[เถรี]

ถาม : ทำอย่างไรที่เราจะรู้ว่าไม่ติดในความว่าง ?
ตอบ : อันดับแรก รู้ลมหายใจเข้าออก เมื่อลมหายใจเบาลง และคำภาวนาหายไป กำหนดรู้ไว้แค่นั้น แล้วตั้งใจว่าเราจะปฏิบัติเป็นระยะเวลานานแค่ไหน อย่างเช่นว่า สักครึ่งชั่วโมงหรือหนึ่งชั่วโมง ถ้าถึงเวลา จิตจะคลายออกมาเองโดยอัตโนมัติ เราก็จะไม่ไปติดอยู่ตรงจุดที่เราคิดว่าเป็นความว่าง

แต่ความจริงเราสามารถที่จะให้คลายออกมาเองได้ ถ้าเรามีความคล่องตัว เราก็กำหนดให้คลายจิตออกมาแล้วก็มาพิจารณาแทน ก็จะไม่ติดกับความว่าง

ถาม : จำเป็นต้องนั่งนานไหมคะ ?
ตอบ : อยู่ที่ความคล่องตัวของเรา ถ้าคนที่มีความคล่องตัวไม่ต้องนั่ง จิตก็ทรงตัวได้ ถามว่าจำเป็นจะต้องนั่งนานไหม ? ถ้าสมาธิทรงตัวสูงสุดแล้ว ครู่เดียวก็พอ เราก็คลายออกมาพิจารณาแทน

สาเหตุที่ต้องให้สมาธิทรงตัวก่อน ก็เพื่อที่จะให้มีกำลังในการพิจารณา ถ้าไปพิจารณาเลย บางทีสมาธิยังไม่ทรงตัว จิตก็จะฟุ้งไปคิดเรื่องอื่น

ถาม : ถ้าเราพิจารณาแล้วทรงตัวได้ เราก็ใช้วิธีนั้นได้ ?
ตอบ : เราก็ถอยออกมา แล้วก็มาพิจารณาต่อ พอเข้าสมาธิไป กำลังทรงตัวเต็มที่ นิ่งอยู่สักพัก แล้วกำหนดให้กำลังจิตคลายออกมาเพื่อใช้ในการพิจารณา