[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ยังมีชีวิตอยู่ อย่าหนีปัญหา(๑)

ในเมื่อพวกเจ้ายังมีร่างกายอยู่ในโลก
เรื่องที่จักหนีปัญหาต่าง ๆ ย่อมเป็นไปไม่ได้
ยกเว้นหมดอารมณ์ ๒ ที่ครองใจเมื่อใดนั่นแหละ

มิใช่ว่าปัญหาของโลกจักหมดไป
หากแต่จิตของพวกเจ้าจักยอมรับนับถือว่า
ปัญหาของโลกเหล่านี้มันเป็นเรื่องธรรมดาของโลก

อารมณ์จิตจักไม่ยึดถือปัญหาเหล่านั้นมาเป็นอารมณ์ที่ขุ่นข้องหมองใจ
เห็นแต่ความเป็นธรรมดาของปัญหานั้น ๆ
ดูเป็นปกติธรรมดาของโลกไปในขณะนี้

จิตของพวกเจ้าตัดอารมณ์ ๒ ยังไม่ได้
ก็พึงคิดว่าเหตุการณ์ในอดีตที่เป็นปัญหานั้นผ่านไปแล้ว
ไม่ควรจักยึดถือ นำมาคิดให้ติดข้องอยู่ในอารมณ์
และอนาคตที่ครุ่นคิดว่าจักมีปัญหาที่เกิดขึ้นมา ก็ยังมาไม่ถึง
จึงไม่ควรจักนำมาครุ่นคิดให้ติดข้องอยู่ในอารมณ์เช่นกัน

เพราะการคิดถึงอดีตที่ผ่านไปแล้ว หรืออนาคตที่ยังมาไม่ถึง
โดยยกเหตุแห่งปัญหาขึ้นมาเป็นหลักเกาะยึด

นั่นเป็นความทุกข์ของจิต