เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า วันจันทร์ที่ ๒๖ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๖๔

[หยาดฝน]

เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า
วันจันทร์ที่ ๒๖ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๖๔


เชิญรับฟังได้ที่ https://youtu.be/FYLQTbMomVs

ทุกคนนึกถึงลมหายใจเข้าออกของตัวเองนะจ๊ะ
หายใจเข้า..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจเข้าไป
หายใจออก..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจออกมา

เมื่อรู้สึกว่าลมหายใจของเรากับคำภาวนาเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันแล้ว ก็กำหนดภาพพระที่เรารักเราชอบมากที่สุด
หายใจเข้า..ให้ภาพพระไหลตามลมหายใจเข้าไป
หายใจออก..ให้ภาพพระไหลตามลมหายใจออกมา

[หยาดฝน]

ถ้าตั้งภาพพระไว้บนศีรษะ ให้ไหลตามลมหายใจขึ้นไปบนศีรษะ
ถ้าตั้งภาพพระไว้ข้างหน้า ก็ไหลตามลมหายใจไปอยู่ตรงหน้า ระดับสายตาของเรา

ถนัดแบบไหนให้ทำแบบนั้น สำคัญตรงที่อย่าไปใช้สายตาเพ่ง เพราะว่าการกำหนดภาพพระ ไม่ได้เห็นด้วยตา เป็นการเห็นด้วยใจ
เรานึกถึงข้าวของผู้คนอะไร รู้สึกว่าชัดเจนเท่าไร ก็ไม่ใช่การเห็นด้วยตา เป็นการเห็นในห้วงนึกของเรา

หายใจเข้า..ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ภาพพระเลื่อนขึ้นไปบนศีรษะ

อย่าเอารายละเอียด อย่าเอาความชัดเจน อย่าใช้สายตาเพ่ง แค่รู้ว่ามีภาพพระไหลตามลมหายใจเข้าไป ไหลตามลมหายใจออกมาก็พอแล้ว
รายละเอียดต่าง ๆ จะมีขึ้นต่อเมื่อเรามีความชำนาญ มีสมาธิที่สูงกว่านี้

[หยาดฝน]

เมื่อรู้สึกว่าสามารถกำหนดภาพพระได้แบบสบาย ๆ แล้ว ก็กำหนดให้ท่านนิ่งอยู่บนศีรษะของเรา
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจอออก..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจอออก..ภาพพระสว่างขึ้น

ความสว่างไม่จำเป็นต้องมีมากมาย เพราะว่าโดยปกติทั่วไประดับปุถุชนอย่างพวกเรา ทิพจักขุญาณจะเห็นได้เหมือนเวลากลางคืนมืด ๆ ก็คือพอจะมีเค้าว่าอะไรเป็นอะไร
ขนาดพระอรหันตสาวกทั่วไป ยังเหมือนกับจุดเทียนเล็ก ๆ ไว้ในที่มืด
พระอัครสาวกถึงเหมือนกับโคมไฟดวงใหญ่
พระปัจเจกพุทธเจ้าเหมือนกลางคืนที่มีพระจันทร์วันเพ็ญ
มีแต่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถึงสว่างชัดเจนเหมือนกลางวันเวลาเที่ยง

[หยาดฝน]

ดังนั้นแม้ว่าความสว่างของเราจะน้อย ก็ยินดีแค่นั้น พอใจแค่นั้น
หายใจเข้า..รู้สึกว่าองค์พระสว่างขึ้น
หายใจออก..รู้สึกว่าองค์พระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..องค์พระสว่างขึ้น
หายใจออก..องค์พระสว่างขึ้น

เอาใจกำหนดเบา ๆ ไว้ที่องค์พระ อย่าเอาความชัดเจน อย่าต้องการความสว่างมาก อย่าใช้สายตาดู
ถ้าทำไม่ถูก นึกถึงเหมือนกับเรามองขึ้นไปบนหน้าผาก โค้งเข้าไปในศีรษะ โค้งลงไปในท้อง ลักษณะอย่างนั้นจะไม่ใช่ตา แต่เป็นการเห็นด้วยใจ

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

[หยาดฝน]

เมื่อรู้ว่าภาพพระและลมหายใจหนักแน่น มั่นคง สามารถจับได้ดีแล้ว
หายใจเข้า..ให้ความสว่างจากองค์พระครอบคลุมตัวเราลงมา
หายใจออก..ให้ความสว่างจากองค์พระครอบคลุมตัวเราลงมา

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

อย่าใช้สายตาเพ่ง อย่ายินดียินร้ายกับความสว่างที่มากขึ้น วางกำลังใจเบา ๆ สบาย ๆ
หายใจเข้า..รู้สึกว่าองค์พระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..องค์พระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

หายใจเข้า..องค์พระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..องค์พระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

[หยาดฝน]

จนกระทั่งรู้สึกว่าองค์พระและตัวเรา กลมกลืนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันเหมือนกับว่า พระคือเรา เราคือพระ

ก็กำหนดให้ความสว่างนั้นคือ พระเมตตาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แผ่ปกไปยังสรรพสัตว์ทั้งหลาย ทุกภพ ทุกภูมิ ทุกหมู่ ทุกเหล่า
เบื้องขวาง คือ โลกธาตุ ดวงดาวต่าง ๆ ที่ประกอบไปด้วยมนุษย์และสัตว์มากมายนับไม่ถ้วน
เบื้องบนจรดพรหมชั้นที่ ๑๖
เบื้องล่างไปถึงอเวจีมหานรก

เหมือนตัวเราลอยอยู่ในที่สูงแห่งใดแห่งหนึ่ง..
มองต่ำลงไป คือ โลกมนุษย์และภพภูมิที่เป็นทุคติ
มองขึ้นไป คือ เทวดานางฟ้า พรหม
มองออกรอบข้าง คือ โลกธาตุที่มีมนุษย์และสัตว์มากมาย

ให้ตั้งใจว่า..มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้น ได้ตกล่วงไปแล้วในวันหนึ่งคืนหนึ่ง ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้น จงไปเสวยสุขในสุคติภพโดยถ้วนหน้ากันเถิด

[หยาดฝน]

มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้น ตกอยู่ในความทุกข์ยากเศร้าหมอง เดือดร้อนลำเค็ญ ทุกข์กายทุกข์ใจ เจ็บไข้ได้ป่วย พิกลพิการใด ๆ ก็ดี ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้น จงล่วงพ้นจากความทุกข์ทั้งหลายนั้นเถิด

มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้น มีความสุขความเจริญดีอยู่แล้ว ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้น จงมีความสุขความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไปด้วยเถิด

มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น พึงเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่กันและกัน เสียสละให้ปัน ช่วยเหลือเกื้อกูลแก่ผู้ที่ตกอยู่ในความทุกข์ยากยิ่งกว่าตนให้พ้นทุกข์ เพื่อยังโลกทั้งหลายไปสู่สันติสุขอันสมบูรณ์ด้วยเถิด

[หยาดฝน]

เมื่อรู้สึกว่ากำลังตก เพราะเราใช้กำลังสมาธิในการแผ่เมตตามาก ก็กำหนดนึกถึงภาพองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่สว่างไสวอยู่บนศีรษะของเรา
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

ทุกครั้งที่รู้สึกว่าสมาธิเริ่มเบาบางลง ภาพพระเริ่มไม่ชัดเจน ให้กลับมาอยู่กับลมหายใจและภาพพระนั้นใหม่ อย่าไปเสียดายสิ่งที่กระทำอยู่
ย้อนกลับมาหายใจเข้าให้ภาพพระสว่างขึ้น หายใจออก ให้ภาพพระสว่างขึ้น จนกระทั่งภาพพระสว่างไสวชัดเจนอยู่ในห้วงนึก แล้วค่อยกำหนดสมาธิกระทำสิ่งอื่น ๆ ต่อไป

ไม่เช่นนั้น พอภาพพระเลือนลางจืดจางไป สมาธิเบาบางลง อาจจะกดกิเลสไม่อยู่ กำลังใจตีกลับ รัก โลภ โกรธ หลง เกิดขึ้นมาได้

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

[หยาดฝน]

คราวนี้..ไม่ว่าเราจะกำหนดภาพพระไว้ส่วนไหนก็ตาม ตรงไหนก็ตาม ให้กำหนดใจดึงเอาภาพพระเข้ามาอยู่ในศีรษะของเรา ให้รู้สึกว่าศีรษะของเราเป็นที่กลวง ๆ โล่ง ๆ ว่างเปล่า มีองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สว่างไสวอยู่ในนั้น

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

เมื่อภาพพระสว่างไสวชัดเจนแล้ว ก็น้อมจิตน้อมใจกราบลงไปตรงนั้น ลูกขอน้อมนำเอาธรรมะขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาพินิจพิจารณา ขอให้เห็นได้โดยชัดเจนแจ่มใส และสภาพจิตยอมรับความเป็นจริงทั้งหลายเหล่านั้นด้วยเถิดพระเจ้าข้า

แล้วกำหนดภาพพระที่สว่างไสวนั้นเป็นหลัก นึกถึงตอนที่เราเดินเข้ามาในศาลา นึกถึงตอนที่เราเดินจากที่พักมาถึงศาลา
นึกย้อนหลังไปเรื่อย ๆ ตอนที่เราเข้าห้องน้ำ ตอนที่เราตื่นนอน ตอนก่อนนอน ตอนที่เรากลับเข้าที่พัก ตอนที่เราออกจากศาลา เมื่อจบจากการทำวัตรค่ำ

กิจกรรมสวดพระคาถาเงินล้านเมื่อวานนี้ กิจกรรมการทำบุญใส่บาตรเมื่อวาน
ย้อนหลังไปทีละวัน ทีละวัน ๒ วันที่แล้ว ๓ วันที่แล้ว ๔ วันที่แล้ว ๕ วันที่แล้ว ๑๐ วันที่แล้ว

[หยาดฝน]

ครึ่งเดือนที่แล้ว ๑ เดือนที่แล้ว ๒ เดือนที่แล้ว ๓ เดือนที่แล้ว ๔ เดือนที่แล้ว ๕ เดือนที่แล้ว ๖ เดือนที่แล้ว
๑ ปีที่แล้ว ๒ ปีที่แล้ว ๓ ปีที่แล้ว ย้อนหลังไปเรื่อย ๆ ๑๐ ปีที่แล้ว ๒๐ ปีที่แล้ว

ย้อนกลับไปเป็นเด็กโต ย้อนกลับไปเป็นเด็กเล็ก ย้อนกลับไปอยู่ในท้องแม่ ย้อนกลับไปเป็นจุดปฏิสนธิ์เล็ก ๆ ในท้องแม่ของเรา
หายใจเข้า..ให้ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ให้ภาพพระสว่างขึ้น

กำหนดใจอยู่ที่จุดปฏิสนธิ์เล็ก ๆ ในท้องแม่ของเรา ขณะเดียวกัน ก็นึกถึงภาพพระและลมหายใจไปด้วย
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

[หยาดฝน]

วันนี้เราจะมาดูที่องค์สมเด็จพระบรมครูตรัสเอาไว้ว่า "สัพเพ สังขารา อนิจจา" สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง
ตัวเราตอนนี้เป็นจุดปฏิสนธิ์เล็ก ๆ อยู่ในท้องแม่ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเปรียบว่า จุดนั้นเหมือนกับเอาปลายขนจามรีจุ่มน้ำมัน แล้วดีดทิ้ง ๑๖ ครั้ง จากนั้นก็แตะลงบนพื้น เล็กขนาดไหนก็ขนาดนั้น

เมื่อผ่านการเคี่ยวของไฟธาตุของแม่ ผ่านการบำรุงเลี้ยงด้วยสารอาหารที่ผ่านจากตัวแม่ จุดปฏิสนธิ์นั้นก็ค่อย ๆ คลี่คลาย ขยายตัวใหญ่ขึ้น ใหญ่ขึ้น จาก ๑ เป็น ๒ จาก ๒ เป็น ๔ จาก ๔ เป็น ๘ จาก ๘ เป็น ๑๖ จาก ๑๖ เป็น ๓๒ จาก ๓๒ เป็น ๖๔ จาก ๖๔ เป็น ๑๒๘

ค่อย ๆ โตขึ้น จนกลายเป็นจุดปฏิสนธิ์ใหญ่เหมือนฟองไข่ไก่ เหมือนไข่แดง แล้วก็มีเงาดำ ๆ ปรากฏขึ้นตรงกลาง นั่นคือส่วนที่ปรากฏขึ้นเป็นตาก่อน หลังจากผ่านกาลเวลาทีละ ๗ วัน ๗ วัน ๗ วัน ส่วนปฏิสนธิ์ก็เปลี่ยนแปลงแปรปรวนไปเรื่อย เริ่มมีหน้าผาก เริ่มมีกะโหลกศีรษะ เริ่มมีตา มีจมูก มีปาก มีหู มีร่างกาย มีแขน มีขา

ถ้าหากว่าร่างกายนี้เที่ยงจริง ๆ ต้องไม่เปลี่ยนแปลง แต่นี่เราเห็นชัดว่าเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย จนมีสภาพร่างกายสมบูรณ์ ขดงอก่องอขิงอยู่ในท้องแม่ รับสารอาหารจากสายสะดือ

[หยาดฝน]

ของใครไม่ชัดเจน เริ่มต้นใหม่
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

แบ่งกำลังใจส่วนหนึ่งกำหนดดูไอ้ตัวเล็กที่ลอยอยู่ในท้องแม่ พร้อมกับกำหนดภาพพระให้สว่างไสวชัดเจนไปด้วย
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

เมื่อรู้สึกว่าสมาธิมั่นคง ภาพพระสว่างไสวแล้ว เราก็มาดูความเปลี่ยนแปลงของร่างกายนี้ต่อ
เมื่อครบ ๙ เดือน ๑๐ เดือน ก็เคลื่อนก็คลอดออกจากท้องแม่มา นี่เป็นความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่เห็นชัดเจนมาก เกิดมาก็เป็นเด็กเล็ก ๆ นอนหงายตะกายอากาศ ได้รับการบำรุงรักษาจากแม่ ให้ทั้งน้ำนม ให้ทั้งอาหาร

[หยาดฝน]

จากเด็กเล็กค่อย ๆ โตขึ้น จากนอนหงายก็พลิกคว่ำได้ คืบได้ คลานได้ หัดตั้งไข่ ยืนหกล้มหกลุก
จากไม่มีฟันก็มีฟัน จากยืน เดิน เตาะแตะ ก็กลายเป็นวิ่งได้
ค่อย ๆ เป็นเด็กโต เป็นวัยรุ่น เป็นหนุ่มเป็นสาว เป็นหนุ่มใหญ่สาวใหญ่ เป็นวัยกลางคน เป็นคนแก่
ท้ายที่สุด ร่างกายนี้ก็หมดสภาพ ตายลงไปต่อหน้าต่อตา

หายใจเข้า..ให้ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ให้ภาพพระสว่างขึ้น

บัดนี้เราเห็นอย่างชัดเจนแล้วว่า ตัวเราก็ดี คนอื่นก็ดี สัตว์อื่นก็ดี วัตถุธาตุสิ่งของทุกอย่างก็ตาม เกิดขึ้นในเบื้องต้น เปลี่ยนแปลงไปในท่ามกลาง สลายไปในที่สุด

[หยาดฝน]

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงความจริงแท้ให้เราเห็นว่า "สัพเพ สังขารา อนิจจา" สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง มีความเปลี่ยนแปลง แปรปรวนอยู่เสมอ ท้ายที่สุดก็ตั้งอยู่ไม่ได้ ต้องเสื่อมสลายตายพังไป
เราเห็นอย่างชัดเจนแล้ว ก็น้อมจิตน้อมใจรับความจริงแห่งหลักธรรมนี้

ถ้าใครรู้สึกว่า ไม่ชัดเจน ก็ย้อนกลับไป ค่อย ๆ พิจารณาใหม่

ถ้ารู้สึกว่า ชัดเจน จิตใจไม่ดิ้นรน ยอมรับว่า..ร่างกายนี้มีความเปลี่ยนแปลงเป็นปกติ คนอื่นมีความเปลี่ยนแปลงเป็นปกติ สัตว์อื่นมีความเปลี่ยนแปลงเป็นปกติ วัตถุธาตุทุกอย่างมีความเปลี่ยนแปลงเป็นปกติ ก็น้อมจิตน้อมใจกราบองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในห้วงนึกของเรา นั่นคือพระพุทธนิมิตแทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบนพระนิพพาน เราเห็นพระองค์ท่านคือ อยู่ใกล้กับพระองค์ท่าน เราอยู่ใกล้กับพระองค์ท่านคือ เราอยู่บนพระนิพพาน กำหนดใจเกาะภาพพระหรือว่าพระนิพพานนั้นให้มั่นคงในใจของเรา

[หยาดฝน]

ถ้ายังมีลมหายใจเข้าออก..ดูลมหายใจเข้าออกควบได้วย
ถ้ายังมีคำภาวนา..กำหนดคำภาวนาควบไปด้วย
ถ้าลมหายใจเบาลง..กำหนดรู้ว่าลมหายใจเบาลง
ถ้าลมหายใจหายไป คำภาวนาหายไป..ให้กำหนดรู้ว่าตอนนี้ลมหายใจหายไป คำภาวนาหายไป

อย่าดิ้นรนกลับมาหาลมหายใจหรือคำภาวนาใหม่ ให้กำหนดรู้ไว้เฉย ๆ โดยเกาะภาพพระเป็นหลัก

ให้ตั้งใจรักษาภาพพระเอาไว้ให้มั่นคง นึกว่า..วันนี้ถ้าหมดอายุขัยตายลงไปก็ดี หรือเกิดอุบัติเหตุอันตรายใด ๆ ถึงแก่ชีวิตก็ตาม เราขอมาอยู่กับองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบนพระนิพพานนี้แห่งเดียวเท่านั้น

ให้ประคับประคองรักษาอารมณ์ใจและภาพพระเอาไว้เช่นนี้ จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา

[หยาดฝน]

(สัญญาณบอกว่าหมดเวลา)

พุทโธ พุทโธ พุทโธ..
ได้ยินหนอ ได้ยินหนอ ได้ยินหนอ..

ค่อย ๆ คลายสมาธิออกมาช้า ๆ นะจ๊ะ
กำหนดสติให้มั่นคงก่อน แล้วค่อยขยับเขยื้อนเคลื่อนกาย สมาธิจะได้ไม่หลุดไปไหน เราจะได้เตรียมพร้อมในการทำวัตรเช้าของเราต่อไป


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า
วันจันทร์ที่ ๒๖ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๖๔
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)