[คิมหันต์]

ทรงภาวนามีเสียงออกมาว่า "อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ" ทรงอั้นนิ่งแล้วทรงผ่อนอัสสาสะ ปัสสาสะ (ลมหายใจออก-เข้า) เป็นคราว ๆ ยาว แล้วผ่อนสั้นเข้าทีละน้อย ๆ

หางพระสุรเสียงยังคงให้ได้ยินเพียงว่า "พุทฺโธ ๆ ๆ ๆ"

ลมหายใจเบาลงทุกที ๆ กระทั่งตลอดไปจนยามหนึ่ง มีเสียงดังคร่อกเบา ๆ พระองค์ก็จากไป

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตเวลาเต็มปฐมยาม สวรรคตในท่าพระไสยาสน์ พระสรีระร่างกาย พระหัตถ์ พระบาท จะกระดิกกระเดี้ยเหมือนอย่างสามัญชนก็หามิได้ แล้วก็มีหมอกคลุมมัวเข้าไปในพระที่นั่งในเวลานั้น