ความเฝือของจิตและความยึดมั่นถือมั่น

[นายกาญจน์กัญจน์]

กราบเรียนถามหลวงพ่อที่เคารพรักครับ

๑. ช่วงหลังมา เมื่อผมภาวนาพระคาถาเงินล้านจนใจสบายจนมันดิ่งลึกเข้าไป จิตมันชอบเฝือไปว่ารวยไม่เอาจะเอานิพพาน เงินทองทั้งหลายเป็นตัวขวางเป็นตัวฉุดรั้งเราไว้กับวัฏสงสาร เราไม่ต้องการ แล้วเมื่อคลายสมาธิออกมา ก็มาทะเลาะกับตัวเองว่าเรายังทำงานหนักเพื่อหาเงินอยู่เลย คนจนก็ไปนิพพานกันน้อยเพราะต้องยุ่งอยู่กับการทำมาหากิน ไปอธิษฐานในฌานอย่างนี้แล้วเมื่อไหร่จะพ้นจากการบีบคั้นจากสถานะทางการเงิน ถ้าจิตมันเฝือไปอธิษฐานในฌานแบบนี้ มันปิดลาภผลไหมครับ แล้วทำยังไงให้จิตหายเฝือครับ

๒. เศรษฐีนีแถวบ้านผมขับรถทำกระเป๋าเงินร่วงต่อหน้าผมแล้วเขาขับรถหนีหายไปเลย ผมเก็บได้แล้วคุยกับตัวเองแล้วว่า ผมทำไม่ได้ ผมทนเห็นเจ้าของทรัพย์เป็นทุกข์เดือดร้อนในขณะที่เราเอาเงินเขาไปใช้ไม่ได้ ถึงอุดมการณ์นี้จะทำให้ชาตินี้ทั้งชาติผมมีฐานะแค่เท่าที่เป็นอยู่ก็ตาม ผมจึงรีบขับรถไปตามคืนเจ้าของโดยทันที ความยึดมั่นถือมั่นอย่างนี้ถือเป็นทิฐิมานะตัวหนึ่งใช่ไหมครับ และเป็นภัยอันตรายต่อการปฏิบัติหรือเปล่าครับ

๓. ถ้าได้แค่ปฐมฌานละเอียด แต่ติดสุขในฌาน มันฟังดูขัดแย้งกันไหมครับ

[เถรี]

ถาม : ช่วงหลังมาเมื่อผมภาวนาพระคาถาเงินล้านจนใจสบาย จนดิ่งลึกเข้าไป จิตจะชอบเฝือไปว่ารวยไม่เอา จะเอานิพพาน เงินทองทั้งหลายเป็นตัวขวาง เป็นตัวฉุดรั้งเราไว้กับวัฏสงสาร เราไม่ต้องการ แล้วเมื่อคลายสมาธิออกมา ก็มาทะเลาะกับตัวเองว่า เรายังทำงานหนักเพื่อหาเงินอยู่เลย คนจนก็ไปนิพพานกันน้อย เพราะต้องยุ่งอยู่กับการทำมาหากิน ไปอธิษฐานในฌานอย่างนี้ แล้วเมื่อไรจะพ้นจากการบีบคั้นจากสถานะทางการเงิน ถ้าจิตเราเฝือไปอธิษฐานในฌานแบบนี้ จะปิดลาภผลไหมครับ แล้วทำอย่างไรให้จิตหายเฝือครับ ?

ตอบ : ประเภทนี้เขาไม่เรียกว่าจิตเฝือ แสดงว่าจิตเข้าใจถึงความเป็นจริง แต่ตัวเองโง่กว่า ถึงเวลาสภาพจิตของเราเข้าถึงธรรมบางส่วน ก็จะเอาธรรมส่วนสูงนั้นไว้ก่อน นั่นเป็นส่วนของจิต ส่วนเรามีหน้าที่ เราก็ทำของเราไป ถึงเวลาเราก็ภาวนาตามปกติ

เคล็ดลับของการภาวนาคาถาเงินล้านที่จะเกิดผลก็คือ อย่าไปสนใจว่าอะไรจะเกิดขึ้น เรามีหน้าที่ภาวนาอย่างเดียว

[เถรี]

ถาม : เศรษฐีนีแถวบ้านผมขับรถทำกระเป๋าเงินร่วงต่อหน้าผมแล้วเขาขับรถหนีหายไปเลย ผมเก็บได้แล้วคุยกับตัวเองแล้วว่า ผมทำไม่ได้ ผมทนเห็นเจ้าของทรัพย์เป็นทุกข์เดือดร้อน ในขณะที่เราเอาเงินเขาไปใช้ไม่ได้ ถึงอุดมการณ์นี้จะทำให้ชาตินี้ทั้งชาติผมมีฐานะแค่เท่าที่เป็นอยู่ก็ตาม ผมจึงรีบขับรถไปตามคืนเจ้าของโดยทันที ความยึดมั่นถือมั่นอย่างนี้ถือเป็นทิฐิมานะตัวหนึ่งใช่ไหมครับ และเป็นภัยอันตรายต่อการปฏิบัติหรือเปล่าครับ ?

ตอบ : ทิฐิแปลว่าความเห็น ความเห็นมีได้ทั้งถูกและผิด คือสัมมาทิฐิและมิจฉาทิฐิ ขึ้นอยู่กับกำลังใจตอนนั้นว่าสูงต่ำขนาดไหน ถ้ากำลังใจต่ำบางทีก็ไม่เห็นว่าผิด ถ้ากำลังใจสูงขึ้นอาจจะเห็นว่าผิดก็ได้ แต่เรื่องทั้งหลายเหล่านี้เป็นเรื่องการหักห้ามความโลภในใจของเรา ไม่ให้ไปหยิบฉวยสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ น่าจะเกิดคุณมากกว่ามีโทษ

[เถรี]

ถาม : ถ้าได้แค่ปฐมฌานละเอียด แต่ติดสุขในฌาน จะฟังดูขัดแย้งกันไหมครับ ?
ตอบ : ส่วนใหญ่ก็ติดสุขทั้งนั้น ถ้าหากได้สติรู้ตัวเมื่อไร ก็จะเริ่มใช้กำลังฌานกระทำในสิ่งที่พอเหมาะพอสม อย่างเช่นพิจารณาธรรม