[เถรี]

ในเรื่องของการฝึก ถ้าเราตั้งใจจะเอาดีจริง ๆ ต้องเคี่ยวเข็ญตัวเอง ต้องยอมเหนื่อย ไม่ได้ไม่เลิก ได้แล้วไม่ดีก็ไม่เลิก ได้ดีแล้วต้องมีดีกว่านี้อีก...ฉะนั้น..ไม่เลิก ต้องทำกำลังใจให้ได้อย่างนี้ ถ้าทำกำลังใจได้อย่างนี้การฝึกปฏิบัติทุกอย่างจะเห็นผลดี

ถ้าเราทำเพราะอยาก เรื่องของธรรมะแปลกมาก ตราบใดที่อยากจะไม่ได้ แต่ถ้าเราปล่อยวางได้เมื่อไร จะไหลมาเทมาทันทีเลย อาตมาฝึกปฐมฌานตอนช่วงเป็นวัยรุ่น ประมาณ พ.ศ.๒๕๒๑ อายุ ๑๙ ปี ฝึกเพราะหลวงพ่อวัดท่าซุงบอกว่า ปฐมฌานมีอำนาจสูงมาก ใครฝึกได้ถ้าเอาไปใช้ในการพิจารณาตัดกิเลส จะตัดได้ตั้งแต่ระดับพระโสดาบันถึงพระสกทาคามี

โห..อยากได้มาก ตั้งหน้าตั้งตาฝึกอยู่อย่างเดียว แต่วางกำลังใจผิด วันหนึ่งผ่านไป..เงียบฉี่ อาทิตย์หนึ่งผ่านไป..เงียบฉี่ เดือนหนึ่งผ่านไป..เงียบฉี่ ปีหนึ่งผ่านไปก็เงียบ สองปีก็เงียบ สามปีก็เงียบ โยมลองถามตัวเองดูว่า ถ้าฝึกแบบหัวไม่วางหางไม่เว้นทุกวัน แต่ไม่ได้อะไรเลยแบบนี้ ถ้าเป็นเราจะทำไหม ? เชื่อเถอะว่า ๓ วันก็คงเลิกแล้ว แต่ไม่ใช่อาตมา

อาตมาเป็นประเภท "ถ้าคนอื่นทำได้เราต้องทำได้ ถ้าคนอื่นทำได้แล้วเราทำได้ เราต้องทำได้ดีกว่า" แบบนี้เขาเรียก ทิฐิพระ มานะกษัตริย์ อย่าให้มี มีแล้วแกะยากมาก วันนั้นเบื่อมาก ปีก็แล้ว สองปีก็แล้ว สามปีก็แล้วไม่ได้สักที ได้ไม่ได้ก็ช่างหัวมันเถอะ เรามีหน้าที่ภาวนา พอวางกำลังใจแบบนี้ โป๊ะเดียวได้เลย ก่อนนั้นกำลังใจสูงมากเกินไป สูงเกินต้องการ

พอเบื่อขึ้นมา ได้ไม่ได้ช่างมัน ตรงจุดนี้แหละเป็นกำลังใจที่ต้องเข้าถึงให้ได้ เพราะว่าการภาวนาทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นปฐมฌาน ฌานที่ ๒ ที่ ๓ ที่ ๔ หรือสมาบัติ ๘ ทุกระดับจะมีเอกัคตารมณ์ คืออารมณ์ที่ตั้งมั่นเป็นหนึ่งเดียว เป็นหนึ่งเดียวในระดับของฌานนั้น อารมณ์ตั้งมั่นจะเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าเราวางอุเบกขาไม่เป็น อุเบกขาก็คือช่างมัน เพราะเอกัคตารมณ์นั้นพื้นฐานคืออุเบกขา อุเบกขาตรงที่ว่าเรามีหน้าที่ภาวนา จะได้ไม่ได้ก็ช่างมัน

แต่อาตมาภาวนาเพราะอยากได้ ในเมื่อเกิดความอยากขึ้นมา จิตจึงไม่นิ่ง ฟุ้งซ่านอยู่ตลอด ตามดูว่าปฐมฌานต้องมีวิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคตารมณ์ จดจำได้ทุกขั้นตอนเลย ตอนนี้วิตกนะ..เรากำลังคิดนึกตรึกอยู่ว่าจะภาวนา ตอนนี้วิจารนะ..ลมหายใจแรงหรือเบา ยาวหรือสั้น ตอนนี้ปีตินะ...ขนชักลุกซ่า ๆ แหม..เริ่มได้ดีแล้ว มาเจ๊งตอนนี้ทุกที เพราะตั้งใจมากเกินไป ไปตามจี้ทุกขั้นตอน

ความจริงถ้ามีหน้าที่ภาวนา ภาวนาอย่างเดียวโดยที่ไม่ได้ไปใส่ใจเรื่องของผลจะเกิดไม่เกิดช่างมัน ถ้าทำอย่างนี้ได้ไปนานแล้ว แต่ตอนนั้นไม่เข้าใจเคล็ดลับอย่างนี้ ด้วยวิสัยพุทธภูมิเดิม ตั้งใจจะเป็นครูบาอาจารย์สอนเขา ถ้ารู้ไม่ละเอียดก็ไปสอนเขาไม่ได้ เรื่องที่คนอื่นเขาได้กันง่าย ๆ อาตมาต้องฟาดเสีย ๓ ปี อาศัยที่เลือดบ้ายังดีอยู่ จึงไม่เลิกไปเสียก่อน