เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๖๗

[พิชวัฒน์]

เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๖๗

[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันอังคารที่ ๒๔ กันยายน พุทธศักราช ๒๕๖๗ กระผม/อาตมภาพเพิ่งจะประชุมสรุปผลการดำเนินงาน ในการตรวจยกหมู่บ้านรักษาศีล ๕ ต้นแบบ ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๗ ที่วัดมหาจุฬาลงกรณราชูทิศ เสร็จเรียบร้อยในวันนี้ แต่ว่าในส่วนอื่นของงานก็ยังคงต้องมีต่อเนื่องกันไปอีกระยะหนึ่ง

คราวนี้ในงานที่ผ่านมา ผลของการดำเนินงานแต่ละจังหวัด แต่ละหมู่บ้านนั้นไม่เท่ากัน บางแห่งก็ได้น้อยจนน่าใจหาย อย่างเช่นว่ามีแห่งหนึ่ง ที่วัดของท่านตัวเจ้าอาวาสเป็นเจ้าคณะอำเภอ แต่วัดไม่ได้เป็นสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัด และทั้งปีมีจัดปฏิบัติธรรมครั้งเดียว ก็คือการปฏิบัติธรรมของพระนวกะ ซึ่งแต่ละปีก็มีพระประมาณ ๕๐ รูปเท่านั้น

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น คะแนนของท่านจึงต่ำมาก แต่คราวนี้หลายต่อหลายแห่งก็ไม่รู้ตัวว่าของตัวเองนั้นผิดพลาดตรงไหนถึงได้คะแนนต่ำ พอเห็นว่าคะแนนต่ำมาก บางทีก็โกรธคณะกรรมการอีกว่า ลงทุนลงแรงจัดงานไปตั้งมากตั้งมาย ทำไมคะแนนออกมาได้แค่นี้เอง..!?

เนื่องเพราะว่าโครงการสร้างความปรองดองสมานฉันท์ด้วยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา หรือที่เรียกกันสั้น ๆ ว่าหมู่บ้านรักษาศีล ๕ ยังมีหลายต่อหลายคนเข้าใจผิดว่าไปเน้นเฉพาะเรื่องของศีล ๕ โดยที่ลืมไปว่าเป็นโครงการสร้างความปรองดองสมานฉันท์

ดังนั้น..จังหวัดไหนถ้าไม่ให้ความสำคัญ ผู้นำไม่ได้มา ส่วนราชการมาน้อย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่ให้ความร่วมมือ คะแนนก็ตก "รูดมหาราช" ก็คือต่อให้เป็นหมู่บ้านที่มีการจัดการดีแค่ไหนก็ตาม แต่ว่าส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่ให้ความสำคัญ ก็แปลว่าขาดความปรองดองสมานฉันท์ตามชื่อโครงการ

หลายแห่งก็ตีโจทย์ผิด สิ่งที่ดำเนินการไปไม่ได้ตรงกับที่กรรมการต้องการ หรือไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ของโครงการ บางแห่งก็จัดงานเสียใหญ่โต แต่ปรากฏว่านิทรรศการที่มาออกนั้น ส่วนหนึ่งเป็นพ่อค้าแม่ค้าที่เหมือนกับประมูลที่เพื่อเข้ามาขายของ ไม่ใช่สิ่งที่เป็นวิถีชีวิตในชุมชนของเขาเอง

ท่านทั้งหลายฟังแล้วก็จะเห็นว่า บางทีการตีโจทย์ผิด ก็ทำให้ผลออกไปคนละทิศคนละทางกับความต้องการหรือวัตถุประสงค์ของโครงการ เรื่องพวกนี้คงจะต้องสรุปเป็นบทเรียน แล้วก็มีการส่งต่อไปเพื่อปรับปรุงแก้ไข ซึ่งน่าจะต้องมีการประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนระดับหนทั้งประเทศอีกรอบหนึ่ง จะได้รู้ว่าแต่ละหนหรือว่าแต่ละภาคนั้น มีปัญหาคล้ายคลึงกันหรือเปล่า ?

[เถรี]

เรื่องการทำงานของคณะสงฆ์ของเราต้องบอกว่าค่อนข้างจะจริงจัง แต่ว่าทางฆราวาส ถ้าเจ้านายไม่มา ก็มักจะ "แวบ" แต่กลางคัน ดำเนินงานไปไม่ถึงครึ่ง เก้าอี้ว่างไปเกินครึ่งแล้วก็มี..!

ส่วนที่น่าเกลียดมากก็คือ คณะกรรมการที่ไปตรวจประเมิน พูดง่าย ๆ ว่าไปให้คะแนน ซึ่งก็คือพระทั้งหมด แต่เขาไม่ให้ความสำคัญ แม้กระทั่งที่จอดรถ ก็โดนไล่ไปจอดไกลลิบเลย สถานที่หน้างานมีไว้สำหรับเจ้าใหญ่นายโตทางฆราวาสเขาจอดกัน..!

กระผม/อาตมภาพยังยกมาพูดในที่ประชุมว่า ทำอย่างไรให้เขารู้ว่าไอ้ที่จะผ่านหรือไม่ผ่านอยู่ในมือเรา ? แล้วส่วนใหญ่ก็มักจะถวายข้าวของที่เป็นสิ่งสำคัญในท้องถิ่นมา เป็นกระบุง เป็นตะกร้า เป็นกระจาด ใส่ของมาเต็ม แล้วจะให้เราแบกพะรุงพะรังไปยังที่จอดรถไกลลิบเลย ขณะที่ฆราวาสเดินตัวเปล่าแต่ได้จอดรถติดกับหน้างาน

แต่จะว่าอย่างนั้นก็ไม่ได้ แม้กระทั่งจังหวัดกาญจนบุรีของเราก็เหมือนกัน ในงานพระราชทานน้ำสรงศพหลวงปู่เสงี่ยม (พระครูพิศาลวิริยกิจ - เสงี่ยม สุธมฺโม) วัดบ้านทวน บรรดาคณะกรรมการวัด ซึ่งส่วนใหญ่ก็คือผู้มีอำนาจปกครองท้องถิ่น แห่กันไปรับผู้ว่าราชการจังหวัดที่เป็นประธานฝ่ายฆราวาส แล้วก็กุลีกุจอจะให้ผู้ว่าราชการจังหวัดสรงน้ำก่อน ยังดีที่ผู้ว่าราชการจังหวัดท่านยังพอรู้อะไรบ้าง ถึงได้นิมนต์พระเดชพระคุณพระเทพปริยัติโสภณ, ดร. (ปัญญา วิสุทฺธิปญฺโญ ป.ธ. ๙) เจ้าคณะจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ให้สรงน้ำก่อน

จะเห็นได้ว่าในส่วนของฝ่ายฆราวาส ต้องบอกว่าห่างไกลหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาไปมาก โดยเฉพาะขาดความเคารพในพระภิกษุสามเณร มองข้ามได้ก็มองข้าม ไม่ให้ความสำคัญได้ก็ไม่ให้ความสำคัญ เพราะว่าพระเณรของเราให้คุณให้โทษไม่ได้ แต่เจ้านายฝ่ายฆราวาส ถ้าไม่พอใจ เขาให้คุณให้โทษได้ จึงเป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วงมากตรงที่ว่า ถ้าหากว่าในระดับหัวหน้าส่วนราชการหรือผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ยังห่างไกลพระพุทธศาสนาขนาดนี้ แล้วจะนำชาวบ้านให้เข้าวัดเข้าวาได้อย่างไร ?

ส่วนใหญ่ปัจจุบันนี้ที่เข้าวัดเข้าวากันก็เหมือนกับมาหาเสียง ก็คือมาขอให้หลวงปู่หลวงพ่อเจ้าอาวาสช่วยพูดเชียร์ตนเองหรือฝ่ายของตน แม้กระทั่งกระผม/อาตมภาพเอง เมื่อการเลือกตั้งท้องถิ่นที่ผ่านมา ฝ่ายหนึ่งนั้นเป็นเจ้าถิ่น เป็นแชมป์เก่า หาเสียงทุกวิถีทาง ขณะที่คู่แข่งเป็นมือใหม่ ไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร ก็มากราบขอพรให้กระผม/อาตมภาพช่วยอวยพรให้หน่อย

ก็ไม่นึกว่าอวยพรไปแล้วเขากลับไปชนะแชมป์เก่าแบบถล่มทลาย จากที่แชมป์เก่าเคยใส่บาตรทุกวัน ก็เลิกใส่บาตรกระผม/อาตมภาพมาตลอดเกือบ ๒ ปีแล้ว เพราะไปเข้าใจว่ากระผม/อาตมภาพไปช่วยให้อีกฝ่ายหนึ่งชนะตนเอง..!?

[เถรี]

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น พระภิกษุสามเณรของเราจึงไม่ควรอย่างยิ่งที่จะไปยุ่งเกี่ยวเรื่องของการเมือง ไม่ว่าจะระดับท้องถิ่นหรือว่าระดับชาติ เนื่องเพราะว่ามีแต่จะสร้างความเสียหายให้กับพระพุทธศาสนาของเรา ก็คือทำให้วัดวาอารามกลายเป็นแหล่งคะแนนเสียง ถึงเวลาต้องการคะแนนเสียงก็เข้าวัดเข้าวา มือไม้อ่อนทั้งกราบทั้งไหว้ พอสำเร็จผลตามที่ตนเองต้องการก็หายหัวไป จนกว่าจะเลือกตั้งครั้งใหม่ถึงได้เห็นหน้ากันอีก กระผม/อาตมภาพเองเห็นเรื่องนี้มานานมากแล้ว

ดังนั้น..ทุกวันนี้จึงไม่ไปยุ่งเกี่ยวกับเรื่องของการเมืองท้องถิ่นหรือระดับชาติเลย ใครมาหาก็บอกว่าให้ไปกราบขอพรกับสังขารหลวงปู่สายโน่น พูดง่าย ๆ ว่าคุณจะได้หรือจะตก ก็ไปด่าหลวงปู่เอาเอง ส่วนกระผม/อาตมภาพจะโดนหลวงปู่เหยียบหรือเปล่าก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง..!

ในส่วนที่น่าเป็นห่วงมากก็เพราะว่า คนเราปัจจุบันนี้มองแต่ในเรื่องของผลประโยชน์ ไม่ได้มองในเรื่องของศีลของธรรม ใครให้ประโยชน์แก่ตนเอง ก็กลายเป็นผู้ที่เราเลือกเข้าไปเป็นตัวแทน เป็นสิทธิ์เป็นเสียงให้กับเรา

การเลือกตั้งบ้านเราแต่ละครั้งจึงมี "คืนหมาหอน" มีการไปให้สัญญิงสัญญาล่วงหน้าว่า ถ้าเลือกตนเองแล้วจะได้อะไรบ้าง ? มีที่ซื้อเสียงกันแบบโจ่งแจ้งบ้าง หลังการเลือกตั้งกว่าจะประกาศได้ กกต. ก็แทบจะหัวหงอก..! เพราะสารพัดเรื่องร้องเรียนเข้ามาเป็นพันเป็นหมื่นเรื่อง ก็ต้องอาศัยประกาศผลไปก่อนเพื่อไม่ให้เกิดความล่าช้าในการบริหาร แล้วก็มา "สอย" กันทีหลัง ซึ่งทำให้เสียหายมาก เพราะว่าเลือกตั้งซ่อมแต่ละครั้งก็เงินงบประมาณของชาติทั้งนั้น..!

[เถรี]

จึงเป็นภาระที่เราท่านทั้งหลาย ทำอย่างไรที่จะขัดเกลาให้เด็กรุ่นใหม่ ๆ เข้าวัดเข้าวา รู้จักศีล รู้จักธรรม แล้วปฏิบัติได้ถูกต้อง อย่างของวัดเรายังดี ยังมีโครงการนำนักเรียนเข้าวัดทุกวันพระ มีโครงการนำนักเรียนเข้าวัดทุกวันศุกร์ ซึ่งบางทีก็สลับไปเป็นทุกวันจันทร์ แต่ว่าที่อื่นไม่ได้เป็นแบบนี้ จึงขึ้นอยู่กับแต่ละแห่งว่า ทำอย่างไรที่เราจะปฏิบัติการเชิงรุก ในการดัดไม้อ่อนให้เข้าที่เข้าทาง อย่ารอจนกระทั่งกลายเป็นไม้แก่ที่ดัดไม่ได้..!

สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือต้องทำตัวเราให้เป็นที่น่าเชื่อถือ ซึ่งเป็นเรื่องที่ยากมาก พูดง่าย ๆ ว่าต้องค่อย ๆ ปลูกศรัทธาไป การสวดมนต์ ทำวัตร บิณฑบาต เจริญพระกรรมฐาน จึงเป็นเรื่องของการปลูกศรัทธา ถ้าเราทำอยู่วันแล้ววันเล่า เดือนแล้วเดือนเล่า ปีแล้วปีเล่า ไม่เบื่อไม่หน่าย นานไปญาติโยมเขาก็จะเห็น แล้วค่อย ๆ ให้การยอมรับ เมื่อถึงตอนนั้น "จะชี้นกก็เป็นนก จะชี้ไม้ก็เป็นไม้" ญาติโยมเขายอมทำตามทั้งหมด

แต่เราต้องระวังตัวเอง ว่าถึงเวลาตอนนั้นแล้ว โลกธรรมจะเข้ามา ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข จะเข้ามา จะบริหารจัดการอย่างไรที่ไม่ให้จิตใจของเราหวั่นไหวไปกับเรื่องทั้งหลายเหล่านั้น จึงขอฝากไว้เป็นการบ้านให้กับทุกคนว่า เรื่องของพระพุทธศาสนาเป็นเรื่องใหญ่และเป็นเรื่องยาก แต่ไม่เกินความพยายามของเรา ขอให้ทำจริง ถึงเวลาก็จะได้รับผลจริงกันทุกคน

สำหรับวันนี้ก็ขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกกล่าวแก่ญาติโยมแต่เพียงเท่านี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน
วันอังคารที่ ๒๔ กันยายน พุทธศักราช ๒๕๖๗
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)