[สุธรรม]

วัดอุณาโลม ที่ประทับสมเด็จพระสังฆราชกัมพูชาฝ่ายมหานิกาย

เห็นว่าเกือบบ่ายสามครึ่งแล้ว อาตมาจึงชวนแม่ป๋อมกับยายวรรณลงไปข้างล่าง เจอพวกเรากับคุณอารีที่มารออยู่ด้วย บอกว่าจะไปช่วยเป็นล่ามให้ เพราะสมเด็จพระสังฆราชเทพวงศ์พูดไทยได้ไม่กี่ประโยค เมื่อพร้อมแล้วพี่วิไลก็ต้อนให้ขึ้นรถ บอกว่าพี่ปราณีไปพบลูกค้า พวกเราจึงต้องไปกันแค่นี้ คุณณรงค์ขับตรงไปยังวงเวียนวิมานเอกราชตามเคย เลี้ยวขวาตรงหน้าวงเวียนไปตามถนน "เพรียะสีหนุ" แล้วมาเลี้ยวซ้ายเข้าสู่มหาวิถีสุธารส ซึ่งด้านนี้มีป้ายภาษาอังกฤษเขียนว่า "Samdach Sothearos Blvd." หรือ ถนนสมเด็จสุธารส วิ่งผ่านหน้าพระราชวังเขมรินทร์ มาถึงสี่แยกถนนสาย ๑๗๘ ที่ด้านซ้ายมือมีป้ายบอกว่าพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติกัมพูชา เลยไปอีกแยกหนึ่งก็มาถึงวัดใหญ่ที่มีรั้วทาสีน้ำตาลยาวเหยียด คุณณรงค์เลี้ยวซ้ายตัดถนนเข้าซุ้มประตูที่มีรูปปั้นนูนต่ำของพระพุทธเจ้า ที่กำลังแสดงปฐมเทศนาโปรดพระปัญจวัคคีย์ ลวดลายปูนปั้นเหมือนกับศิลปะสมัยพุกาม...

"วัดอุณาโลมนี้สร้างขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ๑๔๔๓ เจ้าค่ะ ใกล้เคียงกับยุคสมัยอาณาจักรพุกาม ถ้าจะติดศิลปะพุกามมาบ้างก็ไม่น่าแปลกใจนะเจ้าคะ" เฮ้ย..เก่าแก่ขนาดนั้นเชียวหรือ ? แล้วทำไมอาคารสถานที่ต่าง ๆ ใหม่อย่างนี้เล่า ? "อ๋อ..เกิดจากช่วงเขมรแดงปกครองประเทศ ได้ทำลายศาสนาสถานต่าง ๆ ไปมากมาย วัดนี้เป็นวัดที่ประทับของสมเด็จพระสังฆราชฝ่ายมหานิกาย จึงเป็นเป้าหมายแรก ๆ ในการทำลายของเขมรแดง อาคารสถานที่ต่าง ๆ ที่พระคุณท่านเห็น ส่วนมากเพิ่งจะมาสร้างใหม่หลังจากรัฐบาลเขมรแดงถูกล้มล้างไปแล้ว โดยสร้างให้เหมือนกับของเดิมมากที่สุด จึงเป็นของใหม่ในศิลปะยุคเก่าเจ้าค่ะ" อือม์..ตอบได้ทุกปัญหาจริง ๆ เลยแม่คุณ...