เก็บตกจากบ้านวิริยบารมี ต้นเดือนกรกฎาคม ๒๕๕๗

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "เมื่อ ๒ เดือนก่อน หลวงปู่มหาผ่องท่านมา ยังถ่ายรูปกับท่านเลย "ตีฮูป" คนไทยเรียกถ่ายรูป หลวงปู่มหาผ่องท่านเป็นพระสังฆราชของประเทศลาว ท่านมาเรียนบาลีอยู่วัดชนะสงครามตั้ง ๑๖ ปี ก็เลยรักประเทศไทย ถึงเวลาไป ๆ มา ๆ ข้ามมาทำบุญที่ฝั่งไทยบ่อย แถวอุบลฯ บางทีท่านก็พาญาติโยมฝั่งลาวข้ามมาทางนี้ เอาไว้มีโอกาสอาตมาจะไปเวียงจันทร์ใหม่

คนลาวอยู่กับศีลกินกับธรรมอยู่แล้ว ส่วนใหญ่เป็นคนใจคอสงบเยือกเย็นเป็นปกติ ต้องบอกว่าบ้านเมืองดีจนน่าอิจฉา คนไทยมัวแต่ทะเลาะเบาะแว้งกัน เดี๋ยวลาวก็เจริญกว่า"

ถาม : ญาติโยมถามว่าทางลาวมีพระปฏิบัติดีที่ไหนน่ากราบไหว้บ้าง ?
ตอบ : ไม่ค่อยได้ไป ก็เลยไม่ค่อยรู้ว่าทางด้านโน้นมีพระปฏิบัติดีที่ไหนบ้าง ถ้าข้ามมาฝั่งไทย ตรงไหนเป็นวัดป่าก็เลี้ยวเข้าไปได้เลย ส่วนใหญ่พระวัดป่าท่านเป็นพระสายปฏิบัติกันทั้งนั้น พระบ้านอย่างพวกอาตมานี่ไม่ค่อยมีปฏิบัติ ส่วนใหญ่เขาเรียนหนังสือ อาตมานี่ถือว่าผิดปกติ คือปฏิบัติก่อนแล้วค่อยมาเรียน

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่าถ้าทำงานจนไม่มีเวลาปฏิบัติ ?
ตอบ : รักษาศีลก็ได้ ภาวนาก็ได้ ถ้าเราทำมาหากินแล้วศีลขาด ให้ตั้งใจรักษาเป็นเวลา ยกตัวอย่างว่า ตั้งแต่ตื่นขึ้นมาจนกว่าจะทำงานเราจะรักษาศีลได้ เลิกทำงานมาจนกระทั่งก่อนนอนเรารักษาศีลได้ แล้วจะภาวนาเวลาไหนก็ได้ที่เราว่าง ก่อนนอนก็ได้ ตื่นนอนก็ได้ เราทำได้ครบทุกอย่าง เพียงแต่ว่าทำทั้งวันไม่ได้ก็ให้ทำเป็นเวลา

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่า ภาวนาคาถาเงินล้านไปแล้วไม่เห็นถูกรางวัลเสียที ?
ตอบ : ก็เพราะเราไปอยากได้ ใจของเราจะต้องมั่น ต้องไม่อยาก ถ้าใจมั่น อะไรก็ได้หมด คราวนี้พอไปอยากแล้วก็ฟุ้งซ่าน ใจไม่มั่นคงแล้ว คราวนี้รางวัลอะไรก็ไม่เหลือแล้ว ไปเริ่มต้นภาวนาใหม่

เรื่องของความดีที่เราทำ ไม่ใช่ว่าทำแล้วจะถูกหวยรวยเบอร์ ที่ดีที่สุดคือใจของเราอยู่กับปัจจุบัน ตอนนี้ เดี๋ยวนี้ ไม่ไป รัก โลภ โกรธ หลง ในเมื่อไม่ไป รัก โลภ โกรธ หลง ใจเราสะอาด ใจเราสบาย ตายก็ไปดี ตรงนั้นยิ่งกว่าถูกหวยอีก แต่คราวนี้ถูกหวยรวยเบอร์อะไรนั่นเป็นของแถมมา ได้ก็เอา ไม่ได้ก็ช่างมัน

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่า ภาวนาแล้วเพลินไม่อยากเลิก ?
ตอบ : ถึงเวลาแล้วจะเป็นอย่างนั้นทุกคน แต่ว่าตอนนั้นให้ระวัง เพราะว่าบางคนพอปีติแล้วจะทำไม่เลิก พอทำไม่เลิกเหมือนกับคนทำงานทั้งวันไม่ยอมเลิก พอวันอื่น ๆ จะทำงานไม่ไหว เพราะเหนื่อย ให้ตั้งใจไว้ว่าจะเอาเช้าสักชั่วโมงหนึ่ง เย็นสักชั่วโมงหนึ่งก็พอ อย่าไปเอาเยอะ เยอะมากเดี๋ยวเหมือนกับคนทำงานทั้งวัน เดี๋ยวจะไม่ไหว

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่า ภาวนาตอนนอนแล้วเผลอหลับ ?
ตอบ : แสดงว่าสมาธิดีขึ้น คนเราจะหลับได้ต้องมีสมาธิ เพียงแต่ว่าสติขาด จะตัดหลับไปเลย ทำบ่อย ๆ เอาใจจดจ่ออยู่กับลมหายใจ อย่าไปที่อื่น ไปที่อื่นเมื่อไรจะหลับทันที เพราะฉะนั้น..ให้สังเกตว่าตอนหลับก็คือหลุดจากตรงนี้ (ลมหายใจ) ลืมตรงนี้เมื่อไรก็คือหลับเมื่อนั้น แล้วเอาใจอยู่ตรงนี้ อย่าให้ไปไหน ทำบ่อย ๆ พอเคยชิน คราวนี้จะตื่นทั้งคืน ไม่หลับอีกแล้ว

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่า ใช้มโนมยิทธิ นึกว่าเราอยู่กับหลวงปู่ ?
ตอบ : นึกว่าหลวงปู่อยู่ที่ไหน เราไปอยู่กับท่านก็ได้ เดี๋ยวก็ไปเองแหละ ตอนใหม่ ๆ กำลังยังไม่พอ ต้องทำบ่อย ๆ ถ้ากำลังพอแล้วคราวนี้จะไปได้ โดยเฉพาะอย่าให้ห่วงตัวเอง ให้มองให้เห็นว่าตัวเราจริง ๆ แล้วไม่มีอะไร ร่างกายเหมือนกับรถหรือว่าเกวียนคันหนึ่ง เราที่อยู่ข้างในนั้นเป็นคนขับรถหรือขับเกวียนคันนั้น คราวนี้เราออกไป ก็ต่างคนต่างอยู่ ร่างกายนี้จะตายเมื่อไรก็เรื่องของร่างกาย ไม่ต้องไปห่วงหรอก ถ้าเราห่วง ออกไปแล้วก็จะกลับ

ต้องพยายามตัดให้ได้ว่า เราไม่ต้องการร่างกายนี้แล้ว ถ้าตัดใจไม่ได้ก็ไปไม่ได้หรอก บางคนกลัวว่าไปแล้วกลับไม่ได้ ไม่ต้องกลัว นึกถึงร่างกายเมื่อไรจะกลับทันทีเลย ไม่มีอะไรน่ากลัว ที่ว่าไปแล้วกลับไม่ได้ ไม่จริงหรอก มีอะไรนิดเดียวก็กลับเลย เพราะใจรักตัวร่างกายนี้มาก ห่วงมาก ไม่ยอมทิ้งไปง่าย ๆ

[เถรี]

ถาม : ญาติโยมชาวลาวถามว่า การรักษาศีล เราจำเป็นต้องอาราธนาศีลทุกวันไหมคะ ?
ตอบ : ไม่ต้องอาราธนาจ้ะ เรามีศีลอยู่แล้ว การอาราธนาเป็นการขอศีลจากพระ แล้วพระท่านบอกว่าศีลมีอะไรบ้าง คราวนี้เรารู้อยู่แล้วว่าศีลมีอะไร ก็ไม่ต้องอาราธนาจ้ะ ตั้งใจเลยว่าเราจะรักษาศีล แค่นั้นก็พอ แล้วก็ทำไปเลย

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "จะฝากฎีกาไปให้ครูบาทางสายภาคเหนือ เขาบอกว่าครูบาเหนือชัยเส้นเลือดในสมองแตก ตอนนี้อยู่โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ศรีบุรินทร์ที่เชียงราย โรงพยาบาลนี้รับแต่พระหรืออย่างไรก็ไม่รู้ ตอนไปเยี่ยมครูบาบุญชุ่มก็อยู่ที่นั่น เขาเป็นโรงพยาบาลที่ดีที่สุดของที่โน่นหรือเปล่าก็ไม่รู้ อาตมาไปเยี่ยมเพื่อนพระทีไรก็ที่นั่นทุกที

ครูบาบุญชุ่มท่านเรียกอาตมาว่า "หลวงพี่จ่อย" คำว่าจ่อยภาษาเหนือแปลว่าเล็ก ตอนนั้นท่านเป็นมาลาเรีย งอมพระรามเลย เอายาแก้มาลาเรียไปให้ท่าน ท่านหัวเราะ "ยี่ห้อนี้ผมฉันมาเยอะแล้ว ไม่หาย"

แต่ละคนแต่ละชาติเกิดมาก็สร้างเวรสร้างกรรม ถึงเวลากรรมตามทันก็โดนเล่นงานเอา ครูบาเหนือชัยตอนนี้ซีกขวาทั้งหมดไม่ทำงาน โอกาสเป็นปกติแทบจะเป็นไปไม่ได้เลย เพราะว่าเส้นเลือดท่านแตกยาวด้วย คราวนี้แนะนำเรื่องการใช้ดีหมีไป ยังไม่แน่เลยว่าจะซ้ำท่านให้หนักหรือเปล่า เพราะดีหมีนี่กินไปจะละลายลิ่มเลือดหมด คราวนี้พอแผลแตกยาวแล้ว ไม่มีลิ่มเลือดคอยอุด ถ้าเลือดไหลไม่หยุดนี่ยุ่งเลย"

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "เมื่อเช้าโยมจากเวียงจันทร์มานิมนต์ให้ไปลาว อาตมาบอกว่ายังไม่มีอารมณ์ไป เวลาไม่มี แล้วรู้ไหมว่าเขาศึกษาธรรมะทางอินเตอร์เน็ต ทันสมัยเสียด้วย เกิดเลื่อมใสอีท่าไหนไม่รู้ ยกขบวนกันมา จะให้ไปโปรดโยมเวียงจันทร์บ้าง ยังดีว่าลาวกับไทยพูดอย่างไรก็ยังฟังกันรู้เรื่อง"

[เถรี]

ถาม : ทำงานอะไรถึงจะรุ่งคะ ?
ตอบ : งานอะไรก็ได้จ้ะ แต่ต้องทุ่มเท ทำงานแบบคิดว่างานเป็นของเรา ถ้าทำอย่างนั้นจะรุ่งทุกคน ประเทศญี่ปุ่นเขาสร้างจิตสำนึก จนกระทั่งทุกคนทำงานให้บริษัทเหมือนบริษัทเป็นของตัวเอง จนรัฐบาลต้องสั่งให้ลดชั่วโมงทำงานลง บ้านเรามีแต่กลัวจะทำงานมาก ส่วนเขาทำมากจนรัฐบาลต้องสั่งให้ลดชั่วโมงทำงาน ถ้าทำได้อย่างนั้นงานอะไรก็รุ่ง

ภาษาอังกฤษเขาเรียก Shared Values จิตสำนึกร่วม ในระบบ ๗S ของ McKinney ท้ายสุดทั้ง ๖ อย่างก็มาลงที่จิตสำนึกร่วม ไม่ว่าจะโครงสร้าง จะทีมงาน จะอะไรก็ตาม

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวถึงกฐินที่นราธิวาสว่า "หนักใจตรงที่เขารับเราไป ระหว่างทางซึ่งตายได้ทุกจุด ไม่รู้จะโดนระเบิดหรือโดนปืนตรงไหน โดยเฉพาะพวกเราออกข่าวล่วงหน้าไปเป็นเดือน ๆ ถ้าเป็นอาตมาละก็ ซุ่มยิงทิ้งไปนานแล้ว

ถ้ำคูหาภิมุข เขาว่าเป็นแหล่งมนุษย์ตั้งแต่โบราณ มีภาพเขียนสีอยู่ด้วย ที่นั่นนอกจากหลวงพ่อพระนอนจะศักดิ์สิทธิ์แล้ว ยักษ์ที่เฝ้าประตูยังเคยถือกระบองออกมาเดินเทิ่ง ๆ ตรงจุดนั้นแหละ พระตายเป็นที่แรกของปักษ์ใต้ เดินบิณฑบาตอยู่ โจรขี่มอเตอร์ไซค์มาฟันหัวทิ่มเลย

เดี๋ยวนี้ในวัดทางปักษ์ใต้จะมีทหารเข้าไปอาศัยอยู่ แต่ระหว่างคนระวังกับคนจ้องหาโอกาส คนระวังอย่างไรก็พลาด โดยเฉพาะวิธีการของทหารนี่ปกติเขาจะไม่ซ้ำรอยเดิม แต่คราวนี้สถานที่ราชการ วัด หรือว่าโรงเรียนอยู่ที่เดิม เท่ากับให้เขากำหนดจุดได้ว่า เขาจะเอาตรงไหนเป็น Killing Zone เพราะฉะนั้น..คนทำงานปักษ์ใต้เครียดตายห่... ต่อให้คุณฝึกมาเก่งขนาดไหนก็ตาม ถ้าไปเดินซ้ำรอยเดิม มีโอกาสตายสูงมาก ถ้าเป็นอาตมานี่จ้างก็ไม่นอนที่ค่ายทหาร ไปหาที่นอนใต้ต้นไม้ดีกว่า แต่คราวนี้นอนแล้วที่ไม่กรนอย่างอาตมาคงหายาก คนอื่นนอนใต้ต้นไม้แล้วกรนไป ๓ บ้าน ๘ บ้านก็ตายอีก..!"

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "ระยะนี้ค่าไฟฟ้าวัดท่าขนุนขึ้นเยอะ เพราะว่าก่อนหน้านี้ใช้ร่วมกับเทศบาลแล้วไฟไม่ค่อยพอใช้ จึงไปซื้อหม้อแปลง ๒๕๐ KVE มาให้เขาเดินสายไฟใต้ดิน ต่อเข้าอาคารต่าง ๆ เกือบครบแล้ว ก็แปลว่าตั้งแต่นี้เป็นต้นไป ค่าไฟเป็นของทางวัดล้วน ๆ คงจ่ายกันหน้ามืดตาลาย

ส่วนใหญ่ด้วยความเคยชิน ถึงเวลาก็ใช้ล้างใช้ผลาญตามปกติเหมือนที่ใช้ที่บ้าน พัดลมตัวเบ้อเร่อ ขนาดเปิดเบอร์ ๓ ก็พัดเราปลิวแล้ว โยมนอนแล้วเปิดใส่ตัวเองคนเดียว ทั้งที่ใช้ได้ทั้งศาลา แต่โยมเขาเป่าใส่ตัวเองคนเดียว ก็ลองคิดดูว่าคนหนึ่งใช้ขนาดนั้นแล้วจะเหลือหรือ ?

ศาลาใหม่ที่ทำอยู่ ตอนแรกตั้งใจว่าจะติดเครื่องปรับอากาศให้ ปรากฏว่าเขาไปคำนวณพื้นที่แล้ว ต้องใช้เครื่องปรับอากาศ ๕๐ ตัว..! จะต้องมีกำลังไฟต่างหากเลย ๑๕๐ แอมป์ถึงจะพอ ก็เลยตัดใจเอาพัดลมต่อไปเถอะ เพราะว่าสายไม่ได้เดินเตรียมไว้ ต้องขุดใต้ดินเริ่มต้นใหม่เลยอีกสายหนึ่ง ๑๕๐ แอมป์นี่ไฟโรงงานเลยนะ ปกติไฟบ้านสูงสุดเขาให้ไม่เกิน ๑๕ แอมป์ ไม่ได้เดินสายไม่ว่า ถ้าหากว่าเปิดพร้อม ๆ กัน คงดึงไฟจากส่วนอื่นมาหมดเลย

สมัยอยู่ที่เกาะพระฤๅษี พอทำวัตรเย็นเสร็จก็ปิดไฟหมดทั้งเกาะ นอน..ตอนนี้ที่วัดท่าขนุนอาตมานอนที่ตึกแดงหลังใหญ่ พระอยู่กุฏิเตชะไพบูลย์ ๒๐ ห้อง ตึกประจวบดี ๒๐ ห้อง ปิดไฟเงียบ มืดตื๋อ..ใครจะขโมยของนี่เดินสะดุดเลย เพราะมองอะไรไม่เห็น"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวกับญาติโยมที่นำเทียนพรรษามาถวายว่า "เทียนพรรษาที่วัดท่าขนุนอยู่ไม่ถึงพรรษาหรอก อยู่แค่ ๗-๘ ชั่วโมงเท่านั้น เพราะโดนหลอมเป็นผางประทีปหมด เดี๋ยววันที่ ๙ กรกฎาคมนี้ หน่วยราชการและโรงเรียนต่าง ๆ ในอำเภอทองผาภูมิ จะเอาเทียนพรรษาไปถวายที่วัดท่าขนุน ดีตรงที่ว่าเขานัดวันเดียวกัน ปีหนึ่งรับกันครั้งเดียว รับทีเดียวแล้วเลิกไปเลย"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ญาติโยมทั้งหลาย ศีลเป็นพื้นฐานของความดีทั้งปวง ใครรักษาศีลได้จะมีความเจริญโดยส่วนเดียว ไม่มีการตกต่ำ ศีลทำให้เราเป็นผู้มีทั้งโลกียทรัพย์ และโลกุตรทรัพย์ ศีลเป็นปัจจัยให้เราก้าวล่วงพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพาน ดังนั้น..ขอให้ทุกท่านตั้งใจสมาทานศีลและรักษาศีลด้วยความเคารพยิ่งนะจ๊ะ"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "เมื่อเดือนที่แล้วอยู่ในช่วงวิ่งสะสมวันปฏิบัติธรรม ก็เลยได้เห็นความต่างอย่างชัดเจนของผู้ที่ตั้งใจปฏิบัติกับไม่ตั้งใจปฏิบัติ เพราะว่าเพื่อนบางคนไม่มีพื้นฐานการปฏิบัติธรรมมาก่อน เขาทนนั่งได้ไม่เกิน ๓-๕ นาทีก็ไปแล้ว ส่วนอาตมานั่งลงไปตี ๔ ลืมตามาอีกทีก็ ๖ โมงเช้า ตกลงว่ามีที่ตั้งใจกันอยู่จริง ๆ แค่ ๓-๔ รูป ไปกันทั้งหมด ๑๓ รูป ก็แปลว่ามีไม่ถึงครึ่ง

คราวนี้มาคิดว่า ส่วนใหญ่ที่ไปปฏิบัติธรรมก็คือบรรดาเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล เจ้าอาวาส ต้องบอกว่าเป็นระดับผู้นำของคณะสงฆ์ทั้งนั้น ถ้าหากว่าทำได้แค่นั้น ก็แปลว่าบุคลากรในพุทธศาสนาเรา โดยเฉพาะพระสงฆ์ ด้อยคุณภาพมาก มีเพื่อนบางรูปปฏิบัติธรรมไม่ได้ แต่นั่งเฝ้าจอดูบอลได้ทั้งคืน ทำให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ว ฉันทะ คือความพอใจที่จะทำของเขานั้นมีล้นเหลือเลย แต่เอาไปใช้ผิด คือแทนที่จะเอาไปใช้ในเรื่องของศีล สมาธิ ปัญญา ก็เอาไปใช้เรื่องบันเทิงตามที่ตัวเองชอบ เล่นเอาอาตมาแย่ไปด้วย เพราะต้องนอนฟังเขาทั้งคืนจนกว่าเขาจะปิดโทรทัศน์

อาตมาเป็นคนหลับแล้วหูได้ยิน พอถึงเวลาเลิกปฏิบัติประมาณ ๓ ทุ่มก็รีบนอน ตี ๔ ก็ไปเริ่มรอบเช้ากันต่อ เขาเองบางที ๓-๔ ทุ่มเป็นเวลาตื่น แล้วก็ดูบอลไปเรื่อย ๘ โมงเช้าเป็นเวลานอน ต้องบอกว่าโชคดีที่ทางมหาวิทยาลัยมอบหมายให้พวกเราดูแลกันเอง ถ้าส่งเจ้าหน้าที่มาคุมนี่ บางคนไม่ผ่านแน่นอน สำหรับพวกเราแล้วก็หยวน ๆ กันไป ทำเป็นไม่รู้ไม่ชี้ ไหน ๆ ก็ดวงเฮง เกิดมาเรียนรุ่นเดียวกันแล้ว

น้องเล็กเขาไปด้วยบอกว่า "เอ๊ะ...พอคนอื่นว่าแล้วท่านเถียง แต่ทำไมอาตมาว่าแล้วท่านไม่เถียง ?" อาตมาบอกว่าท่านจะเถียงได้อย่างไร เพราะต้องอาศัยเรามาตลอด ส่วนใหญ่แล้วอาตมาเรียนแทนเพื่อนเกือบทั้งห้อง ถึงเวลาสรุปข้อมูลเสร็จ เพื่อนก็แย่งกันดูดข้อมูลไปแบ่งกัน"

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "บรรดา กกต.เขายกขบวนไปวัดท่าขนุน แล้วเขาจะให้เทศน์ แต่อาตมาไม่อยู่ พระที่จะเทศน์ก็ไม่รู้จะพูดเรื่องอะไรดีเหมือนกัน คือได้แจ้งกับท่านทั้งหลายเหล่านี้แล้วว่า ถ้าอยากฟังอาตมาก็ต้องให้อาตมานัดว่าว่างวันไหน ไม่ใช่โยมนัดว่าโยมว่างวันไหนแล้วก็มา ถ้าโยมกำหนดเวลาก็แล้วแต่ดวง ตรงกับอาตมาอยู่วัดก็ได้ฟัง ถ้าไม่ตรงก็ไม่เจอ แต่ถ้าอาตมานัดอยู่แน่ ๆ แต่บางทีไอ้แน่ ๆ ก็อยู่แค่ครึ่งวันนะ เสร็จธุระจากโยมก็วิ่งงานต่อ"

[เถรี]

"เทศน์ให้พวก กกต.ฟังนี่ต้องกล่าวถึงธรรมาธิปไตย เอาธรรมเป็นใหญ่ ปราศจากอคติ ไม่ลำเอียงด้วยรัก ด้วยโกรธ ด้วยกลัว ด้วยหลง ที่แน่ ๆ ต้องมีศีลธรรมประจำใจ บางคนบอกว่าต้องมีจริยธรรมนั่นไม่ใช่ ต้องมีศีลธรรม ในเมื่อปฏิบัติอยู่ในศีล อยู่ในธรรม อยู่ในกรรมบถต่าง ๆ จนกระทั่งความดีทรงตัว จะเกิดเป็นความดีเฉพาะตนขึ้นมา เรียกว่าคุณธรรม

เมื่อเกิดคุณธรรมขึ้นมา คนเห็นดีเห็นงามยึดถือเป็นแบบอย่างเอาไปปฏิบัติต่อ เขาเรียกว่าจริยธรรม ต้องแยกให้ออกนะ ไม่อย่างนั้นพวกเราฟังอยู่ทุกวันไม่รู้หรอกว่าคืออะไร แต่ส่วนใหญ่บอกว่า "คุณนะทำ..ผมไม่ทำหรอก"

คนโบราณเขาลึกซึ้ง บัญญัติศัพท์ขึ้นมาแต่ละอย่าง ทำให้คนหลัง ๆ ที่ความรู้ค่อนข้างจะตื้นเขิน ไม่มีการค้นคว้าที่ลึกซึ้งเหมือนคนโบราณ เข้าไม่ถึงความหมายที่แท้จริงของรากศัพท์ เข้าไม่ถึงยังไม่พอ ยังอวดรู้อีกต่างหาก ปัจจุบันนี้อาตมาเจอพวกตัวหนังสืออุบาทว์ ๆ เยอะแยะไปหมด อย่างปัจจุบันนี้เขาเขียน "ล้านก๋วยเตี๋ยว" อาจจะใช้คำว่าเงินล้านหรืออะไรก็ตามเถอะ แต่จะทำให้เด็ก ๆ เข้าใจผิด แล้วต่อไปก็จะเขียนผิดกันหมด ปัจจุบันเปลี่ยนเป็น "ล้าน" กันไปเยอะต่อเยอะแล้ว

ศีลธรรมทรงตัว เป็นคุณธรรมคู่ตน พอมีคนเห็นคุณธรรมของเราแล้วเอาไปปฏิบัติตาม ก็กลายเป็นจริยธรรม ถึงจะสงสัยอะไรสอบถามได้ก็จริง แต่บางอย่างนี้แม้กระทั่งพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน เขาแก้จนกระทั่งเละเทะไปหมด สิ่งที่อาตมาเคยใช้ได้ตอนเด็ก ๆ เดี๋ยวนี้ใช้ไม่ได้แล้ว สมัยเด็ก ๆ เขามีท่องจำกัน

วันก่อนมีพระท่านชื่อ "ดำรงค์" "จำนงค์" บอกว่าถ้ารุ่นผมเขียนไม่ผิดหรอก แล้วก็ท่องให้ท่านฟังว่า “ธำรงและจำนง ชาวประมงเครื่องสำอาง ดำรงดำริพลาง ใต้ต้นโพสิงโตนอน กรณีที่กระแส อินทรีแลเพราะอาทร อวสานพึงสังวร ไม่ต้องใช้ตัวการันต์” เด็กรุ่นใหม่เขาไม่ได้ท่อง จึงเขียนผิดอยู่เรื่อย

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "พวกเราคงต้องสวดมนต์ทุกวันแล้วนะ เห็นเขาไปลงในกระทู้ว่าสวดมนต์ลดความอ้วนได้ ความจริงสวดมนต์นี่ลดความอ้วนได้จริง ๆ ถ้าสวดตั้งแต่หลังเที่ยงยันสองทุ่ม รับรองว่าลดได้ แน่ไม่กี่วันก็หายไปเป็นสิบกิโลฯ เลย"

[เถรี]

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : ต้องถามตัวคุณเอง ว่าคุณอยากจะไปหรืออยากจะอยู่ ถ้าตัวเองยังตอบตัวเองไม่ได้ก็จะขัดแย้งกัน คือสภาพจิตของเราจะมีอยู่ ๒ อย่าง อย่างแรกอยากจะนิ่งสงบอยู่ข้างใน อย่างที่สองคืออยากจะท่องเที่ยวไปข้างนอก ต้องตอบตัวเองให้ได้ก่อนว่าเราต้องการแบบไหนแล้วก็ฝึกแบบนั้น พอทำจนชำนาญจริง ๆ แล้วค่อยขยับไปแบบอื่น ไม่อย่างนั้น ๒ อย่างจะตีกันเอง

สายสติปัฏฐาน เขาให้กำหนดรู้สภาวธรรมทุกอย่างที่เข้ามา โดยเอาสติสมาธิจดจ่ออยู่กับสภาวธรรมที่ปรากฏขึ้นตรงหน้า อะไรเกิดขึ้นก็กำหนดรู้ไว้ ส่วนมโนมยิทธิคือการส่งจิตออกไปยังภพภูมิต่าง ๆ หรือสถานที่ต่าง ๆ โดยปกติแล้วการส่งจิตออกนอกของเรา ถ้าปราศจากการควบคุม จะเป็นสาเหตุของการสร้างทุกข์ให้เกิด แต่มโนมยิทธินั้น บุคคลที่จะทำได้ก็คือจะต้องทรงฌานได้ มีกำลังของฌานควบคุมอยู่ระดับหนึ่ง ดังนั้น..การที่เราส่งจิตออกไปข้างนอกจึงไม่ใช่เรื่องของการสร้างทุกข์ให้เกิด

แต่ก็มีมากต่อมากด้วยกันที่ไปหลงยึดติดคิดว่าตัวเองเป็นผู้วิเศษแล้ว สามารถรู้เห็นในเรื่องของภพภูมิต่าง ๆ ได้ ก็ไปยึดติดอยู่ตรงนั้นอีก ซึ่งต้องไปแก้ไขกันในภายหลัง ว่าวัตถุประสงค์ของการฝึกของเราคืออะไร ถ้าต้องการรู้เห็นอยู่แค่นั้นก็ได้ แต่ถ้าต้องการพ้นทุกข์ต้องปลดตัวเองออกจากตรงนั้นให้ได้

[เถรี]

ถาม : ช่วงนี้ใจมีนิวรณ์ สวดมนต์ไม่ได้ค่ะ
ตอบ : ไปวิ่ง...ตอนนี้กิเลสกำลังสูงกว่า วิ่งไปก็ภาวนาพุทโธ ๆ ไปสักชั่วโมง พอหมดสภาพแล้วกลับมา คราวนี้ก็สวดมนต์ได้ ภาวนาได้ บางอย่างต้องบ้ากว่าถึงจะชนะ ถ้าบ้าเท่า ๆ รับรองว่าแพ้แน่ ๆ เลย