จิตติดท่องเที่ยว

[ลัก...ยิ้ม]

จิตติดท่องเที่ยว

สมเด็จองค์ปฐม ทรงมีพระเมตตาตรัสสอนเรื่องนี้ไว้ มีใจความสำคัญดังนี้

๑. “พวกเจ้าเห็นความประมาทของคนชอบท่องเที่ยวบ้างหรือไม่ ?” (รับว่าเห็นแล้ว)

๒. “นี่เป็นปกติวิสัยของบุคคลผู้ยังไม่เห็นทุกข์ แต่อย่าไปตำหนิกรรมของเขาเหล่านั้น เพราะในอดีตพวกเจ้าก็เป็นเช่นเขามาก่อน”

๓. “พวกเจ้าจักเห็นได้ว่า คนไปเที่ยวนี่ มีจิตจดจ่อเพลิดเพลินอยู่กับสถานที่อันตนติดใจอยู่ นั่นเป็นการวนเวียนอยู่ในโลกชัดเจนยิ่งขึ้น” (หากเกิดตายในขณะนั้น จิตก็จะเกาะติดกับสถานที่ ที่จิตตนติดใจอยู่ หากตายก่อนอายุขัย ก็จะเป็นสัมภเวสีอยู่บริเวณนั้น หากบังเอิญจิตยังมีบุญ เกาะบุญก็ได้เป็นเทวดา-นางฟ้าเฝ้าสถานที่ ที่จิตติดใจอยู่ หากจิตเศร้าหมอง เป็นอารมณ์หลง ก็เป็นสัตว์เดรัจฉาน เฝ้าสถานที่นั้น ๆ)

๔. “เพราะฉะนั้น จงหมั่นตรวจสอบอารมณ์ของจิตตนเอง จักมีประโยชน์ดีกว่ามาก เพราะนั่นคือการปฏิบัติพระกรรมฐานซึ่งเขาทำกันที่จิต โดยไม่ติดบุคคล ไม่ติดสถานที่ ไม่ติดหรือเลือกกาลเวลา ทำได้ทุกอิริยาบถ ไม่ติดสมมุติทุกอย่างในโลก ให้ติดแค่พระธรรมซึ่งเที่ยงแล้ว ไม่เกิด-ไม่ดับอีก คนฉลาดเขาปฏิบัติกันอย่างนี้ เขาไม่ประมาทในความตาย ซึ่งเป็นนิพพานสมบัติ รู้ลม-รู้ตาย-รู้นิพพาน ซ้อมอารมณ์จิตของตนเข้าไว้ด้วยความไม่ประมาท คือ ซ้อมตายและพร้อมที่จะตายไว้เสมอ”

๕. “ธรรมารมณ์ซึ่งจิตของเราเป็นผู้สร้างขึ้นแล้วส่งออก ก็เสมือนหนึ่งจิตโคจรออกไปท่องเที่ยวนั่นเอง ต้องหมั่นตรวจสอบจุดนี้ให้ดี ๆ หากคิดดี ๆ ก็มีสิทธิ์เข้าสู่พระนิพพานได้ไม่ยาก แต่หากคิดไม่ดีก็มีสิทธิ์ลงอเวจีได้ทุกราย เพราะความประมาทในความตายนั่นเอง”

๖. “ผู้ไม่ประมาทในความตาย เขาจักรีบเร่งตัดสังโยชน์ ๓ ข้อแรกให้ได้ก่อนกายจะพัง ข้อแรก คือ ไม่ประมาทในความตาย อย่างน้อยก็นึกถึงความตายไม่ต่ำกว่าวันละ ๗ หน ข้อสอง จิตเขามั่นคงอยู่กับพระรัตนตรัย มีพระพุทธเจ้า มีพระธรรม มีพระอริยสงฆ์อยู่กับจิต แม้อันใดอันหนึ่งด้วยความไม่ประมาท จิตไม่เคยทิ้งพระ และมั่นคงอยู่กับพระธรรมคำสั่งสอนของพระองค์ ซึ่งสรุปแล้วก็คือ ศีล-สมาธิ-ปัญญา โดยจิตไม่สงสัยในพระธรรม ข้อสาม เขารักษาศีลจริงจัง ไม่รักษาศีลแบบหัวเต่า คือ ผลุบเข้าผลุบออก หรือทำตนเป็นคนตื่นข่าว ใครเขาว่าดีที่ไหนก็เฮไปที่นั่น ขาดปัญญา อย่างที่ท่านฤๅษีอุปมาอุปไมยว่า เหมือนควายตาบอด ถูกเขาจูงจมูกไปตามใจชอบ คนฉลาดเขาเพียรรักษาศีลจนกระทั่งศีลรักษาจิต เขาไม่ให้ผิดศีลอีก เป็นสีลานุสติ ศีลเข้าถึงใจ ศีลกลายเป็นสมาธิ ทุกอย่างเป็นอัตโนมัติ ไม่ต้องรักษาอีก สมาธิรักษาจิตเขาไม่ให้ทำผิดศีลอีกเป็นอัตโนมัติ หากปฏิบัติได้ครบ ๓ ข้อนี้ก็เป็นพระโสดาบัน ปิดอบายภูมิ ๔ ได้สนิท มั่นคงและถาวรตลอดกาล”

๗. “ผู้ใดที่เป็นพระโสดาปัตติผลแล้ว จิตติดท่องเที่ยวก็จักเบาบาง หรือแม้จักยังมี ก็มีอย่างผู้ไม่ประมาทในความตาย เพราะผู้ที่ไม่ติดอะไร ๆ ทุกอย่างในโลกนั้น มีแต่พระอรหันต์เท่านั้น”


ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่มที่ ๘
รวบรวมโดย พล.ต.ท.นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่ www.tangnipparn.com