โอวาทงานบวชเนกขัมมะ ตักบาตรเทโวฯและกฐิน วันที่ ๘-๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๗

[เถรี]

เมื่อ ๒ วันก่อน มีโยมผู้หญิงคนหนึ่งยังเป็นวัยรุ่นอยู่ ถามว่า “หลวงพ่อเจ้าขา..อาการกรรมฐานแตกเป็นอย่างไรเจ้าคะ ?” ก็บอกไปว่า “อ๋อ..ปฏิบัติอยู่ดี ๆ แล้วอยากมีผัวน่ะ” ตอบแบบนี้ชัดดี แต่ความจริงแล้วอาการกรรมฐานแตก ก็คือ สมาธิที่ทรงตัวอยู่ ซึ่ง รัก โลภ โกรธ หลง กินใจเราไม่ได้ อยู่ ๆ สมาธินั้นเสียไป พังไป หายไป รัก โลภ โกรธ หลง ก็จะกำเริบขึ้นมา แล้วคราวนี้ก็มาแบบฟ้าถล่มดินทลายเลย เพราะว่าเราเก็บกดไว้นาน เหตุที่เป็นอย่างนั้นเพราะว่าไปเผลอสติ ปล่อยให้การปฏิบัติขาดช่วงลง

การปฏิบัติของเรา ส่วนใหญ่เราทำเสร็จก็มักจะทิ้ง ทำให้ได้ประโยชน์น้อย เนื่องจากว่าพอเราทิ้ง กำลังใจก็จะเสีย รัก โลภ โกรธ หลง เข้ามาแทน คราวนี้ก็อย่างว่าแหละ คนถามเป็นเด็กวัยรุ่นก็เลยตอบให้ชัด เพราะว่าส่วนใหญ่เวลา รัก โลภ โกรธ หลง กลับมาแล้ว ไม่รู้ว่าจะจัดการอย่างไร นักปฏิบัติที่เคยจิตใจสะอาด ผ่องใส สงบมานาน ๆ พอกำลังใจเสียไป จะทุกข์ทรมานมาก

หลวงพ่อวัดท่าซุงเคยเล่าให้ฟังว่า มีอยู่ครั้งหนึ่ง ไม่ทราบว่าท่านพลาดอย่างไร ท่านทรงสมาบัติแปดได้คล่องตัวมากแล้ว ท่านบอกว่าเผลอหน่อยเดียวเหลือแค่อุปจารสมาธิ เสาแปดต้นเหลือแค่ครึ่งต้น อาคารทั้งหลังจะถล่มลงมาทับตาย ท่านบอกว่าตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาท่านเข็ด จะไม่ยอมเผลอให้สติขาดอีกเป็นอันขาด

[เถรี]

ส่วนใหญ่พวกเราจะปฏิบัติกันเฉพาะเวลา อย่างเช่นว่าเช้าหรือเย็นหรือว่าเช้าเย็น เวลาที่เหลือบางทีก็ปล่อยให้กำลังใจของเรา ไหลตามกระแสกิเลสไป การปฏิบัติของเราเป็นการว่ายทวนน้ำ พอเราปล่อยให้ไหลตามน้ำไป ถึงเวลาก็ต้องใช้ความพยายามในการว่ายทวนน้ำขึ้นมาใหม่ แล้วก็ปล่อยให้ไหลไปอีก ลักษณะอย่างนี้ก็จะทำให้เราเหนื่อยมาก ทำงานทุกวันแต่ว่าผลงานไม่มี เพราะว่าถึงเวลาก็ไหลกลับไปที่เดิม

ถ้าการปฏิบัติของเราอยู่ในลักษณะอย่างนี้ ก็จะกลายเป็นทำแล้วขาดทุน ฉะนั้น..ในเรื่องของการปฏิบัติ อย่าปล่อยให้ถึงเวลาแล้วค่อยมาปฏิบัติกัน แต่ว่าให้รักษากำลังใจเอาไว้ทุกเวลา ทุกสถานที่ แรก ๆ ก็ไม่ค่อยได้เรื่องหรอก ใหม่ ๆ ถึงเวลาภาวนาเสร็จ สามารถประคองอารมณ์ได้นาทีสองนาทีก็หล่นหายหมดแล้ว

โดยเฉพาะตอนปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ไปเที่ยวคุยกันเรื่องโน้น เรื่องนี้ เรื่องนั้นบ้าง นักปฏิบัติจริง ๆ ถ้าหากจะตั้งใจรักษาอารมณ์ตัวเอง ระยะแรกเริ่มจะไม่ค่อยคุยกับใคร เอากำลังใจของตัวเองเป็นหลัก อาตมาเองสมัยที่ปฏิบัติอยู่ก็เหมือนกัน ใหม่ ๆ ก็ต้องรักษาอารมณ์ ประคองอารมณ์ตัวเองไว้ ก็จะมีพวกคนรอบข้างนั่นแหละ “เป็นอะไรหรือ ? วันนี้เครียดมากหรือ ? ทำไมเงียบ..ไม่คุยกับใครเลย ? ” แหย่ซ้ายแหย่ขวาไปเรื่อย ท้ายสุดเผลอไปคุยก็หลุดอีก

บางวันกำลังใจก็ขึ้น ๆ ลง ๆ ตกแล้วตั้งขึ้นมาได้ ตั้งขึ้นมาแล้วก็หล่นหายไป เป็นร้อยเป็นพันครั้ง เป็นประสบการณ์โหดของนักปฏิบัติทุกคนที่จะต้องมี จะต้องเจอ ดังนั้น..ในส่วนนี้เป็นบทเรียนที่โดนมาจนเข็ด จึงไม่อยากให้พวกเราเป็นอย่างนั้น ไม่อย่างนั้นแล้วทำเท่าไรก็ไม่ได้ผล

[เถรี]

มีอย่างเดียว ก็คือ ฝึกประคับประคองอารมณ์ ใหม่ ๆ ไม่ต้องเกรงใจใคร เงียบไว้ก่อน ถ้าจำเป็นจริง ๆ ก็ปฏิสัมพันธ์กับเขาด้วยความระมัดระวังสุดขีด อย่าให้กำลังใจตก จบเรื่องเมื่อไรรีบดึงกลับเข้าหาการภาวนาของเราต่อ ถ้าสามารถทำอย่างนั้นได้ ก็จะรักษากำลังใจของตัวเองให้นานขึ้นได้ จากลุกขึ้นก็หลุดหายแล้ว ก็อาจจะได้มากขึ้น เป็น ๕ นาที ๑๐ นาที ครึ่งชั่วโมง ๑ ชั่วโมง เพิ่มเป็น ๓ ชั่วโมง ครึ่งวัน ๑ วัน ๓ วัน ๗ วัน ครึ่งเดือน ๑ เดือน ไล่ไปเรื่อย

ถ้าเราสามารถทรงอารมณ์ต่อเนื่องกันได้นาน ๆ ๑ เดือน ๒ เดือน ๓ เดือน บางทีเป็นปีติดต่อกัน จะมีความสุขอย่าบอกใคร รัก โลภ โกรธ หลง กินเราไม่ได้ มีความสุขเบากายเบาใจไปหมด ช่วงนั้นจะใช้สติใช้ปัญญาพิจารณาอะไร ก็เกิดความคล่องตัว รู้เห็นชัดเจนไปหมด เรื่องพวกนี้สำคัญอยู่ตรงที่ว่าอย่าเผลอ อย่างหลวงพ่อวัดท่าซุงนั้น ท่านถึงขนาดจะทรงฌานเมื่อไรในขั้นไหน ก็สามารถกำหนดใจได้ทันที ท่านยังพลาดมาแล้ว เราที่เป็นลูกเป็นหลานอย่าให้พลาดอย่างนั้น

ขอยืนยันว่าถ้าพลาดแล้วโกยคืนยากมาก เพราะว่ากิเลสรู้ว่าตัวเองจะตาย ก็พยายามต่อสู้สุดชีวิต เราจะสังเกตว่าในช่วงระยะเวลาที่เกิดอาการจิตตก สมาธิตก กรรมฐานตก มักจะเป็นเวลาที่เราทำได้ดีที่สุด ประเภทแทบจะเห็นหน้าเห็นหลังกัน จะได้ได้มรรคได้ผลกันเดี๋ยวนั้นเลย แต่อยู่ ๆ ก็พังครืนลงไปเฉย ๆ เหมือนอย่างกับเราเดินไปจะถึงประตูอยู่แล้ว อีก ๒-๓ ก้าวจะถึงประตู เปิดประตูไปเมื่อไรก็พ้นจากโลกนี้ไปทันที ไม่ต้องมาทุกข์ยากลำบากอีก แล้วอยู่ ๆ ก็โดนหลอกให้มาผิดทาง เลี้ยวห่างประตูไปเรื่อย กว่าจะย้อนกลับมาอีกทีก็ต้องรอจนครบรอบ ซึ่งบางคนก็หลายปี

[เถรี]

เมื่อเดือนที่แล้วมีโยมอยู่คนหนึ่ง รู้กันจักกันมาตั้งแต่สมัยฆราวาส หายไปหลายปีเพิ่งจะมาปรากฏตัว บอกว่า “หลวงพี่..๒ ปีนี้กำลังใจผมแย่มากเลย” จึงบอกว่า “รู้ตัวแล้วทำไมไม่เอาคืนล่ะ ?” เขาบอกว่า “ลุ้นไม่ค่อยจะขึ้น” นั่นคือลักษณะของการทิ้งกำลังใจให้เสีย ปฏิบัติดีมานาน ๆ ถ้าทิ้งให้เสียเมื่อไร กิเลสก็ต่อต้านสุดชีวิต โอกาสที่เราจะโกยคืนมาให้ดีได้จะเป็นเรื่องยาก

พวกเราทุกคนถ้ามีโอกาสให้เร่งทำให้มากไว้ เรื่องของการพูดการคุย การปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น หรือว่าในเรื่องของโซเชียลมีเดีย จะต้องเข้าเฟซบุ๊ค จะต้องเข้าไปอัพรูป ไปลงสเตตัส ไปกดไลค์ใคร ให้เลิกไปชั่วคราว ตีเสียว่าใน ๕ วันนี้ เราจะตัดตัวเองจากโลกภายนอก ดูซิ..ว่าจะขาดใจตายไหม ? เราจะเห็นได้ชัด ๆ ว่ากิเลสหน้าตาเป็นอย่างนี้เอง ถึงเวลาก็จะดึงเรากลับไปทำแบบนั้นให้ได้ ถ้าไม่ได้ทำอย่างนั้นใจจะขาดรอน ๆ แล้วเราจะรู้ว่า นั่นเป็นแค่สิ่งที่เราผูกสัมพันธ์ แค่เราสร้างขึ้นมาเท่านั้น ยังตัดได้ยากขนาดนี้ แล้วร่างกายของเราซึ่งเป็นสิ่งที่รัก เป็นสิ่งที่หวงแหนมานับชาตินับภพไม่ถ้วน ถึงเวลาแล้วจะตัดยากขนาดไหน ?

ลองดูซิว่า..ไม่ใช้โทรศัพท์สัก ๕ วันจะถึงตายไหม ? กำลังของเราพอที่จะสู้กิเลสได้ไหม ? ถ้าพอสู้ได้เราต้องไม่แตะเลย ไม่เข้าเฟซบุ๊คสัก ๕ วันจะลงแดงไหม ? ถ้ามีการทดสอบลักษณะนี้ เราก็จะรู้ว่ากำลังของเราพอสู้กิเลสหรือเปล่า ? แต่ว่าส่วนใหญ่แล้ว พวกเรานอกจากจะไม่รู้วิธีต่อสู้กิเลสแล้ว ยังถนัดในการพอกพูนกิเลสอีกด้วย

[เถรี]

อาตมาเองเวลาขึ้นรถก็มักจะภาวนาไปเรื่อย วันดีคืนดีก็มีพรรคพวกเพื่อนฝูงโผล่มานั่งชวนคุยไปเรื่อย วันนั้นกำลังเพลิน ๆ อยู่ เพื่อนรักก็โผล่มา บอกว่า “สงสารท่านจริง ๆ เลย” ถามว่า"ทำไมวะ ?" เขาบอกว่า “ไอ้ที่ท่านสอนไปนั้นไม่มีประโยชน์หรอก เพราะว่าผมครอบซ้ำไปอีกหลายชั้นแล้ว” เลยถามว่า "ครอบอย่างไร ?"

เขาบอกว่า “นี่..มือข้างหนึ่ง ซึ่งก็คือสิ่งสมมติ ประกอบด้วยดิน น้ำ ลม ไฟ เป็นธาตุ ๔ นี่คือมือ ด้านนี้หน้ามือ ด้านนี้หลังมือ มีฝ่ามือ มีนิ้วมือ ประกอบด้วยนิ้วโป้ง นิ้วชี้ นิ้วนาง นิ้วกลาง นิ้วก้อย กี่สมมติเข้าไปแล้ว ? นิ้วโป้งข้อที่ ๑ นิ้วโป้งข้อที่ ๒ เล็บนิ้วโป้ง นิ้วชี้ข้อที่ ๑ นิ้วชี้ข้อที่ ๒ นิ้วชี้ข้อที่ ๓ เล็บนิ้วชี้ ไล่ไปเรื่อย” แค่มืออย่างเดียวครอบไว้เกือบ ๕๐ ชั้นในเรื่องของสมมติ ก็คือสมมติเรียกว่าอย่างนั้น สมมติเรียกว่าอย่างนี้ แล้วถ้ารวมหมดร่างกายของเรานี่สมมติจะครอบอยู่กี่ชั้น ?

เขาบอกว่า “ถ้าไม่ใช่บุคคลที่มีปัญญารู้แจ้งเห็นจริง แหลมคมจริง ๆ แล้ว ไม่มีทางที่จะเจาะทะลุสมมติเหล่านี้ได้” ปัจจุบันนี้เขายังแยกชิ้นส่วนไปอีก ไม่รู้เท่าไรต่อเท่าไร สร้างกายสมมติขึ้นมา กายนี้คือสไกป์ กายนี้คือเฟซบุ๊ค กายนี้คืออีเมล์ ไล่ไปเรื่อย ๑ Username ก็คือ ๑ กาย ก็คือตัวเรานี่แหละ ถามว่าเป็นกายเราได้อย่างไร ? สมมติว่าเวลาขึ้นสเตตัส ถ้าเขาไม่มากดไลค์เราก็โกรธเขาแล้ว เหมือนกับเขาทำอะไรให้เราไม่พอใจ แล้วเราโกรธนั่นแหละ นั่นเขาทำในโลกโซเชียลมีเดีย ซึ่งเป็นโลกสมมติแท้ ๆ

พอจะนึกออกไหมว่ากิเลสนั้นโหดขนาดไหน ? ปัจจุบันนี้เขาทำให้เราสร้างกายสมมติของเราขึ้นมาอีก เยอะแยะไปหมด ไอ้ตัวนี้ยังตัดไม่ได้เลย ไอ้นั่นอีกตั้งเท่าไรที่ไปสร้างเพิ่มขึ้นมา เขาก็เลยบอกว่าสงสารอาตมา สอนไปก็เสียเวลา สอนให้ไปหนึ่ง โน่น..เขาไป ๒๐ แล้ว ฉะนั้น..ในเรื่องทั้งหลายนี้ไม่ใช่สิ่งที่เขาพูดเล่น แต่ว่าเขาบอกจริง ๆ บอกแบบประเภทไม่กลัวข้อสอบรั่วด้วย เขาดูถูกเรามาก ว่าไม่มีปัญญาเอาชนะเขาได้หรอก โยมได้ยินแล้วรู้สึกอย่างไร ? ไอ้แสบนี่สุดยอดจริง ๆ วันดีคืนดีก็โผล่มากวนตี..!

[เถรี]

มีอยู่วันหนึ่งอาตมากำลังป่วย เขามาร้องเพลงขอนไม้กับเรือให้ฟัง แล้วบอกว่า “ไอ้ท่านก็เป็นแค่ขอนไม้ผุ ๆ เท่านั้นแหละ จะไปส่งคนขึ้นเรือขึ้นฝั่งได้อย่างไร ? ตัวเองยังจะไปไม่รอดเลย จะไปส่งใครได้” ร้องเพลงเพราะด้วยนะ สำเนียงปักษ์ใต้แท้เลย เรื่องพวกนี้อยากจะบอกกับพวกเราว่า กิเลสต่าง ๆ ที่ร้อยรัดเราติดอยู่กับโลกนี้ มีแต่จะหนักขึ้นทุกที ๆ ถ้าเราไม่ตั้งใจเด็ดขาดจริงจังสู้กับกิเลส โอกาสที่จะรอดก็ยาก

อาตมามีลูกศิษย์คนหนึ่ง ส่งไปเป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านห้วยน้ำขาว บอกว่าจะสึกมา ๒๐ กว่าครั้ง จนป่านนี้ยังไม่ได้สึกเสียที เมื่อวานก่อนมาถึงก็บอกว่า “หลวงพ่อครับ...ผมขออนุญาตอยู่ไปก่อนเรื่อย ๆ นะครับ” เลยบอกไปว่า “เออ..ถ้าไม่เด็ดขาดอย่างนี้ ชาตินี้ก็เอาดีไม่ได้หรอก” จะสึกก็สึก จะอยู่ก็อยู่สิวะ ชักเข้าชักออกอยู่นั่นแหละ อาตมาจะทำงานทำการอะไรก็วางแผนไม่ได้ เพราะเดี๋ยวก็จะอยู่เดี๋ยวก็จะไม่อยู่

ลักษณะเดียวกันกับการปฏิบัติของเรา ถ้าเราไม่มีความเด็ดขาด ตัดบัวเมื่อไรก็เหลือใย ดึงเท่าไรใยก็ยืดติดอยู่นั่นแหละ แบบนั้นไปไหนไม่รอด ตัดก็คือตัด ไม่ก็คือไม่ ได้ก็คือได้ ให้รู้เรื่องกันไปเลย นักปฏิบัติอย่างเรามีแต่ต่ำสุดกับสูงสุด ตรงกลางไม่มี..ขอยืนยัน ถ้าไปพระนิพพานไม่ได้ก็ให้ลงอเวจีมหานรกไปเลย..! หมดเรื่องหมดราวไป ถ้าสามารถรักษากำลังใจในลักษณะอย่างนี้ ทำอะไรก็พอจะได้ประโยชน์เห็นหน้าเห็นหลังบ้าง

[เถรี]

แต่ถ้าประเภทถึงเวลาแล้วกลัวกิเลสจะเศร้าหมอง จะฆ่ากิเลสก็สงสาร ถ้าอย่างนั้นชีวิตนี้ไม่ต้องหวังที่จะเอาดีกัน เพราะว่ากิเลสเขาไม่เคยปล่อยปละละเว้นเรา แต่เราเองก็มักจะไปปล่อยปละละเว้นกิเลส กิเลสอาศัยร่างกายนี้เป็นที่เกิด เป็นที่อยู่ ถึงเวลาถูกเราทรมานมาก ๆ เข้า อย่างเช่นว่า เดี๋ยวถึงเวลากรรมฐานของเรา เดินจงกรมหน่อยกิเลสก็หงุดหงิด “เดินไปทำไมวะ ยก ๆ ย่าง ๆ เหยียบ ๆ ค่อย ๆ ย่องอยู่นั้นแหละ ไม่เห็นมีประโยชน์ตรงไหนเลย” พยายามที่จะบอกเราให้เลิก เพราะว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ไปทำลายกำลังของเขา

การปฏิบัติธรรม เมื่อทำไปแล้วจะเกิดตบะ คือความร้อนในการเผากิเลส เผามาก ๆ แล้วกิเลสจะตาย เขาก็หลอกให้เราหยุดทุกครั้ง ถึงเวลาถ้าหลอกให้เราหยุดไม่ได้ ท้ายสุดก็ทำท่าจะตายแหล่ไม่ตายแหล่ แต่ตอนที่จะตายแหล่ไม่ตายแหล่ เนื่องจากว่ากิเลสอยู่กับเรา เราก็เลยมักจะเข้าใจผิดว่า ไอ้ที่จะตายคือตัวเรา ในเมื่อเราเข้าใจผิดว่าที่จะตายคือตัวเรา เราก็หยุดทุกที กิเลสก็รอดไปทุกครั้งเหมือนกัน

ดังนั้นเราทำความดีทุกครั้งที่ผ่านมา พอใกล้จะดีแล้วมักจะพัง เพราะรู้ไม่เท่าทันมายาของกิเลสที่หลอกลวงเรา สิ่งที่เราจะรู้เท่าทันคือต้องมีปัญญา ปัญญาจะมีได้สมาธิต้องทรงตัว สมาธิจะทรงตัวได้ศีลต้องบริสุทธิ์ เพราะฉะนั้น..เรามีหน้าที่รักษาศีลทุกสิกขาบทให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ละเมิดศีลด้วยตัวเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้คนอื่นทำ ไม่ยินดีเมื่อคนอื่นทำ ตั้งใจปฏิบัติสมาธิภาวนาไป

[เถรี]

ถ้าจิตใจของเรามีการตั้งสติระมัดระวัง รักษาศีลเป็นปกติ สมาธิก็จะทรงตัวได้ง่าย ถ้าสมาธิทรงตัว รัก โลภ โกรธ หลง ที่บังหน้าเราก็โดนกวาดทิ้งไป โดนกดทับเอาไว้ สภาพจิตก็กลับมาผ่องใสชั่วคราว เราก็ต้องรีบใช้ปัญญาพิจารณาให้เห็นว่า สภาพตัวเราก็ดี คนอื่นก็ดี สัตว์อื่นก็ดี วัตถุทั้งหมดก็ดี มีแต่การเกิดขึ้นในเบื้องต้น เปลี่ยนแปลงในท่ามกลาง สลายไปในที่สุด หาสาระแก่นสารอะไรไม่ได้

ระหว่างที่ดำรงชีวิตอยู่ก็มีแต่ความทุกข์ ท้ายที่สุดก็ไม่มีอะไรหลงเหลือเป็นเรา เป็นของเรา เสื่อมสลายตายพัง กลายเป็นสมบัติโลกคือ ดิน น้ำ ไฟ ลม ไปหมด ในเมื่อไม่มีอะไรเป็นเรา เป็นของเราเลย อยู่ก็เต็มไปด้วยความทุกข์ แบกแต่ความทุกข์ แล้วเรายังจะต้องการร่างกายนี้ไปทำไม ?

ถ้าสามารถถอนจิตจากตรงจุดนี้ได้ ถ้าร่างกายของเรายังไม่ต้องการแล้ว ร่างกายของใคร ๆ เราก็ไม่ต้องการ ถึงเวลานั้นเหมือนอย่างกับว่าเราพลิกโลกตีลังกากลับข้าง สิ่งที่เคยเห็นว่าดีก็กลายเป็นไม่ดี สิ่งที่เห็นว่าไม่ดีก็กลายเป็นดี จะตรงกันข้ามกันไปหมด แล้วท้ายที่สุดสิ่งที่น่ารักน่าใคร่ของคนอื่น เราก็ไม่เห็นประโยชน์ ไม่เห็นจะยินดีอยากได้ใคร่มีกับใคร ก็สามารถที่ถอนจิตตัวเองให้หลุดพ้นจากกองทุกข์ ก้าวเข้าสู่พระนิพพานได้

การปฏิบัติธรรมจึงต้องอาศัย ศีล สมาธิ ปัญญา ศีลควบคุมกาย วาจา ใจของเราให้อยู่ในกรอบ ทำให้สมาธิทรงตัวตั้งมั่น เมื่อสมาธิทรงตัวตั้งมั่นสร้างปัญญาให้เกิด ปัญญาเกิดก็ไปคุมศีล คุมสมาธิอีกที ไล่ไปอย่างนี้เรื่อยเหมือนกับไขน็อต ถึงเวลาไขไปน็อตก็ถึงที่สุดเอง ทุกท่านเมื่อเข้ามาปฏิบัติแล้วควรจะทุ่มเทให้เต็มที่ โดยเฉพาะรุ่นนี้ถือว่าตั้งแต่จัดปฏิบัติมา มีคนน้อยที่สุดเท่าที่เคยเจอ เพราะเป็นเวลาทำงานไป ๓ วัน แต่ว่าพวกเราอุตส่าห์สละเวลามาแล้ว ก็ควรที่จะทุ่มเทให้กับการปฏิบัติ ให้สมกับที่สละเวลาที่มีค่าของเรามา

[เถรี]

(ไม่ชัด) ก็คือกาย วาจา ใจของเรายังเป็นโทษให้กับคนอื่นเขาอยู่หรือเปล่า ? ไม่ใช่ว่าถึงเวลาคนโน้นถากมา คนนี้ก็แทงไป การกระทบกระทั่งเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ชีวิตก็หาความสงบสุขไม่ได้ ถ้าอย่างนั้นก็เสียทีที่มาปฏิบัติธรรม อย่างวันนี้พวกเราออกไปช่วยกันตามเก็บอาหารบิณฑบาต แค่ ๖ คนเดินเต็มถนนจนรถไปไม่ได้ ไม่รู้สึกเลยหรือว่าตัวเองกำลังทำให้คนอื่นเขาเดือดร้อน ? แสดงว่าขาดสติเป็นอย่างมาก ฉะนั้น..ต้องอยู่วัดสัก ๗-๘ พรรษา จะได้ฝึกตัวเองให้ดีกว่านั้น

หลายต่อหลายอย่างไม่ใช่ต้องรอให้ครูบาอาจารย์มาจ้ำจี้จ้ำไช มาแนะนำสั่งสอน เราไม่ใช่เด็กหัดใหม่ ที่ต้องจับมือเขียน ก.ไก่ ทีละตัว ต้องรู้จักสังเกตแล้วก็จำ หลังจากนั้นก็นำไปปฏิบัติ ถ้าพวกเราเคยฟังเสียงของหลวงพ่อวัดท่าซุง ที่แสดงธรรมเทศนาเอาไว้ในวาระต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของการสอนธรรมนำปฏิบัติ ท่านจะบอกอยู่เสมอว่า “ฟังแล้วจำ จำแล้วคิด คิดแล้วนำไปปฏิบัติด้วย”

ฉะนั้น..สิ่งที่เราทำอยู่ทั้งหมด ถ้าเรายังมีสติไม่สมบูรณ์ การกระทำของเราด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ ก็ยังก่อทุกข์ก่อโทษแก่คนอื่นเขาอยู่ การก่อทุกข์ก่อโทษให้แก่ผู้อื่นหรือตัวเองก็ตาม เท่ากับว่าสร้างแดนเกิดให้กับตัวเอง เพราะว่าไปสร้างกรรมคือการกระทำเกิดขึ้นแล้ว กรรมนั้นย่อมผูกมัดเราอยู่ การผูกมัดเราอยู่ก็ต้องมีที่ผูกเราไว้ สถานที่ ๆ ผูกเราไว้ภาษาบาลีเรียกว่า ภวะ หรือ ภพ หรือว่าแดนเกิดของเรานั่นเอง ทำให้ไม่สามารถที่จะหลุดพ้นไปได้

[เถรี]

ดังนั้น...ทุกอย่างที่เราทำ ต้องคิดก่อนเสมอ อย่าเอาตัวเองเป็นที่ตั้ง อาตมาก็อยากเดินกลางถนนเหมือนกัน เดินสบายจะตาย แล้วทำไมต้องไปเดินข้างถนนที่มีแต่ก้อนกรวดให้เจ็บตีนด้วย เราก็ต้องดูว่าการเดินกลางถนนของเรา ไปสร้างทุกข์สร้างโทษให้กับคนอื่นเท่าไร ถ้ารู้จักเหลียวมองข้างหลังจะเห็นว่า แค่พระ ๒๐ กว่ารูปเดินบิณฑบาตนี่รถก็ติดเป็นทางแล้ว เพราะว่าหลายคนก็เคารพพระมากจนเกินไป ถึงเวลาแถวพระยังไม่หมด ก็ไม่กล้าที่จะตัดแถวพระไป ในเมื่อตัวเองจอด คันหลังก็ไปไม่ได้

ส่วนอีกหลายคนก็ถือโชคถือลางว่า ถ้าไปตัดแถวพระบิณฑบาต จะสร้างอุปสรรคเกิดขึ้นในชีวิตตัวเอง ยิ่งไม่กล้าทำไปใหญ่ แล้วมีบางช่วงก็ซ้ายใส่บ้านหนึ่งขวาใส่บ้านหนึ่งแล้วซ้ายใส่อีกบ้านหนึ่ง แค่นั้นรถก็ติดหมดทั้งตลาดแล้ว เราก็ยังไปซ้ำเติมด้วยการลงไปเดินกลางถนนอีก ถ้ารู้จักใช้หัวแม่ตีนข้างขวาคิดสักหน่อย ก็จะรู้ว่ากำลังสร้างความเดือดร้อนให้กับคนอื่นเขา

ต่อไปให้รู้จักพิจารณาใจของตัวเองให้ละเอียดมากกว่านั้นนิดหนึ่ง อย่าเอาตัวเองเป็นที่ตั้ง ขอย้ำอีกครั้งหนึ่ง ต้องคิดอยู่เสมอว่า กาย วาจา ใจ ของเราที่ทำไปนั้น จะก่อทุกข์ก่อโทษให้กับคนอื่นหรือเปล่า ไม่อย่างนั้นแล้วจะกลายเป็นว่าเราปล่อยวางแล้ว แต่วางใส่กบาลคนอื่นเป็นประจำเลย อาตมาเองไม่ได้มีความสุขที่จะต้องมาด่าว่าตักเตือนพวกเรา ถ้าไม่อยู่ในหน้าที่ของครูบาอาจารย์แล้ว อาตมามักจะปล่อยเลยตามเลย อยากจะทำอะไรก็ช่างแม่ง... สร้างกรรมของมึงเองไม่ได้เกี่ยวกับกูสักหน่อย..!

[เถรี]

ในส่วนนี้ พวกเรายิ่งทำไปใจต้องยิ่งละเอียดขึ้น ต้องยิ่งเห็นว่า กาย วาจา ใจ ของเรา ก่อทุกข์ก่อโทษให้เขาเท่าไร จะได้หยุดสร้างเหตุนั้นเสีย ถ้ากรรมใหม่ของเราไม่ได้สร้าง กรรมเก่าเราค่อย ๆ ชดใช้ไป เดี๋ยวก็หมดกรรม สามารถหลุดพ้นไปได้ แต่ถ้ากรรมเก่าก็ยังใช้ไม่หมด กรรมใหม่ก็สร้างเพิ่มไปเรื่อย ๆ แล้วอีกกี่ชาติกว่าจะมีปัญญาหลุดพ้นกับเขาบ้าง ?

บางท่านก็เมตตาเหลือเกิน พระเดินถนนอยู่ก็พระของกู หลวงพ่อของกู พระวัดกู เพราะฉะนั้น..คนอื่นว่ากันทีหลัง กูยืนกั้นถนนเลย ให้พระของกูไปก่อน เป็นการกระทำที่เมตตาเกินประมาณ แล้วก็สร้างความเดือดร้อนให้กับคนอื่นเขา อย่าได้ทำอย่างนั้นอีก

ทุกวันนี้พระวัดท่าขนุนก็ไม่ได้เป็นที่ชอบพอของญาติโยมนัก เพราะว่าไม่ยอมตามใจโยม เอาเรื่องพระธรรมวินัยเป็นใหญ่ เรื่องที่จะไปประจบเอาใจโยมไม่มี แล้วอะไรที่เราไปทำสร้างความเดือดร้อนให้กับเขา แม้จะเล็กน้อย แต่เขาเอาไปพูดไม่เลิก ก็จะกลายเป็นเรื่องใหญ่ เราไม่ได้กลัวเดือดร้อนจากสิ่งที่เขาพูด ว่าเป็นสิ่งที่ไม่จริงแล้วเราจะต้องไปเดือดร้อนรำคาญ แต่เรากลัวว่าสิ่งที่เขาทำนั้น จะก่อทุกข์ให้กับตัวเขาเอง แล้วเกิดโทษหนัก พาให้เขาลงต่ำไปเรื่อย

ฉะนั้น..พรุ่งนี้ถ้ามีใครจะเมตตาไปช่วยตามพระอีก ก็โปรดทำตัวลีบ ๆ หน่อย ไม่ใช่เดินกร่างเต็มถนน ความจริงเรื่องนี้อาตมาเลิกพูดมา ๒-๓ งานแล้ว เห็นว่าดีขึ้น ปรากฏว่ามีอีก สรุปแล้วก็คือต้องลงปฏักกันอยู่บ่อย ๆ ถ้าอยากรู้ว่าปฏักมีไว้ทำอะไร ให้ไปหาดูในกูเกิ้ลก็แล้วกัน..!

[เถรี]

เมื่อครู่นี้อาตมาหลงวัน คิดว่าวันนี้เป็นวันเสาร์แล้ว ด้วยความที่ไม่ค่อยได้พักได้ผ่อนกับใคร เลยรู้สึกว่าแต่ละวันกว่าจะผ่านไปนั้นช้ามาก น่าจะหลายวันแล้ว คิดว่าถ้าเป็นวันอาทิตย์ อาตมาก็ต้องเตรียมตัวไปสอนหนังสืออีกแล้ว สรุปว่างานการแย่งเอาเวลาส่วนตัวไปหมด แต่ก็ดีอยู่อย่างหนึ่งคือ ไม่เหลือเวลาให้ฟุ้งซ่าน ถ้าในส่วนของญาติโยม เวลาเราปฏิบัติแล้วฟุ้งซ่านมาก ก็ให้พิจารณาดูว่า เป็นเพราะเรามีเวลาว่างมากเกินไปหรือเปล่า ?

อาตมาเองตั้งแต่ฆราวาสก็ตื่นตี ๓ ปฏิบัติธรรมจนกระทั่งไปนอนเอา ๒ ทุ่ม ระหว่างวันก็ทำงานไปด้วย ภาวนาไปด้วย เวลาที่จะฟุ้งซ่านก็ไม่มี มีอยู่อย่างเดียวคือเวลาไม่พอให้ปฏิบัติ ไม่พอให้ปฏิบัติก็คือรู้สึกว่า น่าจะมีเวลาให้เราภาวนาได้มากกว่านี้ ตอนช่วงที่ภาวนาได้อย่างเป็นล่ำเป็นสันที่สุด ก็คือตอนช่วงเป็นนักเรียนทหาร เพราะว่าตื่นตั้งแต่ตี ๕ แล้วครูฝึกก็พาวิ่งไปเรื่อยไม่ครบ ๑๒ กิโลเมตรก็ไม่เลิก จึงใช้วิธีวิ่งไปภาวนาไป ในเมื่อวิ่งไปภาวนาไป อาตมาก็เลยเคยชินกับการทำกรรมฐานขณะที่กำลังเคลื่อนไหว

ดังนั้น..เรื่องของการเดินจงกรมภาวนาจึงกลายเป็นเรื่องเล็กมาก เพราะว่าเคยวิ่งภาวนามาก่อน แล้วเวลาออกกำลังกาย จะหกคะเมนตีลังกาอย่างไร ก็พยายามกำหนดการภาวนา จึงยืนยันได้ว่า การภาวนาจริง ๆ แล้วทำได้ทุกอิริยาบถ บางคนกลัวว่าเข้าห้องน้ำห้องส้วมแล้วภาวนาไม่ได้ เดี๋ยวจะบาปเพราะอยู่ในที่สกปรก เป็นต้น ขอบอกว่าเข้าใจผิด ยิ่งอยู่ในห้องน้ำห้องส้วมยิ่งต้องภาวนาให้มากไว้ เพราะคนมีโรคประจำตัวอาจจะตายตอนกำลังเข้าห้องน้ำก็ได้ ถ้ากำลังใจไม่มีที่ยึดเกาะ เดี๋ยวพวกเราก็จะกลายเป็นลงอบายภูมิแทน เพราะสภาพจิตเคยชินกับสิ่งที่ไม่ดีไว้มาก

[เถรี]

ช่วงที่บวชพระอยู่วัดท่าซุง แต่ละวันมีเวลานอนประมาณ ๒ ชั่วโมง ที่เหลือ ถ้าไม่ใช่ทำงานประจำในลักษณะทำไปภาวนาไป ก็จะอยู่ในลักษณะการทุ่มเทให้กับการปฏิบัติแบบจริง ๆ จัง ๆ ในเมื่อเป็นดังนั้น เมื่อสิ้นหลวงพ่อวัดท่าซุง อาตมาจึงกลายเป็นหลักของวัด เพราะว่าพระผู้ใหญ่ส่วนใหญ่รวนเรไปหมด กำลังใจไม่เพียงพอที่จะเผชิญหน้ากับงานมหึมาขนาดนั้นได้ จนกระทั่งพระผู้ใหญ่หลายต่อหลายรูปในกรุงเทพฯ ถามว่า “คุณเป็นเจ้าอาวาสองค์ใหม่ใช่ไหม ?” ต้องกราบเรียนท่านไปว่า “กระผมเป็นพระใหม่ครับ” คาดว่าทำให้เขาตีราคาพระเก่าวัดท่าซุงสูงสุดฟ้าไปเลย ขนาดพระใหม่ยังสู้งานได้ขนาดนี้

ในเมื่อเป็นอย่างนั้น เราจะเห็นว่า ส่วนของสมาธิภาวนานั้นมีทั้งประโยชน์ปัจจุบัน ถ้าเราทำได้เกิดความสงบในใจขึ้น ปัญหาต่าง ๆ เกิดขึ้น ก็สามารถที่จะแก้ไขจัดการให้เรียบร้อยลงไปได้ทุกอย่าง เพราะว่ามีสติรู้จักแยกแยะความ ก่อน หลัง เร็ว ช้า ของแต่ละปัญหา ปัญหาไหนมาเร็ว มาก่อน เร่งด่วน ให้แก้ไขปัญหานั้นก่อน ปัญหาอื่นก็วางกองเอาไว้ เราจะมีปัญหาอยู่แค่ปัญหาเดียวตลอดเวลา ซึ่งไม่เกินกำลังที่เราจะแก้ไขได้

แต่ว่าส่วนใหญ่ที่พบมาก็คือ มักจะเอาหลาย ๆ ปัญหามาหมกรวมกัน แล้วก็หลงประเด็น เห็นว่ามากมายมหาศาลจนเกินกำลังที่จะแก้ไขได้ ก็เพราะว่าขาดสติ จึงทำให้ขาดปัญญา

[เถรี]

ประการที่ ๒ ก็คือประโยชน์สุขในอนาคต ถ้าเราสามารถรักษากำลังใจให้ทรงตัวอยู่ได้ เราย่อมมีสุคติเป็นที่ไปแน่นอน ถ้าเกิดเป็นมนุษย์ก็เกิดเป็นมนุษย์ชั้นดี ถ้าหากเป็นเทวดา เป็นนางฟ้า เป็นพรหม ก็มีศักดานุภาพใหญ่ ด้วยอำนาจบุญกุศลจากกรรมฐานที่เราได้กระทำเอาไว้

ข้อสุดท้ายคือประโยชน์สูงสุด ได้แก่ การล่วงพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพาน บุคคลแค่หวังประโยชน์ในอนาคต ก็ต้องทุ่มเทกันชนิดสุดชีวิตอยู่แล้ว ถ้าเราหวังประโยชน์สูงสุดแล้วไปเหยาะแหยะ ทำ ๆ ทิ้ง ๆ ทำเป็นเล่นไป โอกาสที่จะได้นั้นย่อมไม่มีเลย

พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ว่า พระองค์ท่านแสดงธรรมในแต่ละครั้ง ไม่ว่าจะเป็นสถานที่สำคัญขนาดไหนก็ตาม เป็นชุมชนที่มีบุคคลสำคัญขนาดไหนก็ตาม หรือว่าเป็นสถานที่กระจอกงอกง่อย แสดงธรรมกับบุคคลคนเดียวแถมเป็นวรรณะต่ำ ลำบากยากจน บางทีก็เจ็บไข้ได้ป่วย เป็นโรค พระองค์ท่านตรัสว่าทรงใช้กำลังในการแสดงธรรมเท่ากัน เปรียบเหมือนกับราชสีห์จับเหยื่อ เหยื่อนั้นจะตัวใหญ่ตัวเล็กขนาดไหน ราชสีห์ก็ทุ่มเทกำลังในการจับเหยื่อเท่ากัน จึงไม่ค่อยจะพลาดในการล่าเหยื่อ

พวกเราเองต้องวิเคราะห์ตัวเองว่า เราได้ทุ่มเทในการปฏิบัติธรรมเต็มที่แล้วหรือยัง ? ศักยภาพของเราในการปฏิบัติธรรมมีมากกว่านี้ใช่ไหม ? เราใช้ไปได้ครึ่งหนึ่งหรือยัง ? เวลาในการปฏิบัติธรรมของเรามีน้อยเกินไปหรือไม่ ? ถ้านับเวลาเต็ม ๒๔ ชั่วโมง จิตใจเราอยู่กับการปฏิบัติธรรมวันละกี่ชั่วโมง ? ขนาดครึ่งต่อครึ่ง อย่างเช่นว่าลืมตาตื่นปฏิบัติอยู่ ๑๒ ชั่วโมง หลับตาลงนอน ๑๒ ชั่วโมง ยังเป็นเรื่องที่หากำไรไม่ได้เลย เพราะว่าเท่ากับเราทวนกระแสโลกมา ๑๒ ชั่วโมง ถึงเวลาก็ปล่อยไหลตามกระแสไป ๑๒ ชั่วโมง กลายเป็นทำงานเหนื่อยเปล่า

[เถรี]

อาตมาเองตอนช่วงที่เป็นนักเรียนทหาร เวลาพักผ่อนหาได้ยากมาก ตื่นตี ๕ ฝึกไปเรื่อยจนถึง ๖ โมงเย็น เคารพธงชาติแล้วปล่อยไปอาบน้ำอาบท่าเปลี่ยนเสื้อผ้า พอเสร็จสรรพเรียบร้อยก็มาเข้าห้องเรียนต่อ เรียนทฤษฎีจนถึง ๓ ทุ่ม ให้เวลาในการทำความสะอาด ขัดเครื่องหมาย - รองเท้าให้เงาวับภายใน ๑๕ นาที แล้วเสียงนกหวีดจะดังขึ้นให้ไปนอน ก็แปลว่าประมาณ ๓ ทุ่ม ๑๕ นาทีถึงจะได้พัก พอ ๔ ทุ่มตรง นกหวีดปลุกให้ไปฝึกยุทธวิธีการรบเวลากลางคืน กว่าจะเลิกก็ตีสองตีสาม ตีห้าโดนปลุกใหม่

กิจวัตรจะวนเวียนอยู่อย่างนี้ ด้วยความที่รู้สึกว่าเวลาในการภาวนามีไม่พอ จึงต้องยอมอดนอนเพื่อจะได้มีเวลาภาวนา พอตีสองนอน ตีสามจะตื่นมาเพื่อภาวนา ถ้าเป็นพวกเราจะมีกำลังใจสู้ขนาดนั้นบ้างไหม ? ยอมแลกเวลาพักผ่อนเพื่อให้มีเวลาในการปฏิบัติมากขึ้นบ้างไหม ? สิ่งทั้งหลายเหล่านี้เป็นเครื่องบอกได้ชัดเลยว่า เราปฏิบัติแล้วสมควรที่จะได้มรรคผลหรือไม่ ? เพราะว่าถ้าเรายังเหยาะแหยะ อ่อนแอ เห็นแก่กิน เห็นแก่นอน ทนลำบากไม่ได้ โอกาสที่จะเข้าถึงมรรคถึงผลก็มีน้อยมาก

เรื่องของมรรคผลเป็นเรื่องใหญ่มหาศาล เหมือนกับขุดภูเขาพระสุเมรุด้วยจอบ ต้องค่อย ๆ พากเพียรขุดไปทีละจอบครึ่งจอบ จะต้องทำไปเรื่อย ถ้าอย่างนิทานโบราณเขากล่าวถึงเรื่องลุงโง่ย้ายภูเขา เพราะว่าทางออกจากหมู่บ้านไปเมืองมีภูเขาขวางอยู่ ต้องเดินข้ามเขาลำบากลำบน คุณลุงก็คว้าจอบไปค่อย ๆ ขุดทีละจอบสองจอบไล่ไปเรื่อย พอคนถามว่าทำอะไร ? ก็บอกว่าจะขุดภูเขาทิ้งไปเสีย มีแต่คนบอกว่า "ตาโง่เอ๋ย จะทำสำเร็จได้อย่างไร ? ภูเขาใหญ่ขนาดนั้น" ลุงโง่บอกว่า "ถ้าทำไม่สำเร็จ ก่อนตายก็จะมอบหมายให้ลูกทำต่อ ถ้าลูกทำไม่สำเร็จ ก่อนตายก็จะมอบหมายให้หลานทำต่อ ถ้าขุดแบบนี้ทุกวันเชื่อว่าจะต้องย้ายภูเขาได้สำเร็จสักวันหนึ่ง"

นั่นคือกำลังใจของลุงโง่ที่ทุกคนประณาม แต่ปรากฏว่าลุงทำได้สำเร็จ ในที่สุดสามารถย้ายภูเขาได้อย่างที่ตนเองต้องการ ทั้ง ๆ ที่ดูแล้วเป็นเรื่องใหญ่เกินกำลังไปมาก

[เถรี]

แบบเดียวกับชนชาวปิ๊กมี่ที่แอฟริกา เป็นนิโกรผิวดำตัวเล็ก ๆ ถามว่าเล็กขนาดไหน โตที่สุดก็ประมาณเด็ก ๗-๘ ขวบ แต่มีนิสัยชอบกินช้างเป็นชีวิตจิตใจ จะแอบย่องเข้าไปใกล้ฝูงช้าง แล้วเอาหอกแทงเส้นเอ็นที่เท้าช้าง พอช้างโดนแทงไปไหนไม่ได้ก็ช่วยกันฆ่าให้ตาย ชาวปิ๊กมี่มีคติพจน์ประจำใจว่า “ต่อให้ช้างใหญ่เท่าใหญ่ ข้าก็จะกินไปทีละคำ”

เพราะฉะนั้น..พวกเราต้องทำหน้าที่เหมือนกับลุงโง่ย้ายภูเขา หรือไม่ก็ชาวปิ๊กมี่ที่กินช้าง ดูว่าเราสามารถที่จะย้ายภูเขาหรือกินช้างทั้งตัวลงไปได้สำเร็จไหม ? ถ้าสามารถทำได้อย่างนั้น ก็แปลว่าชีวิตนี้ของเราไม่เสียทีที่เกิดมา หลวงพ่อวัดท่าซุงกล่าวอยู่เสมอว่า ถ้าเกิดมามี ๑๐ นิ้วเท่ากันแล้ว อะไรที่เขาทำได้เราต้องทำได้ แล้วอะไรที่เขาทำได้ นอกจากเราทำได้ด้วยแล้ว เราต้องทำให้ดีกว่าเขาด้วย ท่านบอกว่ากำลังใจต้องเป็นอย่างนี้ ถึงจะนับว่าเป็นนักปฏิบัติที่แท้จริง

ดังนั้น..พวกเราบางคนเคยปฏิบัติมา ๑๐ ปี ๒๐ ปี ๓๐ ปี ๔๐ ปี ถ้าหาความก้าวหน้าไม่ได้ ทำแล้วไม่ได้อย่างใจเสียที ต้องถามตัวเองว่าทุ่มเทให้กับการปฏิบัติธรรมมากพอแล้วยัง ? หรือเรายังให้ความสำคัญกับอย่างอื่นมากกว่า ? ยังให้ความสำคัญกับหน้าที่การงาน ให้ความสำคัญกับเพื่อนฝูง ให้ความสำคัญกับครอบครัว ให้ความสำคัญกับลูกหลาน หรือว่าต้องติดตามเสพข่าวสารอยู่ตลอดเวลา ต้องรับ SMS ส่งข่าวทุก ๓ นาที ๕ นาที จะต้องเข้าอินเตอร์เน็ต จะต้องเข้าไลน์ จะต้องเข้าเฟซบุ๊ก ซึ่งมีแต่แย่งเวลาเราไปจนหมด

[เถรี]

สิ่งทั้งหลายเหล่านั้น ถ้าจะใช้..ให้ใช้ในขณะที่เราสามารถทรงอารมณ์ภาวนาในทุกอิริยาบถได้แล้ว ไม่อย่างนั้นแล้วสิ่งเหล่านั้นก็จะแย่งเวลาของเราไปหมด สร้างความฟุ้งซ่านให้เกิดขึ้นแก่เรา กลายเป็นตัวตนที่มากขึ้น ยากต่อการตัด การละ อย่างที่วันแรกได้บอกกับพวกเราว่า ลองดู ๕ วันนี้เราไม่เล่นเฟซบุ๊ก ไม่เล่นอินเตอร์เน็ต ไม่ใช้โทรศัพท์ ดูว่าจะตายไหม ? ปรากฏว่าตายหมดแล้ว ศพเกลื่อนวัดเลย ..!

โยมอาจจะไม่เชื่อว่า บางเดือนอาตมารับโทรศัพท์แค่ ๓-๔ ครั้ง เพราะว่าพระผู้ใหญ่โทรมา นอกนั้นใครจะโทรมาก็ช่างหัวมัน บางทีเวลาโทรศัพท์ดัง ดูแล้วไม่ใช่เบอร์ของพระผู้ใหญ่ที่เป็นผู้บังคับบัญชาโดยตรง อาตมาก็ปล่อยทิ้งไป จนท่านกอล์ฟถามว่า “อาจารย์ครับ ทำไมไม่รับโทรศัพท์ ?” ก็บอกไปว่า "ผมไม่ได้มีธุระอะไรกับเขานี่หว่า.." ท่านก็บอกว่า “บางทีเขาอาจจะมีธุระ” "นั่นธุระของเขา ไม่ใช่ธุระของผม..!"

ฟังดูเหมือนกับใจดำมากเลย แต่ความจริงถ้าเป็นบุคคลที่ต้องระมัดระวังรักษากำลังใจของตน การปฏิสัมพันธ์ทุกอย่างจะสร้างความรุงรัง สร้างภาระให้เราแบก ให้เราหาม ทำให้เราก้าวไปสู่เส้นทางธรรมได้ช้า หรือว่าถึงก้าวขึ้นไปแล้ว ก็เดินไปสู่จุดหมายปลายทางได้ช้า

ดังที่อาตมาเคยเทศน์ไปหลายต่อหลายครั้งว่า มโนมยิทธินั้น จริง ๆ แล้วเป็นของที่วิเศษที่สุด เพราะทำให้เรารู้จักพระนิพพานได้ ไปพระนิพพานตรง แต่ส่วนใหญ่เท่าที่พบมา ๙๙.๙๙ เปอร์เซ็นต์ เอาไปใช้ผิดหมด ญาติโยมหลายคนว่าอาตมาเป็นลูกศิษย์สายวัดท่าซุง ทำไมไม่สอนมโนมยิทธิ ? อาตมาวัดจากตัวเองว่า เคยไปหลงติดอยู่ ๓ ปีเต็ม คนโน้นขอให้ดูเรื่องโน้น คนนี้ขอให้ดูเรื่องนี้ พอถึงเวลาเขาก็ชื่นชมมา “โอ๊ย..รู้ได้ชัดเจนเหลือเกิน" "ทำไมมโนฯ ถึงแจ่มใสขนาดนี้" ก็ยืดเสื้อแทบขาด ตอนนั้นยังใส่เสื้อ เป็นฆราวาสอยู่ ปรากฏว่าโดนหลอกเป็นขี้ข้าเขาชัด ๆ ไม่มีเวลาในการในการปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นเลย นอกจากหลงเป็นทาสให้คนอื่นเขาใช้

[เถรี]

จนกระทั่งวันหนึ่ง หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านเทศน์เหมือนกระแทกลงกลางใจว่า บุคคลที่ทรงวิชชา ๒ อภิญญา ๕ สมาบัติ ๘ ถ้าไม่ก้าวเข้าสู่ความเป็นพระอริยเจ้าแล้ว ยังห่างจากขอบนรกแค่นิ้วกั้น นิ้วกั้นตามยาวด้วยนะ ไม่ใช่กั้นตามขวาง อาตมาได้ยินนี่เหงื่อหยดติ๋งเลย ที่แท้เราอยู่ห่างขอบนรกแค่นี้เอง ตั้งหลายปีก็ไม่ได้คิดที่จะไปไหนเลย แถมยังสนุกสนานกับการไต่ขอบนรกอีกด้วย..!

แล้วหลวงพ่อท่านก็เทศน์ต่อว่า บุคคลที่จะพ้นนรกได้ ต้องเข้าถึงความเป็นพระอริยเจ้า อย่างน้อยก็ต้องพระโสดาบันขึ้นไป การจะเป็นพระโสดาบันได้นั้น ต้องเคารพพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์จริง ๆ ไม่ล่วงเกินด้วยวาจา ด้วยกาย ด้วยใจ ต้องเป็นผู้รักษาศีลทุกสิกขาบทให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ละเมิดศีลด้วยตนเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นละเมิดศีล ไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นละเมิดศีล ต้องมีปัญญาที่รู้เห็นอย่างชัดเจนว่า ชีวิตนี้ต้องตายแน่นอน ขึ้นชื่อว่าการตายแล้วมาเกิดใหม่ในร่างกายนี้ การมาเกิดใหม่ในโลกนี้ จะไม่มีสำหรับเราอีก เราปรารถนาที่เดียวคือพระนิพพาน

ตั้งแต่วินาทีนั้นเป็นต้นมา อาตมาวางมโนมยิทธิกองไว้ที่ตรงนั้นแหละ ตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติตามเส้นทางที่พระเดชพระคุณหลวงพ่อท่านเมตตาชี้ให้ ความรู้สึกตอนนั้นเหมือนกับนักโทษประหาร จะโดนเขาลากไปสู่ตะแลงแกงอยู่แล้ว อยู่ ๆ ก็มีคนมาเปิดประตูคุกให้ ก็ต้องหนีกันสุดชีวิต จึงได้เห็นว่ามโนมยิทธินั้น จริง ๆ แล้ว ถ้าคนใช้ไม่เป็นก็มีโทษมากกว่าประโยชน์ หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านมั่นใจว่าลูกศิษย์ท่านฉลาดพอ รู้จักเลือกหนทางที่ถูกต้อง ถึงได้สอนให้ แต่อาตมาที่เป็นอาจารย์ของพวกเรายังโง่อยู่ตั้งหลายปี ก็เลยไม่กล้าสอนลูกศิษย์ต่อ เพราะกลัวว่าถ้าไปเจอลูกศิษย์โง่กว่าเข้าก็บรรลัยเลย..!

[เถรี]

ทุกวันนี้ถ้าญาติโยมท่านใดติดขัดเรื่องมโนมยิทธิ สามารถมาสอบถามได้ อาตมายินดีชี้แจงให้ฟังได้ แต่ถ้าให้สอนจะไม่สอน เพราะว่าสอนไปแล้วแทนที่จะรู้เพื่อละกิเลส ก็ไปรู้แล้วเกาะ เที่ยวไปดูว่าคนนั้นคือพ่อฉัน คนนี้คือแม่ฉัน คนนั้นผัวฉัน คนนี้เมียฉัน คนนั้นลูกฉัน แล้วแทนที่จะเข็ดจะกลัวว่า แต่ละชาติเกิดมามีแต่ความทุกข์ทุกชาติ ก็ไม่รู้จักเข็ดจักกลัว แถมยังไปฟื้นความสัมพันธ์กันใหม่ ก็เลยทำให้ยึดติดกันเป็นพรวน

คนเรากำลังว่ายน้ำเพื่อจะถึงสู่ฝั่ง แทนที่จะตั้งหน้าตั้งตาว่ายไป กลับกอดคอกันเป็นขบวน ก็มีหวังจมตายด้วยกันทั้งขบวน..!

เรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันของเราจึงล้วนแล้วแต่เป็นภาระ เรามีเวลา ๕ วันที่จะปล่อยวางภาระทั้งปวงลง สัมผัสกับความเบาสบาย ห่างไกลจากเครื่องยึด เครื่องเกาะ แต่พวกเราไม่ได้ใช้เวลานี้ให้คุ้มค่า ยังคงปล่อยตัวตามสบายเหมือนตอนอยู่บ้าน แถมยังสบายกว่าด้วย บ้านไม่ต้องเช่า ข้าวไม่ต้องซื้อ สรุปว่าถ้ายังขืนทำตัวอย่างนี้อีกก็ไม่รอด ฉะนั้น..ทุกอย่างที่เราทำจึงจำเป็นต้องทุ่มเทกันจริง ๆ จัง ๆ

[เถรี]

อาตมาไปฝึกธรรมทูตสายวิปัสสนา ตื่นตั้งแต่ตี ๒ เดินจงกรม ๑ ชั่วโมง ภาวนา ๑ ชั่วโมง สลับกันไปจนถึง ๔ ทุ่ม มีเวลาสำหรับอาหารเช้า ๑ ชั่วโมง โดยอาหารเช้าเป็นข้าวต้มถ้วยเล็ก ๆ ให้เวลากิน ๑ ชั่วโมง เพื่อให้ค่อย ๆ เคี้ยว ค่อย ๆ ดูทุกอิริยาบถ ว่าสภาพจิตของเราตอนนี้ยินดียินร้ายอย่างไร เวลาอาหารกลางวันอีก ๑ ชั่วโมง นอกนั้นอยู่กับการปฏิบัติตลอด เข้าห้องน้ำห้องส้วมเกิน ๓ นาที จะมีพี่เลี้ยงมาทุบประตูเรียก เพราะเขาติดกล้องวงจรปิดไว้ทุกห้อง ทำไมไม่ติดในห้องน้ำให้รู้แล้วรู้รอดไปเลย..!?

ดังนั้น..ในส่วนที่พวกเราเจอที่นี่ ขอบอกว่าสบายสุด ๆ หรือจะลองหลักสูตรตื่นตี ๒ นอน ๔ ทุ่มบ้าง เอาสักครั้งไหม ? ครึ่งเดือนก็พอ ไม่บรรลุก็ทะลุไปตาม ๆ กัน ในเมื่อเรามีโอกาสมากกว่าคนอื่นเขา จงเร่งไขว่คว้าโอกาส กอบโกยบุญกุศลเข้าตัวให้มากที่สุด ถ้ายังเหลือระยะทางที่ต้องเดินข้ามวัฏสงสารอีกยาวไกลเท่าไร บุคคลที่มีเสบียงพร้อมก็ไม่ต้องไปหวั่นไหว แต่ถ้าเสบียงมีไม่พอ พวกเราก็ต้องทนลำบากต่อไป