[ป้านุช]

พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า ดูก่อนพระนาคเสน มีกิจใดซึ่งยากสำหรับอริยบุคคลอื่น แต่พระพุทธเจ้าสามารถกระทำได้
พระนาคเสนทูลตอบว่า ขอถวายพระพร
พระพุทธองค์ทรงสามารถกำหนดแยกสิ่งซึ่งเกิดขึ้นในพระหฤทัยขณะหนึ่ง ๆ ได้ว่าประกอบด้วยผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ

ม. พระคุณเจ้าจงเปรียบให้ฟัง
น. เหมือนวักน้ำขึ้นมา แล้วแยกว่าส่วนไหนของน้ำมาจากแม่น้ำสายไหน นี้เป็นสิ่งที่กระทำได้ทั่วไปหรือ

ม. นั่นเป็นสิ่งที่ยากจะกระทำได้
น. ขอถวายพระพร เป็นเช่นนั้น
แต่เหตุที่พระพุทธองค์ทรงสามารถกำหนดแยกองค์ประกอบของจิตที่ดำเนินอยู่ในขณะหนึ่ง ๆ ได้เช่นนั้น
ก็เพราะพระองค์ทรงมีพระสติสัมปชัญญะบริบูรณ์ ทรงรู้สึกพระองค์อยู่ทุกขณะจิต
เพราะฉะนั้นเมื่อมีอะไรผ่านมาพระองค์จึงทรงกำหนดได้ว่า
นี่เป็นผัสสะ นี่เป็นเวทนา นี่เป็นสัญญา นี่เป็นเจตนา นี่เป็นวิญญาณ (อรูปววัตตภาวทุกกรปัญหา)

ม. ช่างละเอียดแท้