[เถรี]

ศีลนั้น..แต่แรกเริ่มเราต้องลำบาก ระมัดระวังสิกขาบทต่าง ๆ ให้ครบถ้วนสมบูรณ์บริบูรณ์ แต่เมื่อเราสามารถปรับกำลังใจจนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับศีลแล้ว จะขยับไปทางไหนก็รู้ตัวอยู่เสมอว่าศีลจะขาดหรือไม่ ระมัดระวังรักษาสิกขาบทไม่ให้ศีลขาดด้วยตนเอง ไม่ยุยงให้ผู้อื่นกระทำ และไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นกระทำให้ศีลขาด

ถ้าทำได้อย่างนี้กำลังใจของเรา ก็จะมีความมั่นคงในศีล มีความเชื่อมั่น เมื่อถึงตอนนี้แล้วกำลังของศีลก็จะย้อนกลับมารักษาเราเอง ก็คือ สร้างกำลังใจของเราให้มั่นคง เข้มแข็ง ไม่หวั่นไหวต่อสิ่งอื่นได้ง่าย เมื่อกำลังของศีลทรงตัว สมาธิที่เราตั้งใจทำก็จะตั้งมั่นได้ง่าย

เมื่อศีลทรงตัวและสมาธิตั้งมั่นแล้ว ถ้ารู้จักคิดพิจารณาให้เป็น ปัญญาก็จะเกิดขึ้น ได้รู้เห็นสภาพความเป็นจริงว่า สิ่งหนึ่งสิ่งใดมีการเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นก็ย่อมมีการเสื่อม พังสลายไปเป็นธรรมดาด้วยเช่นกัน เมื่อเห็นดังนี้แล้ว ถ้าสภาพจิตของท่านทั้งหลายยอมรับ ก็จะได้เห็นว่าธรรมดาของโลกเป็นเช่นนี้เอง

เมื่อธรรมดาของโลกเป็นเช่นนี้ อะไรที่ไม่ดีไม่งามเกิดขึ้น ถ้าเราสามารถแก้ไขได้ด้วยกำลังกาย กำลังใจ กำลังสติปัญญา กำลังคน กำลังทรัพย์ ฯลฯ ก็พยายามแก้ไขอย่างสุดความสามารถ ถ้าไม่สามารถที่จะแก้ไขได้ จึงจะปล่อยวาง ให้เห็นว่าเป็นธรรมดาเช่นนั้นเอง

สิ่งทั้งหลายเหล่านั้นมีการเกิดขึ้นในเบื้องต้น ย่อมมีการเปลี่ยนแปลงแปรปรวนไปตามปกติ ท้ายสุดก็เสื่อมสลายตายพังไปเป็นธรรมดา ถ้าสภาพจิตของเรามองเห็นเช่นนี้ ยอมรับว่าธรรมดาเป็นเช่นนี้ สภาพจิตของเราก็จะแน่วนิ่งมั่นคง ไม่หวั่นไหวไปกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นรอบข้างของเรา

สิ่งใดที่จะสมควรกระทำในลักษณะส่งเสริม ก็จะกระทำไป สิ่งใดที่จะหลีกเลี่ยงเพราะเห็นว่าไม่ใช่สิ่งที่จะถูกต้อง ก็จะหลีกเสียไม่ไปกระทำ