[เถรี]

ถาม : แล้วทีนี้เมื่อวานมันคลำไปเจออารมณ์ตรงกลางพอดีค่ะหลวงพ่อ อารมณ์ตรงกลางที่มันไม่เอาอะไรค่ะ
ตอบ : มันไม่เอาอะไร คราวนี้เราต้องมาทวนใหม่ มันไม่เอาอะไรเพราะว่ามันไม่มีสิ่งที่มากระทบเราจริง ๆ หรือเปล่า ตรงนี้เราจะไปมั่นใจเลยทีเดียวไม่ได้ จะต้องทรงอารมณ์ที่ไม่ประมาทเอาไว้เสมอ ถ้ามันรู้สึกว่าทุกสิ่งทุกอย่างเราสามารถปล่อยได้วางได้หมด ลองกำหนดถามตัวเองทีละข้อ คนที่เรารักมีไหม ของที่เรารักมีไหม ทรัพย์สมบัติที่เราหวงแหนมีไหม ท้ายสุดกระทั่งร่างกายนี้เรายังต้องการมันอีกไหม

ถ้ามันสามารถที่จะตัดได้ ละได้ ก็ขอให้คิดไว้ว่ามันอาจจะเป็นแค่สัญญาคือความจำ อย่าเพิ่งไปมั่นใจว่าจะเป็นอย่างนั้น จนกว่าจะมีสิ่งมากระทบหนัก ๆ จริง แล้วมันไม่กำเริบ เราค่อยมั่นใจว่ามันมาถูกทาง

แต่ในขณะเดียวกันก็อย่าเพิ่งประมาท ก่อนหน้านี้เราทำตามกติกาอย่างไหน รักษาศีลแบบไหน เจริญสมาธิแบบไหน ใช้ปัญญาในการพิจารณาแบบไหนให้พยายามซ้อมทำให้มาก ๆ เพื่อที่ถึงเวลาแล้วจะได้เป็นของเราอย่างแท้จริง

ถาม : หนูเคยมาสังเกตว่าตัวอารมณ์นิพพิทาญาณค่ะ มันมีอารมณ์ที่มีความเศร้าหมองปนอยู่ด้วยหรือเปล่า
ตอบ : แน่นอน นิพพิทาญาณส่วนใหญ่แล้วจะมีอารมณ์ความเศร้าหมองปนอยู่ เพราะถ้าเรามีอันเป็นไปตอนนั้น ไม่แน่ว่าเราจะไปดี ยกเว้นว่ามันจะก้าวขึ้นไปเป็นสังขารุเปกขาญาณได้เพราะเห็นธรรมดาของมัน

อย่างที่เคยบอกไว้ว่ากระทั่งผู้ปฏิบัติที่มุ่งเพื่อความหลุดพ้นของเรายังมีความทุกข์ขนาดนี้ คนอื่นที่ขึ้นชื่อว่าไม่ทุกข์นั้นไม่มี ถ้าหากเราก้าวมาถึงตรงจุดนี้แล้วเห็นปกติธรรมดา ละได้วางได้แล้วถ้าอย่างนั้นมันก็จะไม่มีความเศร้าหมอง แต่มันจะเห็นเป็นธรรมดา ถึงตอนนั้นมันไม่แสวงหาความตาย แต่ว่ามันพร้อมที่จะตาย