[เถรี]

(พระอาจารย์คืนงานวิทยานิพนธ์ของลูกศิษย์ที่ตรวจเสร็จแล้ว ให้ไปแก้ตามที่เขียนบอกไว้)

ส่วนใหญ่แล้วกำลังใจไม่เปิดกว้างพอ การศึกษาระดับมหาบัณฑิต หรือดุษฎีบัณฑิต ซึ่งก็คือปริญญาโท ปริญญาเอก เขาเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าการศึกษาตามอัธยาศัย อยากเรียนเรื่องอะไรก็ไปหาที่เขามีสอนเองแล้วก็เรียนเอา คนที่จะเรียนในระดับนี้ได้ มุมมองต่อโลกต้องกว้างพอ พูดง่าย ๆ คือต้องมีประสบการณ์ชีวิต

เพราะฉะนั้น..หลายมหาวิทยาลัยถึงได้กำหนดว่า ถ้าคุณจะมาต่อโท MBA ที่นี่ คุณจะต้องมีประสบการณ์ทำงาน ๓ ปี หรือ ๕ ปี เพื่อที่จะได้มีมุมมองต่อโลกกว้างขึ้น ไม่อย่างนั้นแล้วก็มองโลกอยู่แต่ขาวกับดำแค่ ๒ สี หารู้ไม่ว่าตรงกลางเขาสีเทากันไปหมดตั้งนานแล้ว..!

แล้วทำอย่างไรเราถึงจะอยู่กับโลกสีเทาขมุกขมัวนี้ได้ ? เราก็ต้องเอาศีลเป็นเครื่องป้องกันตัวเอง ไปแค่กรอบของศีล ถ้าหากว่าเกินกรอบของศีลแล้วเราไม่ไปด้วย ก็คือเรายังคงอยู่กับโลกนั่นแหละ..แต่ไม่ติดในโลก เมื่อเรามีศีลเป็นกรอบ ก็เหมือนกับน้ำที่กลิ้งอยู่บนใบบัวใบบอน ถึงอยู่กับโลกแต่ก็ไม่ติดอยู่ในโลก เรามีศีลเป็นน้ำมันหล่อลื่น กลิ้งไปกลิ้งมาโดยไม่ติด

หยดน้ำที่กลิ้งบนใบบัวหรือใบบัวบอนเป็นทรงกลมถึงค่อนข้างกลม พวกเราส่วนใหญ่แล้วใช้หลักธรรมไม่ถูก ก็คือไม่สามารถที่จะกลมกลืนกับโลกได้ อย่างที่บอกเมื่อวานนี้ว่าพอมีคนถามว่า "ไม่กินข้าวเย็นหรือ ?" เราก็ไปตอบว่า "ไม่ล่ะ..เราถือศีลแปด..!" คนอื่นได้ยินเขาก็มองเราหัวถึงตีน..! ก็บอกไปสิว่า "ตอนนี้เป็นโรคกระเพาะอยู่..กินมากไม่ได้"

นั่นก็คือการที่จะทำอย่างไรเราถึงจะเกลาเหลี่ยมเกลามุมของตัวเองให้ลดความแข็งกระด้างลงมา แรก ๆ ก็เป็นสี่เหลี่ยมลูกบาศก์ ร่วงตุบลงไปก็อยู่ตรงนั้นแหละ เปลี่ยนแปลงอะไรไม่เป็น..เถรตรงมาก แต่พอปฏิบัติธรรมไปนาน ๆ ปัญญาจะต้องเกิด เราต้องปรับตัวเราเข้ากับโลกได้ ทำอย่างไรให้ กาย วาจา ใจ ของเรา เป็นทุกข์เป็นโทษกับคนอื่นให้น้อยที่สุด..?!