เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนธันวาคม ๒๕๖๐

[เถรี]

ถาม : ช่วงนี้ไม่รู้อารมณ์เป็นอย่างไร เวลาที่มีคนเขามาพูดกับเราไม่ดี ใจหนึ่งผมก็เมตตา นึกถึงหน้าเขาขึ้นมาแล้วก็เมตตา แต่อีกใจหนึ่งก็เหมือนอยากรบ ให้ตายไปข้างหนึ่ง ?
ตอบ : ชนะเขาแพ้กิเลส ถ้าแพ้เขาชนะกิเลส เลือกเอาก็แล้วกัน

[เถรี]

ถาม : ถ้าเรามีกุศโลบายอยากให้คนมาปฏิบัติธรรม โดยเราบอกว่าการปฏิบัติธรรมทำให้เราหน้าตาสดใสอ่อนวัย เพราะว่าเราโทสะน้อยลง เรามีความสามารถทางโลกมากขึ้นเพราะมีสมาธิมากขึ้น เรามีคนรอบกายมากขึ้นเพราะเรามีความดีมากขึ้น และอีกอย่างอื่นอีกมากมาย จะมีผลเสียกับเราไหมครับ ?
ตอบ : เสียเวลา...ทำตัวเองให้ดีคนอื่นเขาก็ตามมาเอง ไม่ต้องทำเป็นโฆษณาชวนเชื่อ

[เถรี]

ถาม : เพิ่งรู้ความสำคัญของกล้ามเนื้อและกระดูกกายภาพ ก็เลยนึกถึงท่าที่เราใช้ในการบริหารก็เหมือนกับท่าม้านั่งกำลังภายใน ก็เลยสงสัยว่าหนังจีนกำลังภายในที่เขาสู้กัน มีจริงหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : ดูมากี่เรื่องแล้วล่ะ ?

ถาม : ดูมาเยอะมากครับ ?
ตอบ : ก็ต้องมีพื้นฐานมาจากความจริง ไม่อย่างนั้นเขาจะแสดงอย่างไร ?

[เถรี]

ถาม : การจับภาพพระ คือ มโนมยิทธิหรือไม่ครับ ?
ตอบ : มโนมยิทธิ หมายถึง การถอดใจไปยังที่อื่น ๆ การจับภาพพระจะถอดใจไปไหม ?

ถาม : แล้วถ้าในแง่ของการที่เราใช้ในการช่วยระงับกิเลส การจับภาพพระโดยตรงกว่าหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : จะวิธีไหนก็เหมือนกัน สำคัญก็คืออย่าไปคิดปรุงแต่ง อยู่กับภาพพระก็อยู่กับภาพพระ อยู่กับลมหายใจก็อยู่กับลมหายใจ ถอดใจไปท่องเที่ยวภพไหนก็ไป เพียงแต่อย่าไปคิดเพิ่มเติมให้ รัก โลภ โกรธ หลง งอกงามก็ถือว่าเป็นการปฏิบัติธรรมทั้งนั้น

[เถรี]

ถาม : เวลาที่เราถาม การถามคือการวิปัสสนาหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : วิปัสสนาคือการเห็นแจ้ง ถามแล้วเห็นอะไร ?

ถาม : ถามเพื่อพิจารณาครับ ?
ตอบ : พิจารณาสังขาร ? พิจารณาว่าอย่างไร ?

ถาม : อย่างถ้าเรากำลังโมโหอยู่ คิดว่าไม่เที่ยง เดี๋ยวก็ต้องหายไป
ตอบ : แล้วโมโหเกี่ยวอะไรกับคำถาม ?

ถาม : ก็ถามตัวเองว่าตอนนี้เรากำลังโมโหอยู่ไหม เราก็รู้ว่าเรากำลังโมโหอยู่ครับ
ตอบ : ตูว่าหลงประเด็นแน่เลย คนกำลังโกรธ จิตใจมืดบอด จะเอาปัญญาที่ไหนมาพิจารณา ? มิน่าล่ะ...มารีญาไม่ได้มงกุฎเพราะว่าหลงประเด็นนี่เอง...!

ถาม : เอาใหม่...ที่ผมเข้าใจว่าวิปัสสนา คือ เราต้องนั่งพิจารณาตามคำสอนว่าเป็นอย่างนี้ ๆ แต่ในกรณีที่เกิดอารมณ์โกรธขึ้นกับเรา รัก โลภ โกรธ หลง ทั้งหลาย อารมณ์อะไรทั้งหลายที่เข้ามา ก็ถามตัวเองว่า ให้มันไม่ฟุ้ง อย่างนี้คือวิปัสสนาหรือไม่ครับ ?
ตอบ : นั่นเป็นแค่สมถะเท่านั้น เพราะว่าสงบใจตัวเองลง ถ้าจะเป็นวิปัสสนาต้องเห็นแจ้ง รู้จริง เท่าทันและระงับลงได้

ถาม : แล้วจะทำอย่างไรให้เกิดวิปัสสนาครับ ?
ตอบ : ก็มองให้เห็นสิว่าตอนนี้เป็นอย่างไร ความไม่พอใจเกิดขึ้น เกิดจากอะไร ? ถ้าเขาทำดีทำถูก เราไม่พอใจ เราก็โง่เอง ถ้าเขาทำไม่ดี ทำไม่ถูก เราจะไม่พอใจเขาไปทำไม ? คนโง่ขนาดนั้นน่าโกรธหรือ ? พินิจพิจารณาเสร็จ สภาพจิตของเราก็ผ่องใส ไม่ไปข้องเกี่ยวกับ รัก โลภ โกรธ หลง เหล่านั้น เขาเรียกว่าวิปัสสนา ก็คือเห็นแจ้ง รู้แจ้ง ว่าจะต้องทำอย่างไรจึงจะพ้นจากกิเลส ไม่ใช่ว่าทำใจให้สงบ นั่นใช้กำลังสมาธิไปกด ใช้สมาธิเมื่อไรก็คือสมถะ ไม่ใช่วิปัสสนา

ถาม : แล้วถ้าเรามีความเคยชินกับการใช้สมถะ จะทำให้เป็นวิปัสสนาได้อย่างไรครับ ?
ตอบ : พิจารณา

[เถรี]

ถาม : ลูกเรียนหมออยู่ที่ศิริราชปี ๒ เวลาใกล้จะสอบเขาจะมีอาการเครียด จะเรียนอย่างไรให้จำได้ เวลาจะสอบจะร้องไห้ทุกครั้งค่ะ ?
ตอบ : ธรรมดา...แล้วตะเกียกตะกายไปเรียนทำไม ? เข้าไปก็ต้องสู้ ต่อให้ร้องจนน้ำตาท่วมโลกก็ขอให้จบก็แล้วกัน ถ้าตะกายไปจนปี ๒ ถ้าถอยออกมาหมดไปเท่าไร ? คนอื่น ๑๐ นิ้วเท่ากันทำไมเขาทำได้

มีโอกาสในแต่ละวัน เช้า ๆ เย็น ๆ ก็ทำสมาธิให้มากขึ้น นั่งภาวนาให้มากขึ้น กำลังใจจะได้มั่นคง ถึงเวลาจะได้มีกำลังไปต่อสู้กับอุปสรรคและสิ่งต่าง ๆ ที่โถมเข้ามาในชีวิตของเรา โดยเฉพาะการเรียน

อย่าเอาความหวังคนอื่นมากดดันตัวเอง ทำได้แค่ไหนก็แค่นั้น จะได้ C หรือ D อย่างไรก็ช่างหัวมัน ขอให้จบก็แล้วกัน ไม่ใช่ว่าถึงเวลาจบแล้วต้องได้เกียรตินิยมเท่านั้น

ถาม : อ่านอย่างไรก็ไม่จำเจ้าค่ะ จะทำอย่างไร ?
ตอบ : รอบแรกไม่จำก็อ่านรอบที่ ๒ รอบที่ ๒ ไม่จำก็อ่านรอบที่ ๓ อ่านไปจนกว่าจะจำ อะไรที่เป็นของใหม่ที่ยังไม่เคยชิน โดยเฉพาะศัพท์ทางเทคนิคไม่ใช่เรื่องที่จะจำกันง่าย ๆ

อ่านทวนแล้วทวนอีกไปสัก ๗ - ๘ รอบ ดูว่าจะไม่จำไหม ? แต่ส่วนใหญ่เราอ่านรอบหนึ่งยังไม่จบแล้วก็บอกว่าไม่จำ เจอของยากแล้วไปท้อถอยจะประสบความสำเร็จได้อย่างไร ? ต้องยิ่งยากยิ่งสู้สิ..!

[เถรี]

ถาม : เขาเครียดมากค่ะ ก็เลยไม่รู้จะทำอย่างไร ตั้งความหวังไว้เยอะเกินค่ะ ?
ตอบ : ก็บอกแล้วว่าไปกดดันตัวเอง เราลองคิดดู สมมติเพื่อนทั้งห้องมี ๔๐ คนแล้วเราสอบได้ที่ ๔๐ ก็คือได้ที่โหล่ ห่วยแตกไม่ได้เรื่องเลย แต่คนอื่นเข้าเรียนหมอได้อย่างเราไหม ? ต่อให้คุณเป็นหางราชสีห์ก็ยังดีกว่าหัวหมาทั่ว ๆ ไป

อาตมาเองเป็นเด็กที่เรียนห้องคิง (King) มาตลอด ต้องต่อสู้กับคนอื่นมาจนซาบซึ้ง บางทีมีที่ ๑ แล้วก็ไปที่ ๘ เพราะว่าคะแนนเท่ากัน ๗ คน แล้วลักษณะอย่างนั้น คนที่ได้ที่ ๘ แพ้เขาแค่นิดเดียวเท่านั้น

เราอยู่กับคนเก่ง คุณภาพของเราอาจจะสู้เขาไม่ได้ แต่เราก็ยังอยู่ในห้องของคนเก่ง เพราะฉะนั้น...เราก็สู้เต็มที่ของเราไป ได้เท่าไรก็ช่าง อย่าไปกดดันตัวเองว่าต้องได้ที่ ๑ เท่านั้น

กลับไปใหม่ ไปหาคาถาท่านปู่พระอินทร์มาท่อง เป็นคาถาช่วยความจำ ไปภาวนาสักวันละชั่วโมง ต่อไปถ้ายังไม่จำอีกก็สมควรตาย..!

[เถรี]

นึกว่ามีปัญหาตอนผ่าศพ ที่ไหนได้มีปัญหาตอนเรียนแล้วจำ...ไม่ได้อย่างใจ ไม่ใช่ไม่จำ แต่จำไม่ได้ดั่งใจ

ส่วนใหญ่แล้วคนเราไม่เคยชินกับการเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเปลี่ยนแปลงที่เรียน เปลี่ยนแปลงหลักสูตรการเรียน ถ้าปรับตัวไม่ทัน ส่วนใหญ่ผลการเรียนจะตกลงชั่วคราว หลังจากที่เราปรับตัวได้จะกลับมาดีเหมือนเดิม เพราะฉะนั้น...ไม่มีอะไรที่ต้องไปกังวล

อาตมาเองที่สอบได้ที่ ๑ ตลอดชีวิต ตอนจบ ป.๔ ไปเรียน ป.๕ สอบได้ที่ ๔๕ เพราะว่าจากโรงเรียนบ้านนอกต้องไปลุยกับพวกในเมือง แต่ก็หลุดไปอยู่ห้อง ข. แค่ปีเดียว พอทำความคุ้นชินกับข้อสอบ กับเนื้อหาในการเรียนได้ ก็กลับมาอยู่ห้อง ก. แย่งที่ ๑ กลับมาตามเดิม ไม่ใช่ว่าไม่เคยแพ้ แต่แพ้แล้วต้องไม่ถอย

คนเก่งมีมาก แต่คนดีมีน้อย เพราะฉะนั้น...ถึงไอคิวสู้ไม่ได้ ก็อย่าให้อีคิวเจ๊งไปด้วย อย่างน้อย ๆ อีคิวจะประคับประคองเราได้ ไอคิวเป็นความจำโดยส่วนเดียว อีคิวเป็นวุฒิภาวะทางอารมณ์ เป็นตัวควบคุมการแสดงออกทางกาย วาจา ใจของเรา

[เถรี]

ถาม : เวลาจับภาพพระ หลับตาลงแล้วภาพพระไม่นิ่งค่ะ เพ่งอย่างไรคะ ?
ตอบ : ไม่ได้ให้เพ่ง เขาให้มองแล้วก็จำ หลับตาลงนึกถึง ไม่ได้ไปนั่งจ้อง

ถาม : ภาพก็ไม่นิ่งอยู่ดีค่ะ ?
ตอบ : จะนิ่งหรือไม่นิ่งก็ช่าง ขอให้เห็นภาพนั้นก็แล้วกัน

[เถรี]

ถาม : ไปเฝ้าแม่ที่โรงพยาบาล ต้องให้อาหารทางสายยางค่ะ ?
ตอบ : พยายามหาบทสวดหรือว่าพระเทศน์เปิดให้ท่านฟังบ่อย ๆ โดยเฉพาะตอนให้อาหาร ถึงเวลาเปิดเสียงธรรมะหรือเสียงสวดมนต์ก่อนแล้วค่อยให้อาหาร จนท่านจำว่าเสียงนี้จะได้กิน แล้วท่านจะยึดเสียงนั้นเอง

[เถรี]

ถาม : อย่างเรา ๆ คนธรรมดาเราสามารถอาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยได้หรือเปล่าครับ ?
ตอบ : อยู่ที่ว่าคุณมีศรัทธาแค่ไหน ? ถ้าศรัทธาปสาทะแน่นแฟ้นมั่นคง สามารถทำได้แน่นอน แบบเดียวกับที่พระยามิลินท์ถามพระนาคเสนว่า คนชั่วสามารถตั้งสัตยาธิษฐานได้ไหม ? พระนาคเสนบอกว่า ถ้าเขาพูดถึงความเป็นจริงในชีวิตก็สามารถทำได้ ท่านก็เลยเอาหญิงโสเภณีคนหนึ่งให้ไปยืนริมทะเล บอกว่าตั้งสัตยาธิษฐานถึงความเป็นจริงในชีวิตของเธอ แล้วขอให้คลื่นนี้พัดออกกลางทะเลแทนที่จะพัดเข้าหาฝั่ง

หญิงโสเภณีคนนั้นก็ตั้งสัตยาธิษฐานว่า "ข้าพเจ้ามีอาชีพเป็นโสเภณี บุรุษใดนำกหาปณะมาให้ ข้าพเจ้าก็รับเขาเป็นลูกค้าโดยเสมอหน้ากัน ด้วยความสัตย์จริงอันนี้ ขอให้คลื่นอย่าได้พัดเข้าหาฝั่ง ให้พัดออกไปกลางทะเลแทน" ปรากฏว่าคลื่นก็พัดออกกลางทะเลจริง ๆ เราคงไม่แย่ขนาดนั้น ในเมื่อไม่แย่ขนาดนั้นก็น่าจะอธิษฐานได้

ถาม : หมายถึงว่าจริง ๆ แล้วนอกจากศรัทธาแล้วยังเกี่ยวกับว่าเรามีกิเลสมากกิเลสน้อยหรือไม่ครับ ?
ตอบ : ใช้ศรัทธาอย่างเดียว

ถาม : เราอาราธนามาทำอะไรก็ได้หรือครับ ?
ตอบ : คุณจะทำอะไร ถ้าหากว่านอกศีล นอกธรรมก็เจ๊งอยู่แล้ว

[เถรี]

ถาม : ถ้ายึดเกาะสูงสุดคือพระนิพพาน ถ้ายึดเป็นพระพุทธเจ้าหรือสมเด็จองค์ปฐม ทั้งสามอย่างสูงสุดเหมือนกัน สามารถนึกอย่างใดอย่างหนึ่งได้ไหมครับ ?
ตอบ : ทำไมคุณไม่คิดว่าพระองค์ท่านอยู่บนพระนิพพาน ดันทะลึ่งไปแยกออกก็ขาดทุน คิดว่าพระองค์ท่านอยู่บนพระนิพพาน เราเกาะพระองค์ท่านก็เท่ากับเกาะพระนิพพานด้วย

ถาม : มีหลายจักรวาล หลายชุด ๆ ของพระพุทธเจ้า หลายแดนพระนิพพานหรือเปล่าครับ หรือมีชุดเดียว ?
ตอบ : มีพระพุทธเจ้าองค์เดียว เพียงแต่ว่าท่านจะไปปรากฏในจักรวาลไหนก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

[เถรี]

ถาม : ถ้าเราอธิษฐานว่าเราจะไม่ทำความชั่วใหญ่ ๆ ทั้งชาตินี้ชาติหน้า เราทำได้หรือไม่ครับ ?
ตอบ : อธิษฐานได้ แต่จะรักษาคำอธิษฐานได้ไหมอยู่ที่สัจจบารมีด้วย

[เถรี]

ถาม : การทำศัลยกรรมเป็นการฝืนกฎของกรรมไหมครับ เช่น คางทำให้บางลง จมูกใหญ่ทำให้เล็กขึ้น ?
ตอบ : ทำไปเถอะ สมมติว่าตอนแรกของเราหน้าตามาห่วยแตก แล้วเราก็ไปซ่อมพระ อานิสงส์ตามมาทันพอดีก็เลยได้ศัลยกรรมตัวเอง คุณจะไปรู้ได้อย่างไรว่าจะไม่ใช่บุญเก่าที่ทำให้เขาต้องไปศัลยกรรม ?

[เถรี]

ถาม : สมาธิละเอียดคืออะไรครับ สติตามทันหรืออะไรครับ ?
ตอบ : สมาธิละเอียดก็คือสมาธิที่ทรงตัว อย่างน้อยก็ภาวนาเองโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องไปบังคับ

ถาม : ถ้าเราตั้งอธิษฐานให้ภาพพระตั้งอยู่ตลอดเวลา อย่างเดียวกันหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : อธิษฐานได้ ส่วนจะรักษาได้หรือไม่ได้เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

[เถรี]

ถาม : พระพรหมที่จะสร้างองค์นี้ ตามทัศนะของท่านเห็นว่าเป็นอย่างไรครับ ?
ตอบ : ไม่มีปัญหา อยากจะทำก็ทำ เพียงแต่ว่าฐานน่าจะทำให้สูงกว่านี้อีกหน่อย อาจจะต้องสูงระดับสายตาของเราเลย เฉพาะฐานที่อยากให้สูง เพราะว่าบิดาแห่งพรหมทั้งปวงพูดง่าย ๆ ว่าท่านเป็นพระอรหัตตมรรค จะเป็นพระอรหันต์อยู่แล้ว

[เถรี]

พูดถึงประเทศญี่ปุ่น "สิ่งที่ฝึกฝนให้เขาเป็นเขามาทุกวันนี้ ก็คือหลักบูชิโดคือจริยะแห่งการต่อสู้ กับหลักของเซน เอาสองอย่างมาผสานกันได้ เจ้าที่ซึ่งตามดูแล เขาฝึกเพลงดาบจนกระทั่งสามารถรู้ทั้งตัวเอง รู้ทั้งคู่ต่อสู้ได้"

ถาม : ต้องระดับฌาน ๔ ใช่ไหมคะ ?
ตอบ : ไม่ต้องถึงขนาดนั้น แต่อย่างน้อยต้องได้ฌาน ๑ ละเอียด ทำจนสมาธิเกิด ทุ่มเทให้จนเกิดสมาธิ ไปนึกถึงในเรื่องเทพมารสะท้านภพ ที่พระเอกรักนางเอกแต่ไม่ได้แต่งงานด้วยกัน เลยทุ่มเทความรักไปในทางฝึกกระบี่แทน จนกลายเป็นอันดับหนึ่งในแผ่นดิน

การเอากำลังใจเท่าที่รักเขาไปฝึก เหมือนอย่างกับที่อาตมาบอกว่า ถ้าเราอดข้าวได้ เราก็รักษาศีลทุกข้อได้ เพราะว่ากำลังใจในการห้ามปากของเรา เท่ากับกำลังใจในการห้ามไม่ให้ละเมิดศีลทุกข้อ หลักการเดียวกัน เหมือนกัน ต้องทำจริง ๆ ทุ่มเทจริง ๆ จึงจะประสบความสำเร็จ

ถาม :พวกที่ระดับเดาทางคู่ต่อสู้ได้ เขาฝึกจนเป็นฌานใช้งานหรือคะ ?
ตอบ : มีหลายอย่างด้วยกัน แต่ว่าต่ำสุดต้องรู้การเคลื่อนไหวของคู่ต่อสู้ล่วงหน้า ระดับเจโตปริยญาณเลยนะ

[เถรี]

ญี่ปุ่นทุ่มเทชีวิตจิตใจให้กับส่วนรวม ต้องบอกว่าด้วยความรักศักดิ์ศรี และท้ายสุดต้องกอบกู้ตัวเองจากสงคราม เขาก็เลยต้องทุ่มเททุกอย่าง ปัจจุบันญี่ปุ่นอยู่ในระดับที่เรียกว่า ถ้าไม่ถอยก็ไม่แพ้ใคร แต่อิสราเอลนั่นไม่ใช่ อิสราเอลมีศัตรูรายล้อม ถ้าถอยก็ตาย..!

ถาม :เขาเลยต้องทุ่มเท ?
ตอบ :ถ้าไม่ทุ่มเทก็อยู่ไม่ได้ รอบข้างจ้องจะขย้ำทั้งนั้น

[เถรี]

ถาม : มีคนบอกว่าประเทศไทยที่เราคุณภาพไม่ดี เพราะเราไม่ได้เป็นเมืองขึ้นของเขา ?
ตอบ : ไม่ใช่...อยู่ที่สันดานขี้ข้า..! แย่ยิ่งกว่าเป็นเมืองขึ้นอีก คือยอมอ่อนน้อมต่อผู้มีอิทธิพลตลอด เราอาศัยพึ่งพิงผู้มีอิทธิพลมาตลอด ก็เลยไม่คิดที่จะยืนหยัดด้วยตนเอง เป็นระบบอุปถัมภ์มาตั้งแต่อดีต ประเภทเป็นทาสที่ปล่อยไม่ไป ในหลวงรัชกาลที่ ๕ เลิกทาสมานานตั้งเท่าไรแล้ว เรายังวิ่งไปอยู่ใต้อุ้งตีนทหาร...!

ถาม : ใครมีอำนาจก็ไปยกย่อง ?
ตอบ : ก็ไปประจบ

ถาม : เพื่อนบ้านเรามีแต่เมืองขึ้น เขานำหน้าไปแล้ว ?
ตอบ : ตอนนี้รอบบ้านแซงเราหมดแล้ว เราจากเสือตัวที่ ๕ ของเอเชียกลายเป็นเต่าตัวสุดท้ายของอาเซียน แล้วยังมาเจอรัฐบาลที่จ้องเล่นงานแต่พระอีก อย่างดีอาตมาก็แค่ย้ายไปอยู่วัดที่พม่า อุตส่าห์สร้างไว้ตั้งนานแล้ว

[เถรี]

ถาม : พ่อแม่ของเพื่อนอายุ ๙๐ กว่าปี นอนหลับตายทั้งคู่ อย่างนี้ถือว่าดีหรือไม่ดีคะ ? และเขาแก่แล้วจะคิดถึงพระนิพพานได้อย่างไร ?
ตอบ : ดีหรือไม่ดีบอกไม่ได้ เพราะว่าอยู่ที่จิตสุดท้ายของเขาว่าเกาะอะไร ส่วนเรื่องการคิดถึงพระนิพพานนั้น ถ้าหากไม่ใช่คนที่ฝึกฝนจนถึงระดับจริง ๆ ก็ยากนักที่จะคิดได้

ถาม : ยากที่จะคิดได้ ?
ตอบ : ยากสุด ๆ พระนิพพานเป็นส่วนของการพ้นเกิด พ้นตาย เป็นส่วนของโลกุตระ เหนือจากโลกทั่ว ๆ ไป สภาพจิตที่คุ้นชินกับโลกในระดับต่าง ๆ โอกาสที่จะเกาะพระนิพพานที่เหนือโลกจึงยากเย็นแสนเข็ญ