[เถรี]

ถาม : เคยฟังข้อธรรมจากหลาย ๆ หลวงพ่อเรื่องความโกรธ เวลาเราถูกพูดถึง กระทบ แล้วทำให้เราโกรธ พยายามจะทำแต่ก็ทำไม่ได้ ควรจะแก้จริต หรือจะต้องทำอย่างไรครับ ?

ตอบ : จริตไม่สามารถจะแก้ได้ แต่เราปรับปรุงให้ดีขึ้นได้ ในเรื่องของความโกรธนั้น หลวงปู่หลวงพ่อท่านบอกมาถูกทั้งหมด แต่ท่านบอกมาแบบช้าง ก็คือช้างที่สามารถแบกข้าวสารหนึ่งกระสอบ ๑๐๐ กิโลกรัมได้แบบสบาย ๆ "ทำอย่างนี้สิลูก" แต่หนูโดนทับตายตั้งแต่ ๒ กิโลกรัมแล้ว..!

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น เมื่อกระทบอารมณ์ ขอให้นึกถึงคำสอนส่วนหนึ่งของหลวงปู่หล้า เขมปฺปตฺโต วัดภูจ้อก้อ จังหวัดมุกดาหาร ซึ่งเป็นครูบาอาจารย์ท่านหนึ่ง ที่กระผม/อาตมภาพนับถืออย่างยิ่ง หลวงปู่ท่านบอกว่า "อย่ามัวแต่เป็นนักรบ ให้รู้จักเป็นนักหลบเสียบ้าง" ถ้ารบไปแล้วแพ้ แต่ยังพยายามรบอยู่ ถือว่าโง่..!

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น ถ้าหากว่าท่านกระทบอารมณ์แล้วยังไม่สามารถที่จะแก้ไขป้องกันให้อยู่ในด้านที่ดีได้ อันดับแรก ให้ดึงตัวเองออกจากจุดนั้นไปก่อน ในเมื่อพ้นจากตรงนั้นไปแล้ว เราค่อยมาฝึกฝนตัวเอง ก็คือหัดนั่งสมาธิ ภาวนา แผ่เมตตา

อันดับแรก ๆ ก็แผ่เมตตาต่อบุคคลที่เรารักก่อน โดยเฉพาะตัวเอง ท่านทั้งหลายที่ปฏิบัติธรรมตามรายการเสียงธรรมจากมหาจุฬาอาศรม จะพบบ่อย ๆ ก็คือ อะหัง สุขิโต โหมิ ขอให้ข้าพเจ้ามีความสุข ทำไมเราต้องเริ่มจากตนเอง ? ก็เพราะว่าเรารักตัวเองมากที่สุด

เมื่อแผ่เมตตาไปแล้ว จิตใจสามารถกระทำได้โดยง่าย หลังจากนั้นแล้ว ก็แผ่เมตตาให้บุคคลอื่นที่เรารัก เมื่อทำจนคล่องตัวแล้ว ค่อยให้คนที่ไม่รักไม่เกลียด แล้วก็ให้คนที่เกลียดน้อย จนกระทั่งสามารถที่จะให้คนที่เกลียดมากได้

แต่ว่าถึงขนาดให้คนที่เกลียดมากได้แล้ว ก็ไม่ใช่ว่าเราจะตัดความโกรธได้ จนกว่าเราจะพิจารณาเห็นทุกข์เห็นโทษ ว่าความโกรธนั้นก่อให้เกิดทุกข์แก่เรามานับชาติไม่ถ้วนแล้ว ขึ้นชื่อว่าความโกรธเช่นนี้ เราไม่ปรารถนาอีก ถอนใจออกมาจากจุดนั้นได้ ก็จะทำให้ท่านทั้งหลายสามารถที่จะตัดความโกรธนั้นลงได้

แต่ถ้าจะให้ดีที่สุด ก็คือการที่ท่านทั้งหลาย สามารถที่จะสงบ ระงับ ในเบื้องต้น พินิจพิจารณาจนเห็นทุกข์เห็นโทษ แล้วค่อย ๆ ถอยห่างออกมา จนกระทั่งท้ายที่สุด ห่างออกไปจนกระทั่งความโกรธนั้นตามมาไม่ถึง ซึ่งจะเป็นไปตามลำดับ ๆ ไป ไม่ใช่ครูบาอาจารย์บอกว่าให้อภัย ๆ แล้วเราจะให้อภัยได้ แต่ว่าเราต้องค่อย ๆ ไปทีละระดับตามกำลังของตน..ขอเจริญพร