สามีจิกรรม

[เถรี]

สิ่งนี้ภาษาบาลีเรียกว่า สามีจิกรรม คือการทำสิ่งที่ดี ๆ ต่อผู้ใหญ่กว่า อาวุโสกว่า เป็นต้น เพราะการอยู่ร่วมกันของคนเรานั้น อย่างน้อย ๆ ก็มีการล่วงเกินกันด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ เป็นปกติอยู่แล้ว เพราะว่าสติของเรายังไม่สมบูรณ์ ในเมื่อเป็นดังนั้น โอกาสที่จะเกิดโทษย่อมมี ถึงเวลาพวกเราก็ควรจะหาโอกาสที่เหมาะสมเพื่อขอขมา อย่างเช่นว่า วันปีใหม่ สงกรานต์ วันเกิด ไม่ว่าจะเป็นของผู้ใหญ่ ของแม่ ของพ่อ ของพระภิกษุที่เราเคารพนับถือ เป็นต้น

ในเรื่องของกรรมนั้น ทั้ง ๓ หมวด ๑๒ ประเภท มีอยู่ตัวหนึ่ง เขาเรียกว่า อโหสิกรรม ถ้าหากว่าทั้งโจทก์และจำเลยอยู่ต่อหน้ากัน เอ่ยปากยกโทษให้กัน กรรมอันนั้นจะหมดไปเลย ส่วนการอโหสิกรรมอีกแบบหนึ่ง คือการทำความดีจนถึงที่สุด อย่างเช่นว่าเป็นพระอรหันต์ กรรมทั้งหลายเหล่านั้นจะเลิกแล้วต่อกันไป เพราะตามท่านไม่ได้อยู่แล้ว ก็จะเหลือแต่เศษกรรมที่สนองท่านได้บ้างในขณะที่ยังทรงขันธ์ ๕ อยู่

โดยเฉพาะพวกเราทั้งหมด เป็นผู้ที่ตั้งใจปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น ดังนั้น...ในเรื่องของโทษเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เกี่ยวกับการปรามาสพระรัตนตรัย จะเป็นตัวขวางไม่ให้เราเข้าถึงมรรคผล เนื่องจากกติกาความเป็นพระอริยเจ้า ข้อแรกก็คือ ต้องเคารพพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์อย่างจริงใจ เมื่อเป็นดังนั้น..พวกเราก็จะได้ปลดกำลังใจของเราออก เมื่อเราปลดกำลังใจของเราออกมา รู้สึกว่าเราได้ทำสิ่งที่ดีงาม เป็นการตอบแทนสิ่งที่เราได้ทำผิดไปแล้ว ก็จะทำให้กำลังใจของเราคลายออกจากวาระกรรมอันนั้น สิ่งที่เคยทำเอาไว้ก็เท่ากับว่าหมดโทษกันไป คราวนี้ขึ้นอยู่กับว่าจะทำใหม่เมื่อไร

ในวาระปีใหม่นี้ พวกเราก็ได้มาทำในส่วนของสามีจิกรรมด้วยกัน ถือว่าเราได้ทำในสิ่งที่ดี ในสิ่งที่ควร โดยเฉพาะในส่วนของอปจายนมัย การแสดงความอ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้ใหญ่ หรือบุคคลที่เราให้ความเคารพนับถือ ถือว่าเราได้ทำตามที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้ เราเชื่อฟังพระพุทธเจ้า ก็ถือว่าปฏิบัติในพุทธานุสติ ปฏิบัติตามคำสอนท่านก็ถือว่าทำในธัมมานุสติ ทำการขอขมาต่อตัวแทนพระภิกษุสงฆ์ ก็ถือว่าเราปฏิบัติในสังฆานุสติ ในเมื่อได้ทำบุญใหญ่ครบทั้งสามประการนี้ ก็ให้เราตั้งเป้าหมายเอาไว้ว่า การทำความดีครั้งนี้เรามีความปรารถนาในสิ่งหนึ่งสิ่งใด แล้วตั้งใจรับพรพร้อมกัน

อายุวัฑฒะโก ธะนะวัฑฒะโก สิริวัฑฒะโก ยะสะวัฑฒะโก พะละวัฑฒะโก วัณณะวัฑฒะโก สุขะวัฑฒะโก โหตุ สัพพะทา
ทุกขะโรคะภะยา เวรา โสกา สัตตุจุปัททะวา
อะเนกาอันตรายาปิ วินัสสันตุ จะ เตชสา
ชะยะสิทธิ ธะนัง ลาภัง โสตถิ ภาคะยัง สุขัง พะลัง
สิริ อายุ จะ วัณโณ จะ โภคัง วุฑฒี จะ ยะสะวา
สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสิทธี ภะวันตุ เต

ปีนี้..ในครึ่งปีแรก อาจจะมีลูกหลงหนัก ๆ เกิดขึ้น เพราะฉะนั้นถ้ามีเหตุอะไรไม่ดี อยู่กับบ้านไว้แล้วจะปลอดภัย ถ้าใครเขาอยากจะทะเลาะกัน สีไหนจะตีกับสีไหนก็เรื่องของเขา เราก็นอนอยู่กับบ้าน ตุนบะหมี่ซองไว้หน่อยก็พอ


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงบ่ายโมง หลังจากพิธีขอขมา ณ บ้านอนุสาวรีย์
วันศุกร์ที่ ๑ มกราคม ๒๕๕๓

[เถรี]

ขอโมทนาต่อทุกท่าน ที่อุตส่าห์มาทำสามีจิกรรม คือ สิ่งที่ดี เหมาะควรแก่กาละและเวลา เพราะว่าการที่เราเกิดมานั้น เราไม่ได้เกิดมาชาติเดียว แต่ละชาติของเรามีทั้งบุญและบาปเกี่ยวเนื่องกันมา ในปัจจุบันเราจึงมีโอกาสได้พบได้เจอกันอีก

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ ถ้าในด้านส่วนที่ดีที่ได้ทำต่อกันไว้ ก็จะสร้างเสริมความเจริญรุ่งเรืองให้แก่เรา ส่วนที่ไม่ดีก็จะฉุดรั้ง ทำให้เราเข้าถึงจุดหมายได้ช้า ดังนั้น..โบราณาจารย์ท่านถึงได้กำหนดเป็นรูปแบบการขอขมาขึ้นมา เพราะว่ากรรม ทั้ง ๓ หมวด ๑๒ ประเภทนั้น มีอยู่ประเภทเดียว คือ อโหสิกรรม ซึ่งเป็นกรรมที่ไม่ส่งผลต่อกันอีก แปลว่าสิ้นสุดลงแต่เพียงเท่านั้น

หลังจากนั้นเราก็ระมัดระวังไว้ เพราะการที่เราล่วงเกิน ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจต่อบุคคลอื่น ล้วนแล้วแต่สร้างทุกข์สร้างโทษทั้งสิ้น อาตมาเองเคยเขียนติดสมุดบันทึกไว้ตั้งแต่สมัยก่อนบวชว่า "ขอเราจงอย่าเป็นทุกข์เป็นโทษเวรภัยแก่ผู้อื่น แม้ด้วยกาย ด้วยวาจา และด้วยใจเลย"

เนื่องจากถ้าโทษทัณฑ์ทั้งหลายเหล่านี้ไม่ได้มีแก่เรา เราก็สามารถที่จะเข้าถึงมรรคเข้าถึงผลได้เร็วยิ่งขึ้น วาระที่เหมาะที่ควรจะมาถึงได้ง่ายขึ้น เพราะว่าการที่เราล่วงละเมิดในพระรัตนตรัย แสดงว่าสังโยชน์ในข้อวิจิกิจฉาและสีลลัพพตปรามาสของเรานั้นยังมีอยู่ ทำให้การเข้าถึงมรรคผลเป็นไปได้โดยยาก

พวกเรามาทำสามีจิกรรมในวันนี้ กรรมทั้งหลายที่เราเคยสร้างต่อกันมาตั้งแต่ต้นจนบัดนี้ ในส่วนที่ไม่ดีก็เป็นอันว่าจบสิ้นกัน กลายเป็นอโหสิกรรมต่อกัน ขณะเดียวกัน ส่วนที่ดีจะได้หนุนเสริมกันต่อไป เพื่อที่จะส่งให้พวกเราเข้าสู้พระนิพพานกันได้โดยสะดวกกันยิ่งขึ้น ต่อไปก็รับพรกันนะจ๊ะ

อายุวัฑฒะโก ธะนะวัฑฒะโก สิริวัฑฒะโก ยะสะวัฑฒะโก พะละวัฑฒะโก วัณณะวัฑฒะโก สุขะวัฑฒะโก โหตุ สัพพะทา
ทุกขะโรคะภะยา เวรา โสกา สัตตุจุปัททะวา
อะเนกาอันตรายาปิ วินัสสันตุ จะ เตชสา
ชะยะสิทธิ ธะนัง ลาภัง โสตถิ ภาคะยัง สุขัง พะลัง
สิริ อายุ จะ วัณโณ จะ โภคัง วุฑฒี จะ ยะสะวา
สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสิทธี ภะวันตุ เต

พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงสิบโมงครึ่ง หลังจากพิธีขอขมา ณ บ้านวิริยบารมี
วันอาทิตย์ที่ ๓ เมษายน ๒๕๕๔