การเห็นไตรลักษณ์ของร่างกาย

[ลลิตา]

น้อมกราบหลวงพ่อที่เคารพ

การจะเห็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ของร่างกาย
ต้องทำอย่างไรเจ้าคะ

ปัจจุบันนี้ ทำได้แค่ เห็นร่างกาย เป็นตุ่ม เล็บยาวขึ้น หรือสีเปลี่ยน
อนิจจัง เห็นได้เท่านี้

ส่วนอนัตตา เห็นตอนเข้าสมาธิ แล้วจิตเริ่มทิ้งกายได้เป็นบางส่วน
แต่ยังทิ้งไม่ได้ทั้งตัว เห็นว่า ผู้รู้กาย กับกายนั้นแยกกันชัดเจน

ลูกรู้สึกว่าเห็นไตรลักษณ์ของรูปธรรม ยากกว่าการเห็นไตรลักษณ์ของนามธรรม

ขอเรียนถามหลวงพ่อ

๑. จะเห็นอนิจจังของร่างกายมากขึ้น ต้องพิจารณาอย่างไร

๒. การเห็นทุกขัง ว่าร่างกายนี้ตั้งอยู่ไม่ได้ ในขณะที่ยังมีชีวิต เพื่อละสักกายทิฏฐิ ต้องพิจารณาอย่างไร

๓. การเห็นอนัตตาของกาย ในลักษณะที่เล่าถวายไป ทำถูกต้องหรือไม่

๔. การจะเห็นร่างกายแตกดับประดุจต่อมน้ำ มีวิธีปฏิบัติให้เข้าถึงได้อย่างไร

น้อมกราบเท้าขอบพระคุณหลวงพ่อเจ้าค่ะ

[สุธรรม]

ถาม : การจะเห็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ของร่างกาย
ต้องทำอย่างไรเจ้าคะ ?
ตอบ : พิจารณา..!

ถาม : ปัจจุบันนี้ ทำได้แค่ เห็นร่างกาย เป็นตุ่ม เล็บยาวขึ้น หรือสีเปลี่ยน อนิจจัง เห็นได้เท่านี้ ส่วนอนัตตา เห็นตอนเข้าสมาธิ แล้วจิตเริ่มทิ้งกายได้เป็นบางส่วน แต่ยังทิ้งไม่ได้ทั้งตัว เห็นว่า ผู้รู้กาย กับกายนั้นแยกกันชัดเจน ลูกรู้สึกว่าเห็นไตรลักษณ์ของรูปธรรม ยากกว่าการเห็นไตรลักษณ์ของนามธรรม จะเห็นอนิจจังของร่างกายมากขึ้น ต้องพิจารณาอย่างไร ?
ตอบ : พิจารณาว่าทุกอย่างไม่เที่ยง

ถาม : การเห็นทุกขัง ว่าร่างกายนี้ตั้งอยู่ไม่ได้ ในขณะที่ยังมีชีวิต เพื่อละสักกายทิฏฐิ ต้องพิจารณาอย่างไร ?
ตอบ : ตั้งอยู่ไม่ได้เป็นทั้งอนิจจังและอนัตตา การเห็นทุกข์คือการเห็นชัดว่าทุกสิ่งมีแต่บีบคั้นให้เราต้องทน

ถาม : การเห็นอนัตตาของกาย ในลักษณะที่เล่าถวายไป ทำถูกต้องหรือไม่
ตอบ : ต้องเห็นชัดว่าไม่มีอะไรเป็นเราหรือเป็นของเรา

ถาม : การจะเห็นร่างกายแตกดับประดุจต่อมน้ำ มีวิธีปฏิบัติให้เข้าถึงได้อย่างไร ?
ตอบ : ดูเวลาฟองอากาศผุดขึ้นจากน้ำแล้วแตกสลายไป พร้อมกับพิจารณาให้เห็นว่า ร่างนี้ก็มีสภาพแบบนั้นเช่นกัน