[เถรี]

แต่เราจะไม่มาเถียงกันในเรื่องทั้งหลายเหล่านี้ เพราะว่าเสียเวลา เพียงแต่ได้ชี้แจงให้พระภิกษุสามเณรของเราและญาติโยมให้เข้าใจ เมื่อถึงเวลาที่ใครยกคำสอนในพระพุทธศาสนาขึ้นมา แล้วบอกว่าเป็นปรัชญาของพระพุทธเจ้า ถ้าหากว่าปรัชญาในคำนี้ ควรที่จะตีความตามภาษาบาลี ไม่ใช่ตีความตามภาษาอังกฤษ

ถ้าตีความตามภาษาบาลีก็คือ ปร หรือควรจะแก้เป็น ปรม คืออย่างยิ่ง กับ ญา ก็คือธาตุรู้ ในเมื่อเป็นเช่นนั้นก็คือ รู้เป็นอย่างยิ่ง

แต่ว่าในที่นี้ คำว่าปรัชญานั้น มาจาก ปร ที่แปลว่า อื่น กับ ญาธาตุ ก็คือ ในความรู้ ก็คือความรู้อื่น ๆ ที่สามารถมีเพิ่มขึ้นไปได้อีก

ดังนั้น...บางสิ่งบางอย่างที่มาใช้ในพระพุทธศาสนา ถ้าหากว่าเป็นบุคคลที่ไม่รู้และไม่เข้าใจอย่างแท้จริง ก็จะทำให้เกิดการ "ด้อยค่า" ในพระพุทธศาสนาของเราขึ้นมาได้

โดยเฉพาะบุคคลในปัจจุบันนี้ มักจะตำหนิอยู่เสมอว่า พระภิกษุสามเณรของเราทำให้ญาติโยมทั้งหลายยึดติดในไสยเวทย์อาคม ในเรื่องของวัตถุมงคล เรื่องของน้ำมนต์น้ำหมาก เหล่านี้เป็นต้น

ทั้ง ๆ ที่คนพูดเองก็ไม่ได้เข้าวัด แล้วแถมยังต้องการแก่นธรรมที่แท้จริงด้วย โดยที่ลืมนึกถึงความเป็นจริงว่า ต้นไม้นั้นมีแต่แก่นอย่างเดียว ก็ไม่สามารถจะเป็นต้นไม้ได้ หากแต่เป็นท่อนฟืนต่างหาก..! การที่จะเป็นต้นไม้นั้น ต้องประกอบไปด้วยแก่น กระพี้ เปลือก ลำต้น กิ่ง ก้าน ใบ ดอก ผล โดยเฉพาะราก

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น ท่านที่ปรารถนาหลักธรรมบริสุทธิ์อย่างเดียว เพื่อที่จะเชิดชูพระพุทธศาสนา โดยที่ไม่ได้ดูว่าองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสอนไว้อย่างไร ก็จะกลับกลายเป็นบุคคลที่ทำลายพระพุทธศาสนาเสียเอง

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแบ่งบุคคลออกเป็น ๔ จำพวก ก็คือ

อุคฆฏิตัญญูบุคคล เพียงฟังหัวข้อคำสอนก็บรรลุมรรคผลได้เลย ท่านทั้งหลายเหล่านี้ สามารถนำเอาแก่นธรรมไปให้ได้

ท่านที่เป็นวิปจิตัญญูบุคคลนั้น ถ้าหากว่าอธิบายขยายความ จึงสามารถที่จะเข้าถึงได้ ก็แปลว่าต้องมีอย่างน้อยก็กระพี้ จึงจะเข้าถึงแก่นได้