนาคต ไม่ฟุ้งซ่านจนกระทั่ง รัก โลภ โกรธ หลง เกิดขึ้น

เมื่อสมาธิเริ่มทรงตัวตั้งแต่ปฐมฌานขึ้นไป อำนาจของสมาธิก็จะกด รัก โลภ โกรธ หลง ให้ดับลงได้ชั่วคราว ความสุขกายสบายใจจะเกิดขึ้นแก่เรา เราก็พิจารณาต่อไปว่า นี่แค่อำนาจของโลกียฌาน แค่ปฐมฌานเท่านั้น ยังทำให้เรามีความสุขกายสบายใจจนขนาดนี้ อำนาจของฌาน ๒ ฌาน ๓ ฌาน ๔ ย่อมทำให้เราสงบสงัดจากกิเลสได้แน่นอนยิ่งขึ้น ทำให้เรามีความสุขกายสบายใจยิ่งขึ้นไปอีกตั้งเท่าไร ในเมื่อเป็นเช่นนั้น อารมณ์ของบุคคลที่ทรงโลกียฌาน อย่างเช่นเรายังมีความสุขได้ขนาดนี้ บุคคลที่ทรงความเป็นพระโสดาบันจะมีความสุขขนาดไหน ? เพราะว่าพระโสดาบันนั้นสามารถปิดอบายภูมิได้อย่างสิ้นเชิงแล้ว ไม่ไปเกิดในเขตของ นรก เปรต อสุรกาย และสัตว์เดรัจฉานอีกแล้ว ปลอดภัยในวัฏสงสารไปเกินครึ่งแล้ว ท่านจะมีความสุขขนาดไหน ?

พระสกทาคามีที่ชำระจิตใจให้ รัก โลภ โกรธ หลง เจือจางบางเบาลงจริง ๆ แล้ว จะยิ่งมีความสุขขึ้นไปเท่าไร ? พระอนาคามีที่ไม่ต้องลงมาเกิดอีกแล้ว สามารถปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นที่เบื้องบนเลย จะมีความสุขยิ่งยิ่งขึ้นอีกเท่าไร ? ส่วนพระอรหันต์ที่ชำระกิเลสจนหมดจดไม่มีหลงเหลือ มีสภาพของจิตผ่องใส รัก โลภ โกรธ หลง ไม่สามารถจะก่อเกิดได้ ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดมาทำให้จิตใจของท่านเศร้าหมองได้อีกแล้ว ท่านจะมีความสุขขนาดไหน ?