[เถรี]

"พูดง่าย ๆ ว่า เมื่อเขาไม่มีความหวังกับระบบการปกครอง เขาก็เอาพุทธศาสนาเป็นหลักยึดแทน

คนพม่านิยมสร้างเจดีย์มากกว่าสร้างพระพุทธรูปอย่างบ้านเรา อาจเป็นเพราะว่าพระเจดีย์ที่สร้างนั้น สามารถเป็นอนุสติได้หลากหลายมากกว่า พระเจดีย์มีหลายประเภทด้วยกัน ถ้าหากว่าเป็นพระธาตุเจดีย์ ก็คือเป็นเจดีย์ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ หรือพระอรหันต์ธาตุ

ถ้าเป็นปริโภคเจดีย์ จะเป็นพระเจดีย์ที่บรรจุบริขาร จะเป็นของสมเด็จพระสัมมาสัมพระพุทธเจ้า หรือพระสุปฏิปันโนเจ้าต่าง ๆ ถ้าเป็นธรรมเจดีย์ ก็จะเป็นเจดีย์ที่บรรจุพระธรรมคำสั่งสอน อย่างเช่นว่า จารึกใบลานต่าง ๆ ประการสุดท้ายเป็นอุทเทสิกเจดีย์ เป็นเจดีย์ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นเครื่องระลึกถึง โดยเฉพาะระลึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

เมื่อเป็นดังนั้น พระพุทธรูปจึงถือเป็นอุทเทสิกเจดีย์ประเภทหนึ่ง พม่าจึงนิยมสร้างเจดีย์มากกว่าสร้างพระ และเมื่อสร้างแล้ว ได้ประโยชน์หลากหลายกว่า และที่น่าทึ่งก็คือว่า พม่าเห็นยอดเขาเป็นไม่ได้ ไม่ว่ายอดเขาจะสูงขนาดไหน จะลำบากขนาดไหน จะต้องตะเกียกตะกายขึ้นไปสร้างเจดีย์ให้ได้ เขาถือว่ายิ่งทำยากเท่าไร ยิ่งได้อานิสงส์มากเท่านั้น

สมัยแรก ๆ ที่ไปพระบรมธาตุอินทร์แขวน พระเจดีย์ยังเป็นองค์เก่าอยู่ ไม่ใช่องค์ใหม่อย่างปัจจุบัน ไปยืน ๆ ดู เสร็จแล้วก็คิดว่า ทำไมเขาทำหยาบ ๆ หนอ ถ้าเป็นเราคงจะสร้างได้ดีกว่านี้ เมื่อไปลองผลัก ๆ ก้อนหินดู ปรากฏว่าหินขยับได้ จึงทราบว่า ถ้าเป็นเราคงทำได้หยาบกว่านี้อีก เพราะกลัวว่าจะหล่นลงไปตายเหมือนกัน..!"