เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนมิถุนายน ๒๕๖๐

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "สมัยหลวงพ่อวัดท่าซุง ท่านมีวิชาอยู่อย่างหนึ่งเรียกว่า "กอบโรค" ก็คือทำท่าเอามือกอบแล้วยกขึ้น เททิ้งไป โรคที่เป็นก็หายได้ แต่ต้องเสียค่ายกครูหนึ่งสลึง

คราวนี้ไปเจอคนโกงเข้าหลายครั้ง ถึงเวลารักษาก่อน เดี๋ยวค่อยให้ค่ายกครูทีหลัง เห็นเขาเจ็บไข้ได้ป่วยหลวงพ่อท่านสงสารก็รักษาให้เขาก่อน ปรากฏว่าเขาไม่ยอมจ่ายค่าครูสลึงหนึ่ง พอไม่ยอมจ่ายโรคภัยที่เขาเป็นก็เข้าตัวเอง เพราะว่าไม่มีครูคอยกันไว้ให้ โดนเข้าไป ๒ - ๓ ครั้ง หลวงพ่อท่านก็เลยเลิก ไม่อย่างนั้นอาตมาคงได้เปิดคลีนิคกอบโรค แต่กว่าจะมีเงินพอกินข้าว คงกอบกันจนเป็นลมกันไปข้าง เพราะว่าค่าบูชาครูสลึงเดียว"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ในเรื่องของการปฏิบัติธรรม สำคัญตรงคนนำ คนนำห้ามนำผิด พระพุทธเจ้าท่านเปรียบเหมือนกับฝูงวัวจะข้ามน้ำ ถ้าวัวจ่าฝูงนำตรง ลูกฝูงก็ไปตรง ถ้าวัวจ่าฝูงเดินคดเคี้ยว ลูกฝูงก็ต้องลดเลี้ยวตามไป ในเรื่องของการปฏิบัติธรรม บางทีเราปฏิบัติผิดก็เสียเวลาไปหลายปี ถ้าเราตายเสียก่อนโอกาสที่จะแก้ตัวก็ไม่มี

ขออนุญาตนินทาญาติของตัวเอง คือคุณน้าคนโต เป็นน้องติดกับแม่ อาตมามีน้าอยู่ ๕ คน น้าคนโตเป็นคนที่ตั้งหลักปักฐานได้ก่อนเพื่อน ความรู้สูง เรียนสูง เห็นคนอื่นเข้าวัดเข้าวาก็ไปปฏิบัติธรรมกับเขาบ้าง สำนักแรกที่น้าไปปฏิบัติธรรม คือ วัดของท่านอาจารย์นิกร รุ่นนี้ไม่รู้ว่าทันท่านกันหรือเปล่า ? ปฏิบัติอยู่ได้ ๒ ปีกว่า ท่านอาจารย์นิกรก็ล้มหายตายจากไปจากยุทธจักร โดนจับสึกเพราะว่าไปทำเด็กผู้หญิงท้อง

คุณน้าก็ย้ายวัดไปปฏิบัติธรรมที่วัดของท่านอาจารย์ยันตระ อยู่ได้ไม่ถึง ๓ ปี ท่านอาจารย์ยันตระเจ๊งไปอีกราย คุณน้าก็ย้ายไปปฏิบัติที่วัดของหลวงพ่อภาวนาพุทโธ อะไรจะซวยซับซวยซ้อนขนาดนั้น ทุกวันนี้ไม่มาหาพระหลานชายอย่างอาตมาหรอก ที่ไม่มาเพราะว่าท่านตายไปแล้ว

บางคนสร้างบุญสร้างบารมีไว้ดี ถึงเวลามีครูบาอาจารย์ที่ดี นำได้ตรงทาง บางคนแบบคุณน้าของอาตมาก็น่าสงสาร เพราะว่าโดนหลายยกเหลือเกิน"

[เถรี]

"สมัยก่อนเขาจัดอันดับสุดยอดพระเครื่อง 'พระเบญจภาคี' มีพระสมเด็จวัดระฆัง พระรอดลำพูน พระผงสุพรรณ พระซุ้มกอ และพระนางพญา เมื่อเกิดเหตุการณ์แบบที่คุณน้าไปเจอเข้า เขาก็มีรายการตั้ง 'กระบวนการเบญจราคี' มี ๕ รูปที่ความประพฤติสุดแสบ ปรากฏว่าโยมน้าของอาตมาโดนไป ๓ รายใน ๕ ราย ดวงเฮงจริง ๆ

น้าคนนี้เนื่องจากความรู้สูง ประสบความสำเร็จตั้งแต่ยังสาว ๆ อะไรที่ปักใจมั่นแล้ว อาตมาเตือนก็ไม่ฟัง ในเมื่อเตือนแล้วไม่ฟังก็ต้องปล่อยท่านไปให้พบเอง ยังดีว่าก่อนตายยังมาขอขมาที่ไม่เชื่อพระหลานชายตัวเอง จนกระทั่งเจอไป ๓ ยกรวด ได้แต่หวังว่าญาติโยมทั้งหลาย คงจะไม่เจอแบบนี้บ้าง

ความจริงถ้าพวกเราฝึกทิพจักขุญาณได้ เรื่องของการพิสูจน์พระเป็นเรื่องง่าย ถ้าอาศัยกำลังของเราที่น้อยกว่าพิสูจน์ไม่ได้ ก็ขอบารมีพระพุทธเจ้าท่านสงเคราะห์ เพียงแต่ระยะหลังที่ฝึก ๆ กันไป มักจะเพี้ยนสักร้อยละ ๙๙ เหตุที่เพี้ยนก็เพราะว่ารู้เห็นจึงเชื่อ เป็นเรื่องที่แก้อะไรไม่ได้ เขาไม่ยอมเปลี่ยนความเชื่อ เพราะว่าเห็นเองก็เลยเชื่อแบบปักใจ

อาตมาเคยเปรียบไว้ว่า เราเห็นเขาไล่ฆ่าไล่ฟันกันมา เราก็ลากมีดลากปืนไปช่วย แต่จะโดนเขากระทืบตายเพราะว่าเขากำลังถ่ายหนังกันอยู่ เราเห็นเขาไล่ฆ่ากันมาจริงไหม ? จริง...แต่เรื่องที่เราเห็นจริงไหม ? ไม่จริง เพราะว่าเป็นการแสดงหนัง แต่คราวนี้ด้วยความที่คนซึ่งได้ทิพจักขุญาณเห็นเอง ในเมื่อเห็นเองก็มักจะปักใจเชื่อว่าใช่ตามนั้นเลย"

[เถรี]

"สมัยที่อาตมายังอยู่ที่วัดท่าซุง พอตอนค่ำ ๆ หลังเลิกจากกรรมฐานภาคค่ำไปแล้ว ก็มานั่งวิเคราะห์วิจัยกันถึงการปฏิบัติของแต่ละคน ท้ายสุดก็สรุปว่า บรรดาพระที่บวชอยู่ในวัดท่าซุงยุคนั้น มีคาถาประจำใจอยู่บทหนึ่งเหมือนกันหมดว่า "กูไม่เชื่อ" เพราะว่าโดนหลอกแล้วหลอกอีก หลอกจนเข็ด

แม้แต่อาตมาเองก็โดนหลอกให้ไปขุดสมบัติที่นั่นที่นี่ เปิดให้ดูเลยว่ามีมากเท่านั้น หน้าตาเป็นแบบนั้น ๆ พอถึงเวลาไปขุดแทบตายก็ไม่เจออะไร พอไปต่อว่าก็บอกว่าไปผิดที่บ้าง ออกผิดวันบ้าง ฤกษ์ไม่ดีบ้าง ไม่ได้ทำการบวงสรวงบ้าง ท้ายสุดผีตัวไหนจะให้สมบัติ อาตมาบอกว่า "ไม่ต้องมาบอก...ถ้าจะให้...มึงเอาไปขายแล้วเอาเงินโอนเข้าบัญชีให้กูด้วย...!" โดนจนเข็ด โดนกันทุกคน เพียงแต่ใครจะโดนแบบไหน ใครจะรู้ตัวเร็ว รู้ตัวช้าเท่านั้น

เรื่องของการปฏิบัติ ยิ่งรู้เห็นชัดเจนเท่าไร ก็ยิ่งโดนหลอกง่ายเท่านั้น ทุกท่านเลยเหลือคาถาอยู่บทเดียวคือ "กูไม่เชื่อ" อะไรที่ให้รู้ให้เห็น ก็รับไว้ด้วยความเคารพ ถ้าเกิดขึ้นจริงตามนั้น ก็ขอบคุณที่เมตตาบอกล่วงหน้า ถ้าไม่เกิดขึ้นก็เรื่องของมึงเถอะ กูผิดมาเยอะกว่านี้อีก พอโดนไปมาก ๆ แล้วเราไม่หวั่นไหว เขาถึงได้เลิกทดลอง ไม่อย่างนั้นก็โดนกันไม่เว้นแต่ละวัน"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "เมื่อวานสำรวจวัตถุมงคลว่าใครยังไม่ได้เบิกบ้าง ปรากฏว่าได้กำไรมา ๒ ชิ้น รอเจ้าของมาทวงคืน เพราะว่าหนีกลับมา เปิดดูหลักฐานกี่แห่งก็ยืนยันว่าเจ้าของรับไปแล้ว ในเมื่อมาอยู่กับอาตมาก็แปลว่าหนีกลับมาแล้ว เดี๋ยวจะถามดูว่าเจ้าของรู้หรือยังว่าหนีมาแล้ว ?

ที่ขำที่สุดก็พระครูน้อย ตอนทำวัตรเช้าก็ถามว่า ทำของอะไรหายหรือเปล่า ? ท่านบอกว่า “ไม่หายครับ” ตอนบิณฑบาตก็ถามว่า มีของอะไรหายหรือเปล่า ? “ไม่หายครับ” พอฉันเช้าเสร็จไม่นานเดินหน้าเหี่ยวมาบอก “หายครับ” ถ้าคุณบอกว่าไม่หายผมจะได้อมเสียเลย"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "วันนี้เฉพาะพระนักเรียนมาเบิกเงินค่าเรียนไปสองแสนกว่าบาท วัดอื่นรายจ่ายสองแสนต่อเดือนคงเป็นลมตายไปแล้ว นี่แค่เฉพาะเรื่องเรียนอย่างเดียว ยังโชคดีว่าอดีตชาติอาตมาสร้างทานบารมีไว้มาก ชาตินี้ก็เลยมีคนทำบุญด้วยมาก ทำให้สามารถที่จะส่งพระ ส่งเณร ส่งแม่ชี ส่งเด็กวัดเรียนได้

ปีนี้เรียนปริญญาเอก ๓ ราย เรียนปริญญาโท ๙ ราย เรียนปริญญาตรี ๑๑ ราย เรียนประกาศนียบัตร ๖ ราย เรียนบาลี ๘ ราย ทั้งหมด ๓๗ ราย ยังไม่นับเด็กวัดนะ บางวันที่วัดบิณฑบาตแถวยาว ๓๐ กว่ารูป บางวันก็เหลือแค่ ๑๐ กว่ารูป เพราะว่าเป็นวันที่ท่านไปเรียนกัน ก็เลยเป็นวัดที่หาความเที่ยงแท้แน่นอนไม่ได้ เดี๋ยวแถวสั้นเดี๋ยวแถวยาว

ในประเทศไทยวัดที่มีพระจำนวนมาก ก็ยังไม่เคยมีถึงระดับหลักพัน อย่างทิเบตที่ไปมา ก่อนที่ประเทศจีนจะยึดครอง บางวัดก็มีสามสี่พันรูป บางวัดก็เจ็ดแปดพันรูป วัดใหญ่ ๆ อย่างวัดโจคังก็เจ็ดพันกว่ารูป บ้านเราไม่เคยมีถึงระดับนั้น

ถ้าระดับหลายร้อยรูป ประเทศพม่ามีเกือบทุกวัด ถามว่าทำไมเขาถึงนิยมบวชกัน ? เขาบวชเพื่อหนีทหาร เพราะถ้าบวชก็ไม่ต้องเป็นทหาร อีกอย่างคือบวชเข้าไปเรียน วิชาการต่าง ๆ ของพม่าส่วนใหญ่อยู่ในวัด คนเก่งอยู่ในวัดเกือบหมด"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “เดือนสิงหาคมนี้จะมีงานวันเกิด ๘๐ ปีตุ๊พ่อสิงห์ ขอพวกเราแห่กันไปร่วมงานให้วัดแตกไปเลย

เมื่อครู่คุณชยาคมน์เอาแบบพระกริ่งมาให้ดู จึงขอแจ้งให้ญาติโยมทราบว่า เป็นพระกริ่งที่วัดท่าขนุนจะออกเพื่อหาทุนจัดงาน ๘๐ ปีตุ๊พ่อสิงห์ อย่างละไม่กี่องค์หรอก เดี๋ยวจะเปิดให้จองบูชากัน อาตมาก็คงต้องจองเองด้วย ถ้าไม่จองก็หมด

น่าจะพุทธาภิเษก ๒ วาระ มีงานสืบชะตาตุ๊พ่อที่ถ้ำป่าไผ่ แล้วก็เสาร์ ๕ วัดท่าขนุน จำนวนสร้างน้อยก็จะหายากโดยอัตโนมัติ เพราะฉะนั้น...ถ้าจองได้ให้รีบจองเอาไว้ก่อน”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "การศึกษาของบ้านเราพยายามปรับปรุงเท่าไรก็ไม่มีประโยชน์ เพราะว่าผิดมาตั้งแต่แรกแล้ว คาดว่าบรรดารัฐมนตรีก็รู้กันหมดนั่นแหละ แต่ไม่มีใครแก้ไขได้

ที่บอกว่าการศึกษาของเราผิดมาตั้งแต่แรก ไม่ต้องดูใครหรอก ดูรุ่นของอาตมาก็แล้วกัน ใครก็ตามที่เอ็นทรานซ์ไม่ติดมหาวิทยาลัยที่ไหนเลย ก็ไปเข้าวิทยาลัยครู กลายเป็นบุคลากรที่เหลือเลือก แต่ไปเรียนครูเพื่อมาสอนคนอื่น ตัวเองหาความเก่งไม่ได้แล้วเอาอะไรไปสอนคนอื่นเขา ?

ต่างประเทศเขาเอาคนที่เก่งที่สุดไปเป็นครู เขาทำถูก แต่บ้านเราเอาคนที่แย่ที่สุดไปเป็นครู แล้วผลิตออกมาจนกระทั่งเหลือล้น สมัยอาตมาเรียนหนังสือ ป.๑ ป.๒ มีครูจบ ป.๔ แล้วคุณครูไปเรียนเพิ่มวุฒิ เรียนประเภท พ.ม. ป.กศ. หรือ ป.กศ.สูง เพื่อให้ได้เป็นครูจริง ๆ มาสมัยนี้สุดหล้าฟ้าเขียวอย่างบ้านคลิตี้มีครูอยู่ ๑๐ คน จบครุศาสตรบัณฑิต จบปริญญากันทุกคนเลย จบไปขนาดนั้นแต่ว่าทำไมถึงปั้นเด็กออกมาให้ดีไม่ได้ ?

เกิดจาก ๒ สาเหตุด้วยกัน สาเหตุแรกก็คือแม่พิมพ์ไม่เก่ง สาเหตุที่ ๒ ก็คืองานเอกสารมากมหาศาล จนไม่มีเวลาเตรียมการสอนให้มีคุณภาพ ทุกวันนี้อาตมาที่สอนมหาวิทยาลัยอยู่ เบื่อที่สุดเลยก็คือเรื่องงานเอกสาร จาก มคอ. ๒ มคอ.๓ มคอ.๕ มคอ.๗ ปัจจุบันนี้มี SAR เพิ่มมาอีกแล้ว ทุกอย่างต้องทำส่งตามเวลา SAR นี่เป็นบันทึกประเมินคุณภาพผู้สอน ไม่มีประโยชน์หรอก เพราะว่าเด็กช่วยกันเขียนให้ดูดีได้

ทำอย่างไรบ้านเราคนเก่งจะมีค่านิยมที่ไปช่วยสอนเด็กได้ ? ประเทศเกาหลีใต้เงินเดือนครูแพงที่สุด แพงกว่าหมอ แพงกว่าวิศวกรอีก เพราะฉะนั้น...คนเก่งเขาก็แย่งกันเรียนครูเพื่อที่จะได้ไปรับเงินเดือนสูง ๆ แต่บ้านเราขอโทษเถอะ...คุณครูเป็น "หนี้สหกรณ์อมทรัพย์" ไม่ได้พูดผิดนะ "สหกรณ์อมทรัพย์" ครูทุกคนต้องมีหนี้สิน

สมัยยังอยู่วัดท่าซุง มีเพื่อนรุ่นน้องคนหนึ่งบวชเข้ามา ท่านกู้ทุกอย่างที่ขวางหน้า ถามว่าทำไม ? ท่านบอกว่า เขาจะได้ไม่ไล่ผมออก เพราะถ้าไล่ออกก็เป็นหนี้สูญ"

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "สมัยก่อนอยู่กับหลวงพ่อวัดท่าซุง เฝ้าหน้าห้องให้ท่าน ก่อนเพล ๑๕ นาทีท่านออกมาพัก มานั่งดูหนังสือพิมพ์ ท่านใช้แว่นขยายกว้างเกือบฟุต ดูต่อจากแว่นที่ใส่อยู่ แต่พอถึงเวลาฉุกเฉินไม่มีเวลา ท่านหยิบหนังสือพิมพ์แล้วก็โยน หยิบแล้วก็โยน ส่วนอาตมาก็รับไปเรื่อย แล้วท่านก็คุยถึงเนื้อหาข่าว เรื่องโน้นบ้าง เรื่องนี้บ้าง เปิดหาไปเถอะ...หาแทบตาย บางข่าวอยู่ในคอลัมน์ซุบซิบเล็ก ๆ นิดเดียว ไม่เห็นท่านอ่านเลย แต่ท่านบอกได้หมด

แปลว่าสำหรับหลวงพ่อท่านแล้ว เวลาปกติก็ยอมรับกฎของกรรม ถือแว่นขยายต่อจากแว่นสายตาเพื่ออ่านหนังสือพิมพ์ แต่ถ้าเวลาฉุกเฉินเร่งด่วนขึ้นมา ก็ไม่เห็นว่าท่านต้องอ่าน แค่หยิบขึ้นมาท่านก็รู้ว่าทั้งเล่มมีอะไรบ้าง"

[เถรี]

ถาม : เวลามารเขามาขวาง เกิดจากกรรมของเราหรือครับ ?
ตอบ : เขาอาศัยกรรมที่เราทำมาขวางเรา พูดง่าย ๆ ก็คือเขารู้วาระกรรม จำไว้ว่าถ้าเราไม่ชั่วเขาก็ทำอะไรเราไม่ได้หรอก แสดงว่าของเดิมเราทำเอาไว้เยอะ ถึงได้โดนแบบนั้น

[เถรี]

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ภาวนาไปเรื่อย ๆ อย่าไปใส่ใจ ถ้าเราไปต้องการความชัดแสดงว่าสภาพจิตเราไม่นิ่ง จิตที่ไม่นิ่งเพราะฟุ้งซ่านอยู่ทำให้ไม่ชัด ทำไม่รู้ไม่ชี้ภาวนาไปเรื่อย ถ้าสมาธิทรงตัวมากขึ้นจะชัดขึ้นไปเรื่อย ๆ

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ก็บอกแล้วว่าเพราะไปอยาก เลิกอยากแล้วจะชัด ส่วนใหญ่เพราะเราอยาก สภาพจิตฟุ้งซ่านเหมือนกับน้ำกระเพื่อม จะไปเห็นอะไรชัด น้ำต้องนิ่ง

[เถรี]

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ไม่ได้หลับหรอก สภาพจิตยังตื่นอยู่ ลักษณะที่เราบอกว่าง่วงนอนนั้น จริง ๆ ไม่ใช่ง่วง แต่จิตเป็นสมาธิ คราวนี้เราไม่เข้าใจว่าตัวสมาธิคือลักษณะอย่างนั้น ก็เลยคิดว่าง่วงนอน

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : นั่นแหละ รักษาความรู้สึกนั้นไว้ก็พอ สังเกตว่าตอนนั้น รัก โลภ โกรธ หลง จะกินเราไม่ได้ ถ้าหลุดมาเมื่อไรถึงจะกิน เพราะฉะนั้น...อย่าให้หลุด

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ไม่ใช่ความดันต่ำ ชีพจรจะเต้นช้า สมาธิยิ่งลึกชีพจรจะเต้นช้าลงไปเรื่อย ๆ จนถึงระดับไม่เต้นเลย

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : อย่าตั้งสมาธิ หายใจปกติปกติ อาตมาไปตรวจสุขภาพประจำปี หมอบอกว่าถ้าไม่รู้ว่าท่านเป็นอย่างนี้ จะให้น้ำเกลือไป ๒ ขวดแล้ว ชีพจรเต้นแค่ ๕๒ ครั้งต่อนาที

[เถรี]

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ไม่เป็นไร เห็นหรือไม่เห็นไม่เป็นไร ให้นึกได้ไว้ก่อน ถ้านึกได้ก็ใช้ได้ ช่วงเวลาแค่นาทีเดียวเรานึกอะไรต่อมิอะไรได้เยอะมากเลย เหลือเชื่อจริง ๆ แต่ว่าสภาพจิตของเราต้องเร็วขนาดนั้น ไม่อย่างนั้นก็สู้กิเลสไม่ได้

[เถรี]

ถาม : พอเราไม่กลัวตาย เราก็ปากเสียกับคนอื่น ?
ตอบ : ใจเย็น ๆ มีโอกาสก็ไปขอโทษเขา เราไม่กลัวตายก็จริงแต่ต้องมีศิลปะในการดำรงชีวิต ทำอย่างไรให้ตัวเราและคนรอบข้างเดือดร้อนให้น้อยที่สุด ไม่ใช่ว่าไม่กลัวตายก็อาละวาดไปเสียทุกอย่าง ลักษณะแบบนั้นเขาเรียกว่าเถรตรง ต้องรู้จักเลี้ยวหลบบ้าง

[เถรี]

ถาม : แมวคลอดลูก .....(ไม่ชัด).... ?
ตอบ : ทำใจไม่ได้ก็รับภาระไปสิ โน่นเอาไปฝากโอ รู้จักไหม? โอ ปาริฉัตร ถ้าไม่รู้จักก็แล้วไป โอเก็บแมวนอกบ้านมาเลี้ยง มีกี่ตัวเอามาเลี้ยงหมด ขับรถไปไหนเจอเก็บมาเลี้ยงหมด เราเลี้ยงไม่ได้หรอก กลิ่นออกไปชาวบ้านเขาจะด่าเอา

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ทำหมันดีกว่า เพราะว่าฉีดยาคุมอันตราย เท่าที่สังเกตดู ยาคุมไม่ใช่คุมไม่ให้ท้อง แต่กลายเป็นไปเร่งให้ท้อง แต่พอท้องแล้วมดลูกไม่เปิด คลอดไม่ได้ มักจะลูกตายคาท้อง ท้ายที่สุดแม่ก็ตายด้วย เพราะฉะนั้น...ทำหมันดีกว่า โทษของการทำหมันอย่างดีก็เกิดเป็นกะเทย สมัยนี้กะเทยสวย ๆ เยอะแยะไป จะไปกลัวอะไร ถ้าไม่เกิดอีกแล้วก็ทำไปเลย

[เถรี]

ถาม : อดปากเสียไม่ได้ ?
ตอบ : ไปซ่อมปากซะ หาหมอให้ช่วยผ่าหมาออกให้หน่อย อาตมาก็เป็นคนอย่างนั้นแหละ เพื่อน ๆ ถึงได้ด่าเอา บอกว่า “มึงเก่งจริง กูไม่เถียงหรอก แต่มึงรู้อะไรแล้วทำไมต้องพูดด้วยวะ ?” นี่แหละ...โดนเพื่อนด่ามาแล้ว

ถาม : ทำอย่างไรคะ ?
ตอบ : ก็พูดต่อไป นิสัยเราเป็นอย่างนั้น จะให้ไปทำตัวแบบเขาเราก็ทำไม่ได้ คนอย่างพวกเราเจ้านายไม่รักหรอก แต่ลูกน้องจะรัก ขอยืนยัน...อย่างอาตมาสั่งซ้ายหันขวาหันทำให้หมดแหละ แต่เจ้านายนี่เบื่อขี้หน้าสุด ๆ

[เถรี]

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : นึกว่าเขามาช่วยเราให้เห็นทุกข์ก็แล้วกัน

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : บอกตัวเองให้ขึ้นใจว่าชาติสุดท้ายแล้ว เกิดมาเจออย่างนี้ไม่เอาอีกแล้ว

ถาม : เราเบื่อ แล้วจะไปนิพพานได้ไหมคะ ?
ตอบ : เบื่อจนไม่มีความต้องการเกิดอีก อย่าเพียงเบื่อเฉย ๆ มันเสียเวลาเบื่อ พยายามมองให้เห็นว่าอารมณ์ใจแบบนี้ที่เกิดกับเราก็แค่ชาตินี้ชาติเดียวเท่านั้น ถ้าตายจากชาตินี้แล้วไปนิพพาน ไม่ต้องเวียนว่ายตายเกิดอีกนับชาติไม่ถ้วน เวลาก็แป๊บเดียว ในเมื่อเวลานิดเดียวทำไมเราจะอยู่ให้ดีไม่ได้ จะก้าวข้ามความเบื่อไปเอง

เห็นว่าธรรมดาของโลกเป็นอย่างนี้ ในเมื่อธรรมดาเป็นอย่างนี้เราก็อยู่กับมันแค่ชาติเดียว พ้นจากชาตินี้เมื่อไรก็จบกัน

[เถรี]

ถาม : พออยู่กับอารมณ์เบื่อมาก ๆ แล้วกลายเป็นคนโกรธง่าย ?
ตอบ : เบื่อบางทีก็น้อยใจง่าย ไม่ใช่โกรธง่าย เป็นคนขี้น้อยใจ ขี้หงุดหงิด แล้วท้ายสุดถึงจะโกรธ ต้องรีบแก้ มองให้เห็นให้ได้ว่าธรรมดาเป็นอย่างนี้ ในเมื่อเกิดมาแล้วเป็นอย่างนี้ก็ทนเอา เราโกรธง่ายเพราะเก็บกด ที่เก็บกดก็คืออยู่กับสมาธิมาก รัก โลภ โกรธ หลง ไม่มีโอกาสเกิด เผลอปล่อยให้เกิดเมื่อไรแล้วเราจะเอาไม่อยู่

ถาม : พอเรามาระมัดระวังกาย ระวังวาจา ระวังใจ ระวังมาก ๆ แต่พอหลุดนี่กลายเป็นโกรธง่ายเลย ?
ตอบ : ค่อย ๆ แก้ไป ไม่มีใครสามารถทำพรวดเดียวข้ามขั้นไปได้

[เถรี]

ถาม : จับภาพพระก็ไม่เพี้ยน บางทีมีภาพพระองค์อื่นเข้ามา ควรจับต่อ หรือจับองค์เดิม ?
ตอบ : ถ้าหากว่าเป็นภาพพระเหมือนกันก็จับต่อไปได้เลย

ถาม : แต่เป็นคนละองค์ก็ได้ใช่ไหมคะ ?
ตอบ : ได้...ไม่เป็นไร ก็บอกแล้วว่าจับต่อไปได้เลย เพราะว่าเป็นพุทธานุสติเหมือนกัน

[เถรี]

ถาม : จับภาพพระนี่วาโยกสิณได้ไหมคะ ?
ตอบ : ภาพพระเกี่ยวอะไรกับวาโยกสิณวะ ?

ถาม : ควบกันได้ไหมคะ ?
ตอบ : ทำกองเดียว ถ้าไม่ใช่ประเภทคล่องจนทำได้ทุกกองแล้วไปทำควบกัน ก็มีหวังเจ๊งระเนนระนาดทุกกอง