[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ทำอานาปานสติกองเดียว
ก็ถึงพระอรหันต์ (๔)

วกกลับมายืนยันอีกครั้ง
การกำหนดรู้อานาปานสติเป็นกำลังให้จิตมีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์
การฝึกรู้ลมหายใจเข้าออกในขณะกล่าววาจา
ก็จักเกิด "นิสสัมมะ กรณัง เสยโย"ในวาจาที่กล่าวนั้นได้ตามลำดับ

จักทำให้เกิดมีแต่วาจาที่ชอบด้วยปัญญา
มีเนื้อหาสาระอย่างแท้จริง
ใหม่ ๆ อาจจักฝืน กำหนดรู้ไม่ใคร่ได้ทันในวาจาที่กล่าวนั้น ๆ
ต่อเมื่อทำนาน ๆ ไป สติสัมปชัญญะก็จักเกิดขึ้นตามลำดับ
การกลั่นกรองวาจาก็เกิด มีปัญญาตามรู้เท่าทันในคำพูดของตนนั้น ๆ
จนในที่สุดเป็นอัตโนมัติ รู้ด้วยสติสัมปชัญญะที่สมบูรณ์ว่า

วาจาที่กำลังกล่าวออกไปนั้น ๆ คือ ยังไม่ทันได้กล่าว เป็นเพียงมโนกรรมเกิด
จิตก็จักกลั่นกรองได้ในทันทีทันใดว่า

วาจาเยี่ยงนี้เมื่อกล่าวออกไป มีผลดี มีผลเสียกับผู้ฟังเพียงใด
หรือละเอียดลงไปยิ่งกว่านั้น คือ
มโนกรรมที่คิดนี้ดีหรือไม่ดีแก่ตนเองหรือผู้อื่นอย่างไร

นี่การรู้ลมสำคัญเยี่ยงนี้นะ จึงไม่ผิดหรอกที่ท่านฤๅษีสอนว่า
ทำอานาปานสติกองเดียวก็ถึงพระอรหันต์