[วาโยรัตนะ]

เรือเหล่าแสนยากร

เรือที่ประกอบอยู่ในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค นอกจากเรือพระที่นั่งแล้ว ยังมีเรืออีกมากมายหลายชนิด ซึ่งมีลักษณะหน้าที่ต่าง ๆ กันออกไป คือ

เรือดั้ง คือ เรือที่ทำหน้าที่ป้องกันกระบวนหน้า เพราะคำว่า "ดั้ง" หมายถึง "หน้า" เรือดั้งเป็นเรือที่มีส่วนหัวตั้งสูงงอนขึ้นไป เป็นเรือไม้ก็มี เป็นเรือปิดทองก็มี

เรือพิฆาต เป็นเรือรูปสัตว์ที่เคลื่อนไหวรวดเร็ว ทำหน้าที่นำกระบวนเรือตัวแรก แม้จะเป็นเรือรูปสัตว์เช่นเดียวกับเรืออื่น ๆ แต่เป็นเรือรูปสัตว์ชั้นรอง จึงเขียนรูปด้วยสีธรรมดา ไม่ปิดทอง

เรือประตู คือ เรือที่ใช้คั่นระหว่างกระบวนย่อย

เรือแซง เรือเล็กและเร็ว จัดเป็นเรืออารักขาพระมหากษัตริย์

เรือกัน เป็นเรือที่ป้องกันศัตรู มิให้จู่โจมมาถึงเรือพระที่นั่ง ใกล้ชิดยิ่งกว่าเรือแซง

เรือคู่ชัก คือ เรือไชยหรือเรือรูปสัตว์ ที่ทำหน้าที่ลากเรือพระที่นั่ง ซึ่งใหญ่และหนักมาก แต่ในบางครั้งฝีพายไม่เพียงพอ

เรือตำรวจ คือ เรือที่พระตำรวจหรือข้าราชการในพระราชสำนัก ลงประจำทำหน้าที่เป็นองครักษ์

เรือรูปสัตว์ มีหัวเรือเป็นรูปศรีษะสัตว์ เรือเหล่านี้อาจจะเป็นเรือพิฆาต เรือเหล่าแสนยากร เรือพระที่นั่ง ได้ทั้งสิ้น สุดแท้แต่ความโอ่อ่าของเรือ ซึ่งในสมัยต่าง ๆ เคยมีรูปสัตว์ดังต่อไปนี้ คือ ราชสีห์ ม้า เลียงผา นกอินทรี สิงโต มังกร นาค ครุฑ ปักษี หงส์ เหรา กระโห้ ฯลฯ

เรือกระบวนปิดทอง เป็นเรือที่มีหัวปิดทองเป็นรูปต่าง ๆ สวยงาม ในสมัยรัชกาลที่ ๑ เป็นเรือเอกชัย และ เรือศีรษะสัตว์ทั้งสิ้น

เรือกลอง คือ เรือสัญญาณ ที่ให้เรืออื่นหยุดพายหรือจ้ำโดยใช้กลอง ต่อมาใช้แตรฝรั่งที่มีเสียงดังไกลกว่าแทน แต่ยังคงเรียกเรือกลองเช่นเดิม

เรือพระราชพิธีชนิดต่าง ๆ เหล่านี้ มีหน้าที่สำคัญในกระบวนเรือรบโบราณตั้งแต่ครั้งอดีต อีกทั้งยังมีคุณค่ายิ่งทางด้านศิลปวัฒนธรรมของชาติไทยเรา เหล่าเรือที่ตกทอดมานี้ จะได้รับการซ่อมแซมขึ้นใหม่อย่างสวยงาม เพื่อใช้ในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค ซึ่งไม่เพียงแต่แสดงแสนยานุภาพอันยิ่งใหญ่ของกองทัพเรือไทยเท่านั้น แต่เป็นความภาคภูมิใจของคนไทยทั้งชาติ ที่ความยิ่งใหญ่แห่งวัฒนธรรมไทย จะได้ประจักษ์ต่อสายตานานาอารยประเทศไปอีกนานเท่านาน