เวลาของนักปฏิบัติมีค่ามาก

[ลัก...ยิ้ม]

เวลาของนักปฏิบัติมีค่ามาก
จริง ๆ แล้วมีแค่ชั่วขณะจิตหนึ่งเท่านั้น

สมเด็จองค์ปฐม ทรงมีพระเมตตาตรัสสอนเรื่องนี้ไว้ มีความสำคัญดังนี้

๑. “นักปฏิบัติธรรมมีเวลาเดียวคือ แค่ชั่วขณะจิตหนึ่ง ๆ พร้อมตาย-พร้อมดับกิเลส อันเป็นข้าศึกของจิตอยู่เสมอ (รู้ลม-รู้ตาย-รู้นิพพาน) ปีใหม่ ปีเก่าไม่สำคัญ รู้อยู่เสมอว่าจักทำอย่างไร ให้ถึงความไม่ประมาทอยู่ตลอดเวลา เวลายิ่งล่วงไปความตายก็ใกล้เข้าทุกที”

๒. “ชีวิตของร่างกายมันเกิดขึ้นแล้ว ก็เดินทางสู่ความเสื่อมตลอดเวลา ในที่สุดก็ถึงความเป็นอนัตตา ผู้ปฏิบัติจักต้องรู้หนทางโคจรของจิต อย่าปล่อยอารมณ์ตามใจมากเกินไป จุดนี้หมายถึงจิตที่มีกิเลสครอบงำ จักต้องหมั่นดูเอาไว้ หาเหตุหาผลให้พบ จุดไหนที่จิตบกพร่องอยู่โดยมีสังโยชน์ ๑๐ เป็นเครื่องวัด มีบารมี ๑๐ เป็นเครื่องช่วย ไม่ทิ้งหลักอริยสัจ กรรมทั้งหลายมาแต่เหตุเป็นหลักสำคัญ”

๓. “ที่เจ้าว่ายังมีอารมณ์หนัก ๆ อยู่นั้น เพราะใช้อารมณ์เบื่อมากเกินไป จิตเกาะงานทางโลกมากไป มันเป็นปกติของชาวโลก อุปสรรคของงานมันก็เป็นของธรรมดา หนักใจไปก็ไร้ประโยชน์ ร่างกายอ่อนเพลียก็เป็นธรรมดา สักวันตื่นแล้วอาจลุกไม่ไหว แม้อาจเป็นศพอยู่คาที่ ก็ยังเป็นธรรมดา ให้กำหนดรู้ไว้เสมออยู่อย่างนี้ เห็นความไม่เที่ยงของร่างกายนี้เป็นปกติธรรม จิตจักได้ไม่ดิ้นรน”

๔. “อย่าปล่อยใจให้เบื่ออย่างเดียว ใช้ปัญญาหาเหตุให้พบแล้วรีบแก้ไขที่ต้นเหตุ หากตายในขณะจิตนั้น จักต้องเสียใจที่ตนเองโง่ขาดปัญญา ที่จิตเกาะทุกข์ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าทุกข์ เลยจมอยู่กับทุกข์นั้น ๆ เพราะขาดพรหมวิหาร ๔ สองข้อแรกคือ เมตตา-กรุณา เคยสอนไว้แล้วไม่เอามาใช้ให้เกิดประโยชน์ พิจารณาอะไรให้พิจารณาว่า หากมีพรหมวิหาร ๔ จักเป็นเช่นไร และหากไม่มีพรหมวิหาร ๔ จักเป็นอย่างไร หากปฏิบัติตามนั้น จิตก็จะทรงอารมณ์วางเฉยได้ (มุทิตาและอุเบกขาได้) เห็นทุกสิ่งทุกอย่างเป็นธรรมดาไปหมด จิตก็เบา”

๕. “จริง ๆ แล้ว ในขณะที่จิตหนักก็เพราะนิวรณ์ ๕ กวนจิต ทำปัญญาให้ถอยหลัง คือโง่ขาดปัญญาในขณะนั้น หากระงับนิวรณ์ได้ จิตก็ฉลาด จิตมีปัญญา จิตบริสุทธิ์ชั่วคราว จิตเป็นทิพย์ชั่วคราว จิตหลุดพ้นจากกรรมชั่วทั้งมวลชั่วคราวเรียกว่า ตทังควิมุติ วิมุติหรือหลุดพ้นชั่วคราว ทุกอย่างเคยสอนไว้แล้วทั้งสิ้น ต้องหมั่นทบทวนไว้เสมอ มิฉะนั้นจักประมาทเกินไป อย่าลืมผู้ใดที่ประมาทในความตาย ผู้นั้นเท่ากับประมาทในพระธรรมคำสั่งสอนของตถาคตทั้งหมด ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์”

๖. “คนโง่เท่านั้นที่คิดจักเอาชนะร่างกาย เวลาของนักปฏิบัติมีค่ามาก ซึ่งหาใช่เรา หาใช่ของเราไม่ เริ่มต้นก็เป็นมิจฉาทิฐิแล้ว ยิ่งคิดยิ่งปฏิบัติก็ยิ่งเข้าป่าเข้ารกไป หาดีไม่พบ อย่าลืมทุกข์สัจ ตถาคตสอนให้มีสติกำหนดรู้อยู่เสมอว่ามันเป็นทุกข์ ทุกข์ของกายไม่กำหนดก็ไม่รู้ว่าเป็นทุกข์ และให้รู้ว่าธรรมดามันก็ทุกข์ของมันอยู่อย่างนั้น เป็นธรรมดา ไม่มีใครจักไปขวางมันได้ เพราะมันไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เราจึงบังคับมันไม่ได้ ส่วนสมุทัย ต้นเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์หรือตัณหา ๓ นั้นเป็นทุกข์ของใจ ใจเป็นของเรา เราจึงต้องอบรมมันให้ได้ด้วยศีล-สมาธิ-ปัญญา อันเป็นทางที่นำไปสู่ความพ้นทุกข์ได้ตามลำดับ จนถึงพระนิพพาน ต้องหมั่นทบทวนเข้าไว้ด้วยความไม่ประมาทในความตาย ที่อาจเกิดขึ้นกับเราได้ทุก ๆ ขณะจิต”


ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่ม ๗
รวบรวมโดย พล.ต.ท. นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่ www.tangnipparn.com