[เถรี]

ญาติโยมพุทธบริษัททั้งหลาย วันนี้เป็นวันเสาร์ที่ ๑๐ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๓ วันนี้มีผู้ถามปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติ ซึ่งก็คือการภาวนา ว่าจะจับเฉพาะลมหายใจเข้าออกอย่างเดียว หรือว่าจะใช้คำภาวนาไปด้วย

เรื่องนี้จะว่าไปแล้วก็เป็นเรื่องของพื้นฐานเบื้องต้นในการปฏิบัติธรรมของเรา กองกรรมฐานแรกเลยที่เราจะใช้ในการปฏิบัติธรรมก็คือ อานาปานสติ การระลึกถึงลมหายใจเข้าออก

คราวนี้การระลึกถึงลมหายใจเข้าออกของเรานั้น เราจะนึกเฉพาะลมหายใจ..ไหลเข้าไปจนสุด..ไหลออกมาจนสุดก็ได้ หรือถ้าสภาพจิตของเรามีความฟุ้งซ่าน นึกถึงลมหายใจอย่างเดียว สภาพจิตจะเผลอไปคิดถึงเรื่องอื่นได้ง่าย ก็ให้ใช้ลมหายใจเข้าออกควบกับคำภาวนา อย่างเช่นคำว่าพุทโธ เป็นต้น หายใจเข้า..พุท..ลมหายใจเข้าไปพร้อมกับคำภาวนาจนสุด หายใจออก..โธ..ลมหายใจไหลออกมาพร้อมกับคำภาวนาจนสุด

หรือถ้าใช้ลมหายใจเข้าออกควบกับคำภาวนาแล้ว เรายังสามารถที่จะฟุ้งซ่านไปในอารมณ์อื่นได้ง่าย ท่านก็ให้จับจุดกระทบของลม เพื่อเพิ่มงานให้แก่จิตให้มากขึ้นไปด้วย ไม่ว่าจะเป็นการจับลมหายใจเข้าออกพร้อมกับคำภาวนา แล้วดูฐานการกระทบของลมจุดเดียวบ้าง ๓ จุดบ้าง ๗ จุดบ้าง หรือถ้าบุคคลที่มีจิตละเอียดก็รู้ตลอดกองลมหายใจเข้า กองลมหายใจออกบ้าง

ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้นั้น ก็ขึ้นอยู่กับพื้นฐานการปฏิบัติธรรมของแต่ละคน ถ้ามีความชำนาญน้อยก็ใช้แค่ลมหายใจเข้าออกอย่างเดียว ถ้าเริ่มมีความชำนาญมากขึ้น ก็ตามดูตามรู้ลมหายใจเข้าออกพร้อมกับคำภาวนา มีความชำนาญมากขึ้นไปอีกก็ดูลมหายใจเข้าออกพร้อมคำภาวนา และดูฐานกระทบของลมไปด้วย ยิ่งต้องดูฐานกระทบของลมมากเท่าไร สภาพจิตของเราก็ต้องระมัดระวังให้มากขึ้นเท่านั้น ก็จะทำให้จิตของเราสงบอยู่เบื้องหน้าได้ง่ายขึ้น สะดวกขึ้น